Đồng Tháp: Ứng dụng khoa học công nghệ nâng cao giá trị ngành hàng cá tra

TMO - Trong lĩnh vực thủy sản, ngành hàng cá tra vẫn tiếp tục đóng vai trò then chốt của tỉnh Đồng Tháp. Không chỉ gia tăng về diện tích nuôi qua từng năm, tỉnh cũng rất chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao giá trị ngành hàng.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Đồng Tháp, thời gian qua, địa phương tập trung phát triển ngành hàng cá tra theo hướng hiện đại, chú trọng sản phẩm giá trị gia tăng đáp ứng điều kiện về chất lượng và an toàn thực phẩm phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.

Trong năm 2024, toàn tỉnh có diện tích nuôi cá tra ước đạt 2.630ha, vượt 7,3% so với chỉ tiêu, vùng nuôi chủ yếu tại TP Hồng Ngự và các huyện: Tân Hồng, Châu Thành, Thanh Bình. Giá trị sản xuất ngành cá tra năm 2024 ước đạt 8.802 tỷ đồng, chiếm 17,36% cơ cấu giá trị ngành nông, lâm, thủy sảnToàn tỉnh hiện có 378 cơ sở nuôi cá tra thương phẩm được cấp mã số nhận diện ao nuôi với diện tích 1.630ha.

Diện tích hộ nuôi thực hiện liên kết với các doanh nghiệp sản xuất thức ăn, doanh nghiệp chế biến là 804,7ha. Đến nay, toàn tỉnh có 91,5% cơ sở nuôi cá tra thương phẩm được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất hoặc ký cam kết sản xuất thực phẩm an toàn theo quy định. thời gian qua, các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh triển khai nhiều nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Trong giai đoạn 2021-2023, tỉnh có 2 nhiệm vụ được bàn giao ứng dụng và 1 nhiệm vụ đang triển khai thực hiện, gồm: Dự án “Sản xuất phân hữu cơ từ các nguồn phụ phẩm, phế phẩm trong quá trình chế biến cá tra trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp”; đề tài Nghiên cứu bệnh trương bóng hơi cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) nuôi công nghiệp và đề xuất giải pháp phòng trị bệnh; đề tài “Chuẩn hóa kỹ thuật LAMP phát hiện bệnh gan thận mủ trên cá tra tại tỉnh Đồng Tháp”.

Cùng với đó, xây dựng mô hình kỹ thuật nuôi theo công nghệ cao, công nghệ nuôi tuần hoàn, nhằm hạn chế thay nước ao nuôi ra môi trường bên ngoài, giảm thiểu dịch bệnh, mô hình này được đánh giá phù hợp trước tình hình biến đổi khí hậu hiện nay. Thực hiện dự án “Xây dựng mô hình ương cá tra 2 giai đoạn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm” giai đoạn 2023 - 2024 giúp thay đổi dần dần nhận thức ương nuôi với mật độ thích hợp và có sự thay đổi trong kỹ thuật sản xuất, lựa chọn thời điểm nuôi thích hợp, sử dụng các sản phẩm sinh học để cải thiện chất lượng nước tốt.

Năm 2024, ngành nông nghiệp đã triển khai ứng dụng 04 kết quả nghiên cứu khoa học để giải quyết các vấn đề về bệnh gan thận mũ, bóng hơi, bệnh nhiễm khuẩn và xử lý các phụ phẩm chế biến làm phân hữu cơ, góp phần giảm giá thành và nâng cao hiệu quả cho sản xuất. Ngoài ra, phối hợp với Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản II tiếp nhận giống cá tra hậu bị cải thiện di truyền tăng trưởng nhanh, kháng bệnh để thay thế dần đàn cá tra bố mẹ tại địa phương để nâng cao chất lượng con giống.

Trong thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng, hỗ trợ và hướng dẫn doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nuôi áp dụng các quy trình, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, ASC, BAP...và thực hiện truy xuất nguồn gốc.

Đến nay, toàn tỉnh có 374 cơ sở được cấp mã số nhận diện cơ sở nuôi với diện tích 1.636 ha, trong đó, diện tích nuôi của doanh nghiệp chiếm 40,8% (tương ứng 667 ha) và hộ cá thể chiếm 59,2% (tương ứng 969 ha). Phần lớn các hộ nuôi nhỏ lẻ thực hiện liên kết với các doanh nghiệp sản xuất thức ăn, doanh nghiệp chế biến để ổn định nguồn cung ứng đầu vào và đầu ra với diện tích khoảng 805 ha.

Tỉnh Đồng Tháp chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao giá trị sản xuất ngành hàng cá tra. 

Năm 2025, địa phương này đặt mục tiêu ngành hàng cá tra nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm và sản xuất bền vững, phấn đấu có 100% cơ sở nuôi cá tra được số hóa mã nhận diện theo quy định; 100% cơ sở nuôi cá tra thương phẩm được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất hoặc ký cam kết sản xuất thực phẩm an toàn theo quy định; 50% diện tích nuôi cá tra thương phẩm áp dụng và được chứng nhận tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt GAP và 90% diện tích hộ cá thể nuôi cá tra tham gia liên kết sản xuất và tiêu thụ.

Trên 75% con giống phục vụ nuôi thương phẩm là con giống chất lượng cao; đảm bảo 60% các cơ sở sinh sản cá tra bột phải sử dụng đàn cá cải thiện di truyền. Trên 85 - 90% cơ sở nuôi nuôi cá tra cung ứng nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu. Trên 90% cơ sở chế biến cá tra xuất khẩu đạt được chứng nhận HACCP, ISO 2200. Tỉnh phát triển diện tích nuôi cá tra năm 2025 là 2.450 ha, với sản lượng 555.000 tấn, tương đương giá trị sản xuất trên 9.000 tỷ đồng. Giá trị xuất khẩu cá tra đạt trên 980 triệu USD.

Theo Sở NN&PTNT Đồng Tháp, tỉnh tập trung phát triển ngành hàng cá tra theo hướng hiện đại, chú trọng sản phẩm giá trị gia tăng đáp ứng điều kiện về chất lượng và an toàn thực phẩm phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu. Để thực hiện hiệu quả mục tiêu đề ra, tỉnh sẽ tập trung thực hiện tuyên truyền, phổ biến công tác quy hoạch, quy định của pháp luật về quản lý giống, nuôi trồng thủy sản và các văn bản có liên quan của Trung ương và địa phương đến tổ chức, cá nhân biết, thực hiện. Tham mưu ban hành Quyết định phê duyệt, triển khai thực hiện phương án quản lý vùng nuôi cá tra thương phẩm trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Song song đó, tiếp tục thực hiện quan trắc môi trường nước phục vụ nuôi trồng thủy sản; phối hợp với Viện nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản 2 hỗ trợ địa phương đàn cá tra hậu bị chọn giống theo hướng tăng trưởng nhanh và kháng bệnh, nhằm nâng cao chất lượng con giống phục vụ nuôi thương phẩm đạt hiệu quả cao.

Cùng với đó, thực hiện tốt công tác kiểm tra điều kiện sản xuất của các cơ sở sản xuất đầu vào như: con giống, thức ăn; điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm; giám sát dư lượng các chất độc hại trong sản phẩm thủy sản; tổ chức, phối hợp tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại, giới thiệu, quảng bá sản phẩm trong và ngoài nước; tăng cường các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã kết nối với các nhà phân phối thông qua các hội nghị, hội thảo, diễn đàn trong nước và quốc tế để tìm kiếm, phát triển thị trường.../.

Minh Hương