Dự báo xuất khẩu rau quả sẽ phục hồi trong nửa cuối năm

TMO - Trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành hàng rau quả Việt Nam gặp nhiều khó khăn do xuất khẩu sầu riêng giảm.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), tháng 6/2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam ước đạt 704,8 triệu USD, tăng 14,3% so với tháng 5/2025 và tăng 5,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 6 tháng đầu năm, ngành hàng rau quả ước thu về hơn 3 tỷ USD từ xuất khẩu, giảm 9,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu rau quả sụt giảm là do khó khăn trong xuất khẩu trái sầu riêng do bị kiểm dịch chặt chẽ từ thị trường Trung Quốc. 

Những tháng đầu năm 2025, ngành hàng rau quả Việt Nam tập trung xuất khẩu các mặt hàng gồm: Sầu riêng, thanh long, dừa, xoài, chuối, mít, hạt dẻ cười, chanh leo, hạnh nhân, ớt. Theo Cục Hải quan, 5 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng giảm 57,9%, thanh long giảm 0,9%, và mít giảm 27,1%, trong khi kim ngạch xuất khẩu các chủng loại khác tăng khá mạnh.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nguyên nhân giá trị xuất khẩu rau quả 6 tháng đầu năm 2025 giảm so với cùng kỳ năm ngoái đến từ sự sụt giảm mạnh của thị trường Trung Quốc nơi chiếm 48,2% tổng giá trị xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 35,1%, dù thị trường Mỹ tăng 65,2% và Hàn Quốc giảm nhẹ 5,3%. Hồng Kông (Trung Quốc) ghi nhận mức tăng mạnh nhất với 69,2%... 

Năm 2025, ngành rau quả đạt mục tiêu xuất khẩu 7,6 tỷ USD, tăng 6,8% so với năm 2024. Để đạt được con số này, 6 tháng cuối năm, kim ngạch xuất khẩu rau quả phải thu về 4,55 tỷ USD. Dự báo xuất khẩu rau quả của Việt Nam sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2025, dựa vào các yếu tố: Nhờ nỗ lực của doanh nghiệp trong đáp ứng các tiêu chuẩn mới, đặc biệt từ thị trường Trung Quốc, cùng với việc đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, kim ngạch xuất khẩu có khả năng phục hồi vào những tháng cuối năm.

Cùng với sầu riêng, thanh long, dừa tươi cũng là mặt hàng rau quả có triển vọng nâng cao giá trị xuất khẩu. 

Để hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng cơ hội tại thị trường này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, sẽ tập trung triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Đồng thời, nâng cao mức độ tuân thủ quy định của nước nhập khẩu về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm để giữ vững thị trường, đặc biệt các mặt hàng có giá trị cao đang bị thị trường nhập khẩu kiểm soát chặt.  

Tăng cường xúc tiến thương mại, gia tăng xuất khẩu các mặt hàng trái cây đã được xuất khẩu chính ngạch và có lợi thế gia tăng thị phần như dừa tươi, thanh long, mít, chuối, dưa hấu, xoài, nhãn, măng cụt, vải thiều, chôm chôm, chanh dây, sầu riêng. Tiếp tục đàm phán, thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch nhằm hạn chế rủi ro cho chuỗi ngành hàng và người nông dân. Tăng cường hợp tác quốc tế, tổ chức họp song phương với cơ quan bảo vệ thực vật quốc gia để nhanh chóng tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quá trình thương mại giữa hai bên. 

Riêng với mặt hàng sầu riêng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Bộ đã chính thức mời đoàn chuyên gia từ GACC sang Việt Nam kiểm tra thực địa chuỗi sản xuất và xuất khẩu sầu riêng từ ngày 12 đến 17/7/2025. Đợt kiểm tra thực địa này của GACC là cơ hội để Việt Nam chứng minh năng lực kiểm soát chất lượng chuỗi sầu riêng xuất khẩu. Đồng thời, khẳng định cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của phía Trung Quốc, thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của Việt Nam hiện nay.

Việc giải quyết các rào cản kỹ thuật và quy định kiểm dịch thực vật mới của Trung Quốc sẽ là chìa khóa để phục hồi xuất khẩu sầu riêng và các mặt hàng rau quả khác sang thị trường này. Việt Nam đang ưu tiên cấp mã vùng trồng, phê duyệt cơ sở đóng gói và hợp lý hóa các quy trình kiểm tra.

Bên cạnh đó, các thị trường như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU và Australia sẽ tiếp tục là điểm đến trọng tâm để các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, đặc biệt là các sản phẩm chế biến sâu có giá trị gia tăng cao. ăng cường chế biến sâu sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu trái cây tươi và giải quyết các vấn đề về bảo quản sau thu hoạch, giảm thiểu rủi ro khi thị trường biến động.

Theo Bộ Công Thương, những tháng cuối năm nhu cầu nhập khẩu rau quả của Trung Quốc có sự phục hồi do nhu cầu tiêu thụ rất lớn. Nếu các vấn đề về kiểm dịch được giải quyết, đặc biệt là đối với sầu riêng thì kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này có thể tăng mạnh trở lại. Ngoài rau quả tươi, người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng quan tâm đến các sản phẩm rau quả chế biến do tính tiện lợi và giá trị gia tăng, đây là xu hướng mà các doanh nghiệp xuất khẩu cần nắm bắt, khai thác. 

Trong kế hoạch toàn ngành tăng tốc hướng tới mục tiêu đưa kim ngạch xuất khẩu nông lâm, thủy, sản cán mốc 65 tỷ USD, Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu các đơn vị chức năng nắm bắt thông tin, theo dõi việc thông quan, xuất nhập khẩu nông sản qua khu vực cửa khẩu biên giới phía bắc để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh vào thời điểm thu hoạch chính vụ nông sản và dịp tết Nguyên đán. 

Bộ Nông nghiệp và Môi trường khuyến cáo doanh nghiệp tập trung xuất khẩu vào Trung Quốc khi đây vẫn là thị trường lớn thứ nhất của ngành hàng rau quả. Sau sầu riêng, thanh long, Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự báo mặt hàng dừa tươi có triển vọng tăng trưởng tốt tại thị trường Trung Quốc, có thể tăng trên 70% so với năm 2024 đóng góp đáng kể vào hoàn thành chỉ tiêu xuất khẩu rau quả trong năm 2025.../.

Khánh Nam