Hậu Giang mở rộng vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp

TMO - Tỉnh Hậu Giang đặt mục tiêu đến năm 2025, diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp của tỉnh đạt 28.000 ha.

Thực hiện Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp, gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”, thời gian qua tỉnh Hậu Giang đã triển khai thực hiện các mô hình điểm cấp tỉnh, huyện với tổng diện tích 180 ha, áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến như: tưới nước ướt khô xen kẽ, 1 phải 5 giảm, sản xuất lúa bền vững theo tiêu chuẩn SRP...

Vụ lúa Đông Xuân 2023-2024, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hậu Giang phối hợp với Trung tâm Khuyến nông quốc gia thực hiện mô hình canh tác lúa thông minh, tổ chức tại hai xã là Vị Trung và Vị Bình của huyện Vị Thủy, với diện tích khoảng 10 ha. Theo kết quả đánh giá mô hình, nông dân chỉ gieo sạ với lượng lúa giống 60 kg/ha, thấp hơn 30 kg/ha so với ngoài mô hình; chi phí đầu tư ở hai mô hình từ 19,2-22 triệu đồng/ha, giảm so với ngoài mô hình từ gần 1,5 triệu đồng/ha đến hơn 2,8 triệu đồng/ha.

Năng suất lúa tươi tại mô hình ở xã Vị Trung đạt 9,9 tấn/ha; ở xã Vị Bình đạt 8,9 tấn/ha, tăng từ 100-200 kg/ha so với ruộng ngoài mô hình. Lợi nhuận nông dân thu được tại mô hình xã Vị Trung là gần 65 triệu đồng/ha, còn xã Vị Bình đạt gần 52 triệu đồng/ha, tăng gần 1,5 đến 4,6 triệu đồng/ha so với ruộng ngoài mô hình. Ngoài ra, mô hình còn ghi nhận các chỉ số phân tích về tồn dư thuốc bảo vệ thực vật đạt ngưỡng an toàn, bảo đảm chất lượng đáp ứng yêu cầu của thị trường ngày càng cao, nhất là thị trường xuất khẩu. 

Tỉnh Hậu Giang đặt mục tiêu đến năm 2025, diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp của tỉnh đạt 28.000 ha.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hậu Giang, diện tích lúa gieo trồng hằng năm của tỉnh hơn 177.000 ha lúa, sản lượng đạt hơn 1,1 triệu tấn; riêng vụ lúa Đông Xuân, tỉnh có khoảng hơn 74.000 ha với sản lượng gần 600 nghìn tấn. Với việc triển khai Đề án trên, giúp nông dân thay đổi từ tư duy đến tập quán canh tác.

Trong đó, tỷ lệ gieo sạ giống xác nhận và lúa chất lượng cao đạt hơn 90%; ứng dụng các quy trình canh tác tiên tiến như “ba giảm, ba tăng”, “một phải, năm giảm”, quản lý dịch bệnh tổng hợp, IPM, MRL, canh tác lúa bền vững theo tiêu chuẩn SRP,... Nhiều nông dân, hợp tác xã đã ứng dụng cơ giới hóa và các công nghệ thông minh trong sản xuất lúa, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất. 

Theo Kế hoạch thực hiện “Ðề án phát triển vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Ðồng bằng sông Cửu Long” tại Hậu Giang, giai đoạn 1 (2024-2025): Tỉnh tập trung vào củng cố các diện tích đã có của Dự án chuyển đổi Nông nghiệp bền vững (VnSAT) là 28.000 ha; giai đoạn 2 (2026-2030): Xác định cụ thể khu vực trọng tâm để lập dự án đầu tư phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp mới ngoài vùng Dự án VnSAT và sẽ mở rộng thêm 18.000 ha để đạt 46.000 ha vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp, gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị.

Vùng chuyên canh này sẽ áp dụng các quy trình canh tác bền vững, nhằm gia tăng giá trị, phát triển bền vững của ngành lúa gạo, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, thu nhập và đời sống của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính. 

Năm 2025, tỉnh Hậu Giang đăng ký triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long với diện tích 28.000 ha. Địa bàn triển khai tập trung tại 6 huyện, thị xã, thành phố trọng điểm trồng lúa gồm: TP.Vị Thanh, thị xã Long Mỹ, huyện Vị Thủy, Châu Thành A, Long Mỹ và Phụng Hiệp. Giai đoạn năm 2024 - 2025 có 35 đơn vị cấp xã tham gia và giai đoạn 2026 - 2030 sẽ có thêm 8 đơn vị cấp xã tham gia Đề án với trên 50 hợp tác xã được lựa chọn.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hậu Giang yêu cầu lồng ghép thực hiện các chương trình, mô hình, dự án, các lớp đào tạo bồi dưỡng, tập huấn... cho các hợp tác xã tham gia Đề án. Cùng với đó, trên địa bàn tỉnh đã thành lập 51 tổ khuyến nông cộng đồng với tổng số 562 thành viên. Nhân sự trong tổ chủ yếu là hoạt động kiêm nhiệm như phó chủ tịch phụ trách kinh tế ở UBND xã, viên chức khuyến nông và các hội đoàn thể, các hợp tác xã, tổ hợp tác và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp.

Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục tổ chức sản xuất lại một cách bài bản, đồng bộ, tiếp tục xây dựng các cánh đồng lớn, hình thành hợp tác xã, tổ hợp tác hay tổ chức của nông dân. Khuyến khích doanh nghiệp tham gia Đề án ký kết hợp đồng liên kết với các hợp tác xã, đào tạo tập huấn, chuyển giao cho nông dân trồng lúa và hợp tác xã biện pháp canh tác bền vững. Thông qua việc xây dựng các chuỗi liên kết bền chặt và ứng dụng mạnh mẽ các tiến bộ khoa học kỹ thuật sẽ từng bước hình thành vùng sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh, theo chủ trương của Chính phủ./.

Mai Trang