Giảm thiểu rác thải nhựa hướng đến phát triển du lịch xanh

TMO - Nhiều giải pháp, tiêu chí nhằm giảm thiểu rác thải nhựa đã được các địa phương, tổ chức, các doanh nghiệp kinh doanh du lịch đưa ra để hướng tới phát triển du lịch theo hướng bền vững.

Hiệp hội Du lịch Việt Nam (VITA) cho biết, rác thải nhựa đang là một thách thức trên thế giới, cũng như tại Việt Nam. Đây là vấn đề môi trường lớn, tác động đến phát triển kinh tế - xã hội bao gồm cả lĩnh vực du lịch. Du lịch được xem là lĩnh vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ ô nhiễm rác thải nhựa nhưng cũng là nguồn phát sinh đáng kể rác thải nhựa. Sự tham gia tích cực của ngành du lịch toàn cầu, trong đó có Việt Nam vào mục tiêu giảm thải ô nhiễm rác thải nhựa được kỳ vọng là một trong các giải pháp quan trọng mang lại mục tiêu phát triển bền vững. 

Quy định về lộ trình giảm rác thải nhựa nói chung và trong lĩnh vực du lịch nói riêng đã được thể chế hóa trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022/NĐ-CP. Theo đó, từ năm 2025, sẽ có 100% các khu du lịch, cơ sở lưu trú, khách sạn không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Nhiều tỉnh, thành phố ven biển đã ban hành Kế hoạch hành động của địa phương về quản lý rác thải nhựa đại dương và triển khai các mô hình giảm thiểu, hạn chế phát sinh rác thải nhựa. 

Từ năm 2018, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã phát động phong trào “Du lịch Việt Nam - Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa” được các doanh nghiệp du lịch cả nước hưởng ứng và đã đạt được những kết quả ban đầu về giảm thiểu rác thải nhựa. Trên cơ sở đề xuất của VITA, dự án “Giảm thiều rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch Việt Nam” đã được Chương trình tài trợ các dự án nhỏ của Quỹ Môi trường Toàn cầu, Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP/GEF-SGP) phê duyệt thực hiện trong hai năm 2023-2024. Dự án triển khai thí điểm tại Ninh Bình và Hội An (Quảng Nam) đã giảm được 20% rác thải nhựa. 

Nhiều địa phương trên cả nước đẩy mạnh triển khai các giải pháp nhằm giảm thiểu rác thải, hướng đến phát triển du lịch xanh. 

Qua hơn 1 năm thực hiện, Ninh Bình đã đạt nhiều kết quả, hình ảnh Ninh Bình thay đổi tích cực, du lịch Ninh Bình luôn được đánh giá chất lượng dịch vụ, môi trường du lịch tốt. Đến nay, Ninh Bình đã thực hiện gần hết Kế hoạch. Hiệp hội Du lịch Ninh Bình đã triển khai Dự án sâu rộng xuống các hội viên. Mục tiêu đến năm 2030, tại tỉnh Ninh Bình 100% ko sử dụng rác thải nhựa trong du lịch. Ninh Bình triển khai tập huấn không sử dụng rác thải nhựa trong du lịch thường xuyên, ngoài doanh nghiệp còn có cộng đồng dân cư tham gia tập huấn tại cơ sở, trung tâm đón khách. Kinh nghiệm của Ninh Bình là đi từ cộng đồng dân cư, nếu ko đi từ cơ sở thì ko thực hiện được, môi trường ko được giữ gìn thì ko thể làm du lịch bền vững, từ đó nhận thức của cộng đồng dân cư được nâng cao rõ rệt. 

Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã xây dựng và hoàn thiện Bộ Tiêu chí đánh giá xếp hạng doanh nghiệp du lịch Việt Nam, một app về rác thải nhựa và các khóa tập huấn nâng cao kỹ năng nhận thức cho doanh nghiệp, người dân địa phương về giảm rác thải nhựa.

Trong khuôn khổ triển khai Dự án, một Kế hoạch hành động về giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch sẽ được VITA xây dựng và ban hành làm cơ sở để các thành viên của VITA thực hiện các hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa một cách bài bản, hiệu quả cao, qua đó góp phần đạt được các mục tiêu đặt ra trong Nghị định 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ Môi trường và Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030.

Dự kiến Kế hoạch hành động về giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch có 6 nhiệm vụ trọng tâm: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về giảm thiểu rác thải nhựa; tham gia xây dựng, phổ biến, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về giảm thiểu rác thải nhựa trong du lịch; xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch xanh, không rác thải nhựa; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch gắn với giảm thiểu rác thải nhựa; đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về giảm thiểu rác thải nhựa cho đội ngũ cán bộ của các đơn vị thành viên Hiệp hội; huy động nguồn lực quốc tế để thúc đẩy giảm thiểu rác thải nhựa.

VITA kỳ vọng thông qua các hoạt động của Dự án sẽ truyền đi thông điệp mạnh mẽ, kêu gọi sự nỗ lực, chung tay góp sức của người dân, doanh nghiệp, cộng đồng và du khách vì mục tiêu: Du lịch không rác thải nhựa ở Việt Nam. Để giảm rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch cần thông qua truyền thông, nâng cao nhận thức; tham gia xây dựng, phổ biến, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật; xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch xanh, nhân rộng các mô hình giảm thiểu rác thải nhựa; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch gắn với giảm thiểu rác thải nhựa; đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về giảm thiểu rác thải nhựa và huy động nguồn lực quốc tế để thúc đẩy giảm thiểu rác thải nhựa.

Lê Trang