Hiện đại hóa mạng lưới khí tượng thủy văn chuyên dùng

TMO - Tỉnh Trà Vinh tiếp tục duy trì  nâng cấp và hiện đại hóa các trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng hiện có, nhất là nâng cấp và hiện đại hóa trang thiết bị, phương tiện do khí tượng thủy văn phục vụ dự báo, cảnh báo, phòng, chống thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trà Vinh là tỉnh duyên hải của vùng đồng bằng sông Cửu Long, hàng năm chịu tác động của các loại hình thiên tai như: bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn, giông, lốc và sạt lở đất, nhất là tình trạng sạt lở đang diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng, làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trước tình hình đó, thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn có vai trò rất quan trọng trong đời sống, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đặc biệt là công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn nên hầu hết các ngành, lĩnh vực, địa phương, người dân trên địa bàn tỉnh đều có nhu cầu cao trong việc khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn, cảnh báo thiên tai.

Hiện nay, các trạm khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh bao gồm: Các trạm khí tượng thủy văn quốc gia do Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Trà Vinh quản lý gồm: 01 Trạm khí tượng Càng Long (quan trắc các yếu tố lượng mưa, nhiệt độ không khí, nhiệt độ đất, gió, độ ẩm không khí, số giờ nắng, bốc hơi và các hiện tượng khí tượng khác); 01 Trạm thủy văn Trà Vinh (quan trắc các yếu tố mực nước, lượng mưa và độ mặn nước sông); 09 trạm đo mưa; 04 trạm đo mặn.

Mạng lưới trạm khí tượng thủy văn của tỉnh gồm: 05 trạm đo mưa; 04 trạm đo mặn (do Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Trà Vinh quản lý); 14 trạm đo mực nước và độ mặn (do Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi Trà Vinh quản lý); 14 trạm quan trắc dự báo mặn và giám sát chất lượng nước tự động (thuộc Dự án “Thích ứng biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long tại tỉnh Trà Vinh” (Dự án AMD Trà Vinh) do Sở Tài nguyên và Môi trường quản lý); 02 trạm quan trắc không khí xung quanh Trung tâm điện lực Duyên Hải và 05 trạm quan trắc môi trường tự động (01 trạm quan trắc tự động môi trường không khí xung quanh đặt tại thành phố Trà Vinh; 02 trạm quan trắc tự động môi trường nước mặt (sông Cổ Chiên); 02 trạm quan trắc tự động môi trường nước biển ven bờ (thị xã Duyên Hải) do Sở Tài nguyên và Môi trường quản lý).

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Trà Vinh mật độ trạm khí tượng thủy văn rất thưa (khoảng 1.200km2/trạm khí tượng, 167 km2/trạm đo mưa). Ngoài ra, hệ thống trạm khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh chưa được quy hoạch tổng thể, nhiều vị trí trọng điểm chưa được đầu tư xây dựng, nhiều trạm hiện có cần nâng cấp, sửa chữa nên chưa thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu về thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn phục vụ phát triển các ngành, các lĩnh vực kinh tế - xã hội và công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh.

Ảnh minh họa. 

Trước yêu cầu từ thực tế, tỉnh Trà Vinh đẩy mạnh đầu tư nâng cấp và hiện đại hóa trang thiết bị, phương tiện đo khí tượng thủy văn; hiện đại hóa hệ thống thông tin, dữ liệu và chuyển đổi số ngành khí tượng thủy văn của tỉnh. Bổ sung thêm 06 trạm khí tượng bề mặt (loại I), 10 trạm đo mưa tự động, 01 trạm thủy văn ở sông Hậu, 01 trạm thủy văn nội đồng, 01 hải văn, trong đó:

Giai đoạn 2023 – 2025: Nâng cấp, hiện đại hóa các trạm khí tượng thủy văn hiện có, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, quy chuẩn, tiêu chuẩn theo quy định; đầu tư xây mới 01 trạm khí tượng bề mặt, 05 trạm đo mưa tự động, 01 trạm hải văn và 01 trạm thủy văn. Xây dựng cơ sở dữ liệu chuẩn hóa, đồng bộ, kết nối với cơ sở dữ liệu khí tượng thủy văn quốc gia; kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh thông tin, phục vụ các ngành, các lĩnh vực, các tổ chức, cá nhân, cộng đồng có nhu cầu sử dụng thông tin, dữ liệu từ mạng lưới khí tượng thủy văn chuyên dùng.

Giai đoạn 2026 – 2030:  Duy trì hoạt động và đánh giá tình hình hoạt động của các trạm khí tượng thủy văn, điểm đo hiện có nhằm tiếp tục bảo trì, nâng cấp, thay thế trang thiết bị, phương tiện đo tại các trạm khí tượng thủy văn; đầu tư xây mới 05 trạm khí tượng bề mặt, 05 trạm đo mưa tự động, 01 trạm thủy văn. Tiếp tục vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu khí tượng thủy văn, bảo đảm thông tin thông suốt, đồng bộ và độ tin cậy cao nhằm phát huy hiệu quả của mạng lưới trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng trên địa bàn tỉnh.

Thời gian tới, UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng, địa phương tăng cường công tác quản lý hoạt động của các trạm khí tượng thủy văn chuyên dung. Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất với việc xây mới, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp các trạm quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hoàn thiện hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng trên địa bàn tỉnh thông qua việc lồng ghép các dự án đầu tư xây dựng công trình.

Đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị và công nghệ hiện đại cho hoạt động quan trắc, truyền tin, xử lý, quản lý và cung cấp thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn đáp ứng các yêu cầu của các ngành, lĩnh vực và ứng phó với các loại hình thiên tai. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ trong quan trắc khí tượng thủy văn, đặc biệt là công nghệ tự động hóa quan trắc, xử lý, truyền tin khí tượng thủy văn phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh.

Thanh Hương