Giám sát chặt chẽ nguồn khoáng sản chưa khai thác

TMO - Thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Thuận có nhiều chuyển biến tích cực. Đặc biệt, địa phương đã đẩy mạnh công tác bảo vệ, giám sát chặt chẽ nguồn khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn.

Khoáng sản là tài nguyên không tái tạo, là tài sản quan trọng phải được quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, có hiệu quả. Do đó, việc khai thác khoáng sản một cách bền vững, đặc biệt là bảo vệ nguồn khoáng sản chưa khai thác đang là thách thức không nhỏ đối với công tác quản lý của các ngành và địa phương tại Bình Thuận.

Bình Thuận là tỉnh có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú và đa dạng. Kết quả điều tra địa chất, thăm dò khoáng sản cho thấy các loại khoáng sản có tiềm năng như: Quặng sa khoáng titan (trữ lượng khoảng 600 triệu tấn, chiếm hơn 90% trữ lượng titan cả nước), cát trắng thạch anh, đá ốp lát, nước khoáng và khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường như: đá, đất, cát, sỏi... phân bố rộng trên địa bàn tỉnh. Thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực khoáng sản đã được các cấp, ngành quan tâm triển khai nghiêm túc.

Đặc biệt, công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác đã được các cơ quan chức năng quan tâm nên tình hình khai thác khoáng sản trái phép đã được xử lý nghiêm (một số vụ đã xử lý hình sự) và từng bước được kiểm soát.

Bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động khai thác khoáng sản trái phép đối với khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường ở một số nơi chưa được các cấp, ngành và chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt, nhất là thời điểm năm 2023 và đầu năm 2024 còn nhiều tồn tại. Từ đầu năm 2023 đến giữa năm 2024, ngoài nhiều trường hợp xử lý hành chính của các cơ quan chức năng, Công an tỉnh đã giải quyết hơn 10 tin báo về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” theo Điều 227 Bộ Luật hình sự.

Trong đó, kết thúc điều tra, đề nghị truy tố 2 vụ án với 3 bị can; đang điều tra 2 vụ và giải quyết các tin báo còn lại xảy ra tại các huyện Tánh Linh, Hàm Tân, Hàm Thuận Nam và Hàm Thuận Bắc. Theo UBND tỉnh Bình Thuận, việc ban hành phương án trên nhằm bảo vệ và quản lý chặt chẽ khoáng sản chưa khai thác, xử lý triệt để khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn; bảo vệ cảnh quan, môi trường, an ninh trật tự và đời sống người dân địa phương tại khu vực có khoáng sản.

Lực lượng chức năng tỉnh Bình Thuận giám sát hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn. 

Qua đó, phát huy trách nhiệm của các ngành, chính quyền địa phương các cấp trong việc bảo vệ tốt tiềm năng khoáng sản trước mắt và lâu dài nhằm phục vụ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng trên địa bàn tỉnh và quốc gia. Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt các khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia.

Tỉnh Bình Thuận có 12 khu vực đưa vào dự trữ khoáng sản quốc gia (khoáng sản dự trữ quặng sa khoáng titan) với tổng diện tích 55.887 ha có thời hạn 30, 50, 70 năm. Bên cạnh đó, UBND tỉnh đã ban hành quy định 245 khu vực cấm hoạt động khoáng sản với tổng diện tích 245.491 ha về các lĩnh vực rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, an ninh quốc phòng, di tích lịch sử, thủy lợi. Để triển khai hiệu quả phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn, UBND tỉnh Bình Thuận yêu cầu, các cơ quan liên quan tham mưu tỉnh thực hiện công tác kiểm tra, xử lý hoạt động khoáng sản trái phép khi tiếp nhận thông tin từ cơ quan thông tấn báo chí, các tổ chức và cá nhân phản ánh, kiến nghị.

Các cơ quan đảm bảo hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý khoáng sản, quy chế phối hợp bảo vệ khoáng sản vùng giáp ranh giữa tỉnh Bình Thuận và tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu và Lâm Đồng. Các lực lượng chức năng có liên quan tăng cường kiểm tra, kiểm soát các hoạt động mua bán, tiêu thụ khoáng sản trái phép, không có hóa đơn chứng từ, nguồn gốc hợp pháp để xử lý nghiêm theo đúng quy định; đấu tranh phòng, chống gian lận thương mại trong lĩnh vực khoáng sản.

Đồng thời, các lực lượng chức năng cử cán bộ phối hợp chặt chẽ với các đoàn của tỉnh để kiểm tra theo kế hoạch định kỳ và đột xuất. Các cơ quan liên quan thực hiện hiệu quả công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trong khu vực được giao quản lý; tuyệt đối không để các tổ chức, cá nhân lợi dụng diện tích rừng và đất được giao quản lý, sử dụng để khai thác khoáng sản trái phép.

Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng tăng cường thanh, kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản gây ảnh hưởng đến đất rừng, vi phạm hành lang bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, hành lang tiêu thoát lũ trên các tuyến sông theo quy định của pháp luật.

Bình Thuận là tỉnh có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú và đa dạng với các loại khoáng sản có tiềm năng như: quặng sa khoáng titan, cát trắng thạch anh, wofram, đá ốp lát, sét bentonit, nước khoáng và khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường phân bố rộng trên địa bàn tỉnh.

Thời gian qua công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực khoáng sản đã được các cấp, các ngành quan tâm triển khai thực hiện nghiêm túc, hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản ngày càng được quản lý chặt chẽ, dần đi vào nề nếp, góp phần hạn chế thất thoát tài nguyên khoáng sản.

Để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, tiếp tục nâng cao hiệu quả, hiệu lực thực thi pháp luật về khoáng sản, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện và cấp xã thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về khoáng sản, các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tỉnh ủy, UBND tỉnh về công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thăm dò, khai thác, sử dụng và bảo vệ khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Bình Thuận chú trọng chấn chỉnh, khắc phục hạn chế và nâng cao nhận thức cho người dân trong khai thác, bảo vệ khoáng sản. 

Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy Đảng; sở, ban, ngành chức năng và chính quyền địa phương trong việc ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn; xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên, liên tục của địa phương và các sở, ban, ngành chức năng liên quan.

Trong đó lưu ý, nếu trên địa bàn, lĩnh vực nào để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép mà không có biện pháp ngăn chặn, xử lý dứt điểm thì phải tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu.

Nhằm bảo vệ hiệu quả nguồn khoáng sản trên địa bàn, ngày 25/2/2025, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định số 383/QĐ-UBND về phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Mục tiêu nhằm bảo vệ và quản lý chặt chẽ khoáng sản chưa khai thác, xử lý triệt để khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh; bảo vệ cảnh quan, môi trường, an ninh trật tự và đời sống người dân địa phương tại khu vực có khoáng sản.

Bên cạnh đó, phát huy trách nhiệm của các ngành, chính quyền địa phương các cấp, bảo vệ tốt tiềm năng khoáng sản trước mắt và lâu dài nhằm phục vụ chiến lược phát triển kinh tế, xã hội an ninh quốc phòng trên địa bàn tỉnh và quốc gia.

Tại Quyết định 383/QĐ-UBND, UBND tỉnh Bình Thuận yêu cầu các Sở, ban ngành, các đối tượng có liên quan đến hoạt động khai thác, sử dụng khoáng sản nghiêm túc triển khai thực hiện Quyết định nêu trên. Đặc biệt,  phát huy vai trò giám sát của các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội và của người dân; kịp thời phản ánh, thông tin về tình hình khai thác khoáng sản của các tổ chức, cá nhân đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để kiểm tra, chấn chỉnh và xử lý nghiêm vi phạm…/.

Mai Linh