Hiệu quả từ ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp trên cây trồng

TMO - Đẩy mạnh ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) gắn với sản xuất nông sản trên cây trồng của tỉnh Sơn La đã mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần giảm chi phí canh tác, sản xuất, đồng thời bảo vệ sức khoẻ cho người nông dân… 

Theo UBND tỉnh Sơn La cho biết, năm 2023 tỉnh Sơn đã hỗ trợ duy trì, phát triển 254 chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản, thủy sản an toàn; cấp 293 mã số vùng trồng với diện tích hơn 3.000 ha cây ăn quả phục vụ xuất khẩu; công nhận thêm 03 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nâng tổng số vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn toàn tỉnh là 05 vùng.

Diện tích cây trồng áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp tốt và các tiêu chuẩn tương đương đạt 2.714,1 ha, sản lượng 43.570,76 tấn/năm. Diện tích cây trồng sản xuất theo hướng hữu cơ đạt 8.217 ha; diện tích cà phê áp dụng 4C, UTZ, RA đạt 18.429,5 ha; diện tích cây trồng tưới tiết kiệm nước (nhỏ giọt, phun…) đạt 4.028 ha; diện tích cây trồng trong nhà lưới, nhà kính đạt 56 ha.

Để ngành nông nghiệp bắt nhịp với công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tỉnh Sơn La đã  chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa và ứng dụng công nghệ cao, phát huy lợi thế của tỉnh về phát triển cây ăn quả. Đặc biệt, địa phương này đã chú trọng sử dụng các phương pháp bảo vệ cây trồng theo hướng an toàn sinh học, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Và ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp trên cây trồng (IPM) được tỉnh Sơn La chú trọng thực hiện.

Chương trình IPM là hệ thống quản lý dịch hại sử dụng các phương tiện kỹ thuật và các biện pháp thích hợp nhằm hạn chế tác hại của sâu bệnh, giúp cây trồng đạt năng suất cao và chất lượng nông sản tốt, hướng tới mục tiêu chuyển giao khoa học kỹ thuật quản lý dịch hại tổng hợp trên cây trồng, giảm thiểu mối nguy hại do lạm dụng hóa chất, nhất là thuốc BVTV đối với sức khỏe con ngưsời.

Cụ thể, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Sơn La đã triển khai mô hình ứng dụng IPM canh tác 1,5ha rau bắp cải tại xã Mường Sang, huyện Mộc Châu và gia đình ông Tráng A Tòng, bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ. Các thành viên của HTX trên địa bàn xã Mường Sang, và hộ gia đình ông Tòng được Chi cục hỗ trợ trên 1,1 tấn phân bón, thuốc BVTV các loại.

Bên cạnh đó còn tổ chức 2 lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật quản lý dịch hại tổng hợp IPM cho 60 nông dân 2 huyện Mộc Châu, Vân Hồ, tập trung vào chọn giống, kỹ thuật trồng và chăm sóc, bón phân, sử dụng thiên địch để ngăn chặn, làm giảm thiệt hại do sâu bệnh gây ra; vệ sinh đồng ruộng, phòng trừ sâu bệnh hại theo phương châm phòng hơn chống. Ngoài ra, Chi cục tổ chức cho một số HTX, hộ nông dân tham quan thực địa tại các hộ thực hiện mô hình IPM để đánh giá hiệu quả, chia sẻ kinh nghiệm.

Sau khi được hỗ trợ phân bón và hướng dẫn kỹ thuật, các thành viên HTX được hỗ trợ ứng dụng IPM đã tuân thủ các quy trình kỹ thuật chăm sóc cây rau, phân chia tỷ lệ cây trồng hợp lý trên đơn vị diện tích, chăm sóc, bón phân cân đối và đúng liều lượng. Đặc biệt, thường xuyên thăm đồng để phát hiện và phòng trừ sâu bệnh kịp thời. Những lứa cây bắp cải đầu tiên triển khai mô hình ứng dụng IPM tại xã Mường Sang phát triển tốt, ít sâu bệnh.

Ứng dụng kỹ thuật IPM trong canh tác cây chanh leo trên địa bàn tỉnh Sơn La đã mang lại năng suất cao, giảm chi phí, bảo vệ sức khoẻ cho người dân. Ảnh minh hoạ: VT. 

Bên cạnh đó năm 2023, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã triển khai “Mô hình ứng dụng IPM vào canh tác trên cây chanh leo”. Sau hơn 1 năm triển khai mô hình IPM trên cây chanh leo tại xã Chiềng Lương, huyện Mai Sơn, quy mô 5ha, cho thấy, lượng phân hóa học sử dụng giảm từ 15-20% so với canh tác truyền thống; mật độ, tỷ lệ sâu bệnh hại thấp hơn 20-30%; tỷ lệ quả loại 1 đủ tiêu chuẩn xuất đi châu Âu đạt 20-30%, bán với giá 30.000-40.000 đồng/kg; loại tiêu chuẩn đi chợ chiếm từ 30-40%, có giá 18.000-21.000 đồng/kg, cao hơn 15-20% so với canh tác truyền thống; năng suất đạt 18-20 tấn quả/ha.

Từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh Sơn La triển khai 11 mô hình ứng dụng IPM trên cây ăn quả, cây có múi và rau bắp cải tại tất cả các huyện, thành phố. Ngành Nông nghiệp đã tổ chức các lớp tập huấn cho gần 200 lượt nông dân. Việc ứng dụng biện pháp IPM trong sản xuất góp phần giảm đáng kể lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng cho cây trồng.

Theo thống kê, lượng thuốc bảo vệ thực vật được nông dân sử dụng khoảng 757 tấn năm 2017, giảm xuống còn khoảng 300 tấn năm 2023. Điểm chung lớn nhất là các mô hình này là đều góp phần thay đổi tư duy sản xuất của nông dân, hướng đến việc phát triển nông nghiệp năng suất cao, trên cơ sở hạn chế dư lượng thuốc BVTV, xây dựng nền nông nghiệp cân bằng sinh thái bền vững.

Để thúc đẩy nền nông nghiệp phát triển theo hướng an toàn, hạn chế dịch bệnh gây hại UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Kế hoạch số 03/KH-UBND về việc triển khai thực hiện Chương trình quản lý dịch hại tổng hợp, đến năm 2025 tỉnh sẽ mở rộng diện tích ứng dụng IPM trên các loại cây trồng. Sở NN& PTNT Sơn La tiếp tục phối hợp xây dựng các mô hình, hướng dẫn nông dân hiểu và ứng dụng chương trình IPM trên đồng ruộng, qua đó, lan tỏa việc ứng dụng IPM trên diện rộng.

Ứng dụng IPM đã giúp người dân giảm lượng phân hóa học sử dụng so với canh tác truyền thống của người dân từ 15% - 20%; mật độ, tỷ lệ sâu bệnh hại thấp hơn với canh tác truyền thống của người dân 20-30%. Đặc biệt, góp phần giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật độc hại tồn dư trong nông sản, đảm bảo sức khỏe người sản xuất, an toàn vệ sinh lương thực, thực phẩm, ổn định cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và sản phẩm dễ bán hơn, được giá hơn 30-40% so với nông sản canh tác theo phương thức truyền thống.

Trong thời gian tới, tỉnh Sơn La sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai nhân rộng mô hình IPM trên các loại cây trồng khác, hướng tới xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp hiệu quả, an toàn và bền vững, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng tỉnh Sơn La phát triển xanh, trở thành trung tâm phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tiêu biểu của vùng núi Tây Bắc.

Thu Hằng