Festival nghề muối Việt Nam lần đầu tiên sẽ được tổ chức tại Bạc Liêu

TMO - Với chủ đề “Nâng tầm giá trị hạt muối Việt Nam”, Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2024 với tên gọi “Hành trình trăm năm nghề muối - Đời người” sẽ diễn ra tại Bạc Liêu từ ngày 26 đến 28/12/2024 với nhiều hoạt động đa dạng.

UBND tỉnh Bạc Liêu cho biết, tỉnh phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) sẽ tổ chức Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2024. Theo UBND tỉnh Bạc Liêu, trong khuôn khổ Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2024 sẽ được diễn ra với 10 hoạt động chính bao gồm: Chương trình khảo sát thực tế cánh đồng muối tỉnh Bạc Liêu và Lễ khánh thành dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng đồng muối Đông Hải, huyện Đông Hải; Lễ Khai mạc Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2024; Hội chợ trưng bày, giới thiệu sản phẩm và triển lãm thương mại các tỉnh, thành phố, doanh nghiệp, hợp tác xã (Lồng ghép với “Hội chợ xúc tiến thương mại cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã năm 2024); Các hoạt động “Về Bạc Liêu nghe đờn ca tài tử”;

Tổ chức không gian trưng bày các mô hình, hiện vật, các tiến bộ kỹ thuật sản xuất, chế biến muối; Tổ chức các tour tham quan các điểm du lịch, di tích lịch sử và tổ chức hội thảo “ Định hướng và các giải pháp phát triển sản phẩm du lịch muối Bạc Liêu”; Hội nghị xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Hội nghị sơ kết thực hiện Nghị định số 40/2017/NĐ-CP ngày 05/4/2017 của Chính phủ về quản lý sản xuất, kinh doanh muối; Hội thảo “Ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất muối, thích ứng với biến đổi khí hậu”;  Bế mạc Festival nghề Muối Việt Nam – Bạc Liêu năm 2024.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bạc Liêu, Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2024 nhằm tôn vinh nghề muối truyền thống, nâng cao giá trị nghề muối của Việt Nam nói chung và Bạc Liêu nói riêng; đồng thời, khơi dậy tình yêu nghề truyền thống của thế hệ trẻ có trình độ tham gia vào các hoạt động sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp từ nghề muối. Sự kiện nhằm tăng cường mối liên kết các sản phẩm của người làm muối đến với thị trường, quảng bá nghề muối và các giá trị nghề, nâng cao giá trị kinh tế từ nghề muối…

Nghề muối tỉnh Bạc Liêu được hình thành và phát triển hơn 100 năm. 

Muối Bạc Liêu (còn gọi là muối Ba Thắc) là thương hiệu dân gian nổi tiếng từ lâu đời, gắn liền với người làm muối tỉnh Bạc Liêu và trở thành nghề truyền thống của người dân xứ biển. Nghề muối tỉnh Bạc Liêu được hình thành và phát triển hơn 100 năm. Với gần 1.500 ha, hiện, Bạc Liêu là một trong những địa phương có diện tích sản xuất muối lớn của cả nước. 

Trong niên vụ năm 2023, sản lượng muối toàn tỉnh đạt hơn 27.000 tấn, trong đó, muối trắng trải bạt hơn 7.300 tấn, còn lại là muối sản xuất truyền thống. Năng suất trung bình đạt gần 17 tấn/ha (đối với sản xuất muối truyền thống) và hơn 37 tấn/ha (đối với muối trải bạt). Tổng số hộ sản xuất muối năm 2023 trên địa bàn tỉnh là 767 hộ với 1.520 lao động. Năm 2024, việc sản xuất muối của các hộ dân trên địa bàn tỉnh tiếp tục thuận lợi nhờ nắng nóng kéo dài, qua đó, giúp cho người làm muối gia tăng thu nhập từ nghề làm muối truyền thống.

Sản phẩm muối ăn Bạc Liêu được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ công nhận chỉ dẫn địa lý năm 2013. Cuối năm 2020, nghề muối tỉnh Bạc Liêu được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Muối Bạc Liêu không chỉ được nhiều người ưa chuộng, sử dụng rộng rãi trong nước mà còn được xuất khẩu sang các nước, nhất là thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc... Đến nay, 10 sản phẩm muối được công nhận đạt chứng nhận OCOP.

Nghề làm muối ở Bạc Liêu đã trải qua nhiều thăng trầm, hạt muối gắn bó với đời sống lao động sản xuất đã ăn sâu vào tâm thức và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng người làm muối Bạc Liêu luôn quyết tâm bám trụ lấy nghề với niềm hy vọng nghề muối sẽ khởi sắc. Chủ trương của tỉnh Bạc Liêu là phải giữ cho được nghề muối truyền thống. Điều này được khẳng định thông qua việc phê duyệt đề án nâng cao giá trị sản xuất và chế biến muối giai đoạn 2021-2030. 

Tuy nhiên, nghề muối tại Bạc Liêu cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: sản xuất muối phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết, năng suất không ổn định, đầu ra sản phẩm còn lệ thuộc phần lớn vào thương lái, người làm muối có thu nhập thấp, bấp bênh nên đời sống không ổn định; nhiều hộ làm muối đã chuyển đổi mô hình sản xuất để có thu nhập cao hơn. Mặt khác, việc tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật của người dân còn hạn chế và chậm thay đổi, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm sản xuất truyền thống, một bộ phận thiếu vốn đầu tư cũng như thiếu các thông tin kỹ thuật mới.

Đặc biệt, mô hình hợp tác, liên kết sản xuất giữa nông dân với doanh nghiệp bước đầu được triển khai nhưng còn bất cập về phương thức đầu tư, liên kết bao tiêu sản phẩm dẫn đến phát triển chưa bền vững nên hiệu quả kinh tế trung bình nhiều năm qua còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của tỉnh.

Lê Hân