[Hóa giải ô nhiễm tại TP. HCM] Chính quyền nỗ lực, người dân cần đồng hành (Bài 3)

TMO - Để từng bước thực hiện mục tiêu “xanh hóa” giao thông, cùng với việc đưa ra những phương án về chuyển đổi phương tiện, kiểm soát khí thải... TP. HCM đề xuất loạt cơ chế chính sách hỗ trợ người dân cũng như chuẩn bị cơ sở hạ tầng kỹ thuật phù hợp trước khi triển khai. Đây là vấn đề thu hút sự quan tâm của người dân trên địa bàn thành phố những ngày qua.

Tạm nghỉ dưới bóng cây trên đường Cách Mạng Tháng Tám, anh Lê Văn Hoàn (phường Linh Xuân) tài xế xe công nghệ vừa tất tả lau mồ hôi vừa chia sẻ: Tôi chạy xe công nghệ cũng được 3 năm nay, trong những nắng nóng như này chạy xe là cực nhất. Cái nóng hầm hập từ mặt đường bốc lên, rồi mùi xăng xe, khói bụi từ quá nhiều phương tiện, đến cuối ngày về nhà, mệt chỉ muốn nằm nghỉ ngơi luôn... Gần đây, anh em tài xế đang xôn xao câu chuyện chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện dành cho tài xế công nghệ và giao hàng. Tôi ủng hộ, chuyển sang xe điện vừa đỡ tốn xăng, vừa bảo vệ môi trường. Dù công việc hằng ngày gắn liền với chiếc xe máy cũ, nhưng tôi vẫn tin rằng thay đổi là cần thiết”.

Nhiều tài xế xe công nghệ ủng hộ với đề xuất chuyển đổi xe máy chạy xăng sang xe điện tại thành phố.

Đồng quan điểm với anh Hoàn về chuyển đổi phương tiện để hạn chế ô nhiễm môi trường, chị Lê Lan Hương vừa đặt xong chuyến xe điện để di chuyển về nhà vui vẻ: “Tôi ủng hộ với những đề xuất mà thành phố đưa ra vì tin rằng mọi chủ trương đều là để phục vụ cho người dân chúng tôi.  Nếu như 5 - 10 năm trước nói đến chuyển đổi xe xăng sang xe điện thì thấy xa vời, còn bây giờ xe điện đã chiếm tỷ lệ khá nhiều trên đường rồi. Thật sự mỗi lần đứng chờ đèn đỏ hay len lỏi giữa dòng kẹt xe, mùi xăng cùng tiếng động cơ rất khó chịu. Trong khi đó, như chuyến xe điện tôi đang đặt đây chạy êm ru...”.

Trong lộ trình phát triển “giao thông xanh”, TP. HCM phấn đấu đến năm 2030, 100% xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh. Mục tiêu này đang dần dần được hiện thực hóa khi từ ngày 1/8, TP. HCM chính thức đưa vào hoạt động 600 xe buýt mới chạy trên 37 tuyến, trong đó có 443 chiếc chạy bằng điện.

Tại điểm chờ xe buýt điện số 18 trên đường Tô Ký, các hành khách đều tỏ ra hài lòng khi sử dụng xe buýt điện. Ông Huỳnh Kiên (phường Gò Vấp) cho biết: Từ đầu tháng này, tôi chọn xe buýt điện để di chuyển. Xe chạy êm, không có mùi xăng dầu nên không gây cảm giác say xe. Tôi mong sẽ có thêm nhiều tuyến như thế để người dân đi lại dễ dàng hơn”.

TP. HCM đưa vào vận hành nhiều tuyến xe buýt điện mới.

Cùng ngồi chờ xe buýt đến, Trần Văn Hùng (sinh viên năm 4 Đại học Giao thông vận tải  - Phân hiệu TP. HCM) tỏ rõ sự vui vẻ khi chia sẻ quan điểm về mục tiêu “xanh hóa” giao thông tại thành phố. Trần Hùng cho biết: “Thời gian qua, khi đọc báo và lướt mạng xã hội em thấy thông tin về chuyển đổi xe buýt sử dụng điện, năng lượng sạch xuất hiện nhiều hơn, điều này có thể thấy tới đây TP. HCM sẽ có quyết liệt cho mục tiêu phát triển giao thông xanh. Khí thải từ những chiếc xe buýt đã sử dụng nhiều năm cho thấy cần phải thay đổi để trả lại bầu không khí trong lành cho cuộc sống. Từ ngày có xe điện em luôn ưu tiên chọn để di chuyển, đúng là trải nghiệm rất khác xe xăng nhất là việc di chuyển êm ái...”.

Không chỉ với những trường hợp nêu trên, qua khảo sát, tìm hiểu của phóng viên, thay vì lo ngại như trước đây, rất đông người dân trên địa bàn TP. HCM đã bày tỏ đồng tình với kế hoạch chuyển đổi xanh hiện nay.

Tuy nhiên, đâu đó vẫn còn những băn khoăn cần được chia sẻ để người dân sẵn sàng đồng hành với cuộc “cách mạnh xanh” trong phát triển giao thông trên địa bàn thành phố.

Đang chờ thay dầu tại một cửa hàng sửa chữa xe máy trên đường Trần Phú, anh Nguyễn Văn Trung (tài xế xe máy Grab ở TP. HCM) cho biết: Tôi chạy chiếc xe này mua từ năm 2010 (đã hơn 15 năm). Dù xe đã cũ, tôi vẫn định kỳ bảo dưỡng, thay dầu nên thấy chạy vẫn ổn, xe không xả khói đen. Tôi biết mức độ ô nhiễm đã báo động và hạn chế phát thải giao thông là cần thiết. Nếu TP. HCM lập vùng phát thải thấp, xe tôi có nguy cơ bị cấm vào trung tâm từ 2026 thì ảnh hưởng tới cuộc sống. Trong khi đó, chi phí đổi từ chiếc xe xăng cũ của tôi sang xe điện lại khá cao”. Từ vấn đề này, anh Trung đề xuất có thể xem xét giãn thời gian hạn chế và việc kiểm soát khí thải có thể tập trung vào xe tải hạng nặng chạy xăng dầu trước, hoặc hỗ trợ chi phí chuyển đổi phù hợp cho tài xế.

Tuy nhiên, nhiều tài xế xe công nghệ cũng mong muốn có chính sách hỗ trợ chuyển đổi phù hợp.

Đó cũng là băn khoăn của anh Lê Văn Tài (45 tuổi, xã Bình Chánh). Vừa chuyển rau củ, hoa quả từ chiếc xe tải nhỏ đã gắn bó với vợ chồng anh chị hơn chục năm nay, anh Tài chia sẻ: Sáng nào cũng vậy, vợ chồng tôi đánh xe ra chợ đầu mối Hóc Môn để nhập hàng, sau đó di chuyển về chợ ở phường An Đông để bày bán. Hồi trước tôi cũng mua lại xe chiếc xe này, mặc dù cũng bảo dưỡng định kỳ nhưng cũng nằm trong nhóm có nguy cơ hạn chế di chuyển tại khu vực trung tâm thành phố. Mặc dù biết sẽ có những khó khăn khi tới đây nếu phải thay đổi, nhưng vợ chồng tôi sẽ tính toán tìm giải pháp khác để vẫn nhập hàng bán được mà vẫn chấp hành chủ trương của thành phố. Cuộc sống mà, cũng chẳng thể vì cái lợi của mình mãi được, nhiều khi phải chấp nhận thay đổi để hướng tới điều tốt đẹp mà nhất là hết ô nhiễm trong tương lai...”

Sự đồng tình của người dân cho thấy đề xuất chuyển đổi phương tiện, kiểm soát, hạn chế xe xăng tại khu vực trung tâm thành phố...đang dần nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ. Tuy nhiên, để quy định này đi vào thực tiễn một cách thuận lợi, việc triển khai các giải pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện là điều cần thiết.

Quyết tâm của chính quyền cùng với sự đồng hành của người dân là yếu tố quan trọng để “xanh hóa” giao thông.

TP. HCM đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ hướng đến một đô thị xanh, văn minh và thân thiện với môi trường. Việc chuyển đổi sử dụng phương tiện giao thông xanh không phải là sự thay đổi đột ngột, mà có lộ trình rõ ràng kèm những chính sách hỗ trợ phù hợp với điều kiện thực tế. Hướng tới mục tiêu “xanh hóa” giao thông, trong suốt những năm qua TP. HCM nghiên cứu, xây dựng kế hoạch, từng bước khuyến khích, hỗ trợ người dân chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh. Hạ tầng phục vụ cho mục tiêu này cũng dần hoàn thiện và được người dân đón nhận.

Đáng chú ý, trong suốt lộ trình ấy, TP. HCM luôn đặt người dân vào vị trí trung tâm, là đối tượng được quan tâm, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động, khuyến kích người dân ưu tiên sử dụng phương tiện công công, phương tiện nhiên liệu sạch.

TP. HCM kiên định với mục tiêu chuyển đổi giao thông xanh qua đó thúc đẩy phát triển đô thị xanh, một đô thị thông minh và đáng sống. Theo đó, việc chuyển đổi phương tiện giao thông sang sử dụng xe điện, xe buýt điện, tiến tới hạn chế xe xăng tại khu vực trung tâm thành phố... là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, phù hợp để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. Khi chính quyền đang nỗ lực triển khai rất cần có sự đồng lòng, chung sức của người dân để “hiện thực hóa” những mục tiêu đã đặt ra. Sự thay đổi ở thời điểm này có thể đối diện với nhiều thách thức nhưng hứa hẹn ở tương lai là một môi trường “đáng sống”.../.

Bài tiếp: Đô thị đáng sống không thể thiếu ‘lối sống xanh’ (Bài 4)

[Hóa giải ô nhiễm ở TP. HCM] Khuyến khích, hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông xanh (Bài 2)

[Hóa giải ô nhiễm ở TP. HCM] Kiên định mục tiêu phát triển kinh gắn bảo vệ môi trường (Bài 1)

NGỌC LINH và CTV