Đồng Nai khắc phục khó khăn trong cấp nước sạch nông thôn

TMO - Theo đánh giá của UBND tỉnh Đồng Nai, mục tiêu tăng tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch đạt tiêu chuẩn quốc gia từ hệ thống cung cấp nước tập trung đang gặp phải một số khó khăn, vướng mắc. 

Theo mục tiêu Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai năm 2024, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn là 84,5%. Tính đến tháng 6/2024, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn chiếm 84,08% trong tổng số 469.672 hộ dân; trong đó, công trình cấp nước tập trung khoảng 40,72%; công trình cấp nước nhỏ lẻ, lọc nước 43,37%. 

Từ năm 2023 đến tháng 6/2024, toàn tỉnh hoàn thành đầu tư xây dựng mới và đưa vào sử dụng năm công trình cấp nước tập trung nông thôn, với tổng kinh phí thực hiện khoảng 645 tỷ đồng, công suất 105.720m3/ngày đêm, cấp nước cho khoảng 151.244 người; đồng thời, hoàn thành sửa chữa, nâng cấp năm công trình, với kinh phí gần 53 tỷ đồng, công suất 1.390m3/ngày đêm, cấp nước cho 11.016 người.

Tính đến tháng 6/2024, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn chiếm 84,08% (Ảnh minh họa). 

Về đầu tư mở rộng, đấu nối đường ống, UBND các huyện: Xuân Lộc, Vĩnh Cửu, Long Thành, Nhơn Trạch và 6 doanh nghiệp đã đầu tư 598km tuyến ống cấp nước đô thị phục vụ người dân nông thôn, với kinh phí 583 tỷ đồng, phục vụ cấp nước cho khoảng 34.429 hộ dân khu vực nông thôn. 

Về đầu tư xây dựng công trình cấp nước tập trung, tỉnh đang lập chủ trương đầu tư, thiết kế cơ sở của 8 dự án, với công suất thiết kế 38.450 m3/ngày đêm với tổng kinh phí khoảng 473 tỷ đồng.  UBND các huyện và 6 doanh nghiệp cấp nước cũng đã lập kế hoạch lắp đặt khoảng 961km đường ống đấu nối từ tuyến ống cấp nước đô thị, với tổng kinh phí khoảng 745 tỷ đồng trong năm 2024.

Thời gian qua, UBND tỉnh, các sở, ngành, địa phương đã thực hiện công tác quản lý cấp nước sạch nông thôn đạt nhiều kết quả. Theo đó, Sở NN&PTNT đã tham mưu, đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, đơn vị khảo sát, xây dựng kế hoạch chi tiết có lộ trình cụ thể đầu tư các tuyến đường ống cấp nước để đấu nối sử dụng nguồn nước từ các công trình cấp nước mặt của các công ty cấp nước thay thế cho các công trình đã hư hỏng, xuống cấp, ngừng hoạt động, hoạt động kém hiệu quả; khẩn trương sửa chữa, nâng cấp các công trình cấp nước nông thôn do ngân sách đầu tư tại các khu vực chưa có tuyến đường ống cấp nước của các công ty cấp nước, bảo đảm người dân khu vực này có nguồn nước sử dụng…

Sở Xây dựng đã chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan làm việc cụ thể với các đơn vị cấp nước để xây dựng, thực hiện kế hoạch bổ sung mạng lưới đường ống cấp nước đô thị, bảo đảm thực hiện đấu nối, cung cấp nước sạch đến các khu vực nông thôn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch được khai thác từ nguồn nước mặt.

Sở Y tế đã tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng nước tại các công trình cấp nước tập trung, đề nghị các địa phương, đơn vị cấp nước tổ chức khắc phục các tồn tại về chất lượng nước. Năm 2024, Sở TN&MT tiếp tục quan trắc nguồn nước mặt, nước ngầm và môi trường, công bố kết quả chất lượng nước dưới đất, chất lượng nước mặt; đồng thời, phối hợp với các địa phương, đơn vị rà soát xử lý trám lấp các giếng khoan tại các công trình cấp nước tập trung đã ngừng hoạt động, đã đấu nối, có nguồn nước mặt thay thế.

UBND các huyện, thành phố đã tổ chức làm việc với các đơn vị cấp nước trong khu vực tháo gỡ, giảm bớt thủ tục đăng ký lắp đồng hồ nước; xây dựng kế hoạch chi tiết có lộ trình cụ thể đầu tư mở rộng các tuyến đường ống cấp nước trên địa bàn, bảo đảm đến năm 2025 tất cả các tuyến đường giao thông chính tại các ấp, khu phố nơi có hệ thống cấp nước tập trung cung cấp đều được lắp đặt các đường ống cấp nước sạch…

Thi công đường ống cấp nước sạch cho người dân trên địa bàn tỉnh. Ảnh: MT. 

Tuy nhiên, mục tiêu tăng tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch đạt tiêu chuẩn quốc gia từ hệ thống cung cấp nước tập trung đang gặp phải một số khó khăn, vướng mắc kéo dài: Nhiều hộ dân khu vực nông thôn còn có thói quen sử dụng nước từ giếng khoan, giếng đào để không phải trả thêm chi phí tiền nước, dẫn đến hiệu quả phục vụ của công trình cấp nước tập trung còn chưa cao. Hiện nay, nhiều khu vực nông thôn đã có tuyến đường ống chính của công trình cấp nước đô thị đi qua, nhưng việc đầu tư đường ống nhánh chưa đem lại hiệu quả cho nhà đầu tư do tỷ lệ hộ dân đấu nối thấp, dẫn tới việc mở rộng các tuyến chậm hơn so dự kiến. 

Nhiều hộ dân chưa thể đấu nối nước sạch do đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giá thành đấu nối vào các khu vực xa, đường hẻm còn cao so với mức thu nhập người dân nông thôn. Đối với các dự án sử dụng nguồn vốn xã hội hóa, còn vấp phải vướng mắc về quy trình, thủ tục lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục giao đất, cho thuê đất dẫn tới tiến độ thực hiện dự án chậm.   

Về đấu nối thay thế việc cấp nước của các công trình cấp nước tập trung được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách, các doanh nghiệp cấp nước cân nhắc đầu tư do tỷ lệ đấu nối thấp; việc các doanh nghiệp từ chối tiếp nhận (hoặc mua lại) các công trình của ngân sách đầu tư trước đây do hệ thống đường ống cũ sẽ không chịu được áp lực nước, tỷ lệ thất thoát nước lớn dẫn đến kết quả đấu nối còn chậm so với yêu cầu thực tế đặt ra.

Để thực hiện đạt mục tiêu cấp nước sạch nông thôn năm 2024 đạt 84,5%, trong thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trong đó, tỉnh sẽ đẩy nhanh tiến độ đầu tư mở rộng đường ống cấp nước tại một số công trình cấp nước tập trung nông thôn như: công trình cấp nước xã Phú Điền, huyện Tân Phú; công trình cấp nước liên xã Phú Tân - Phú Lợi, huyện Định Quán; công trình cấp nước xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu.

Đầu tư đấu nối các đường ống cấp nước của các doanh nghiệp (gồm: Công ty CP Đầu tư và thương mại 407; Công ty CP Cấp nước: Đồng Nai; Nhơn Trạch; Long Khánh; Hồ Cầu Mới; Gia Tân). Tiếp tục vận động các hộ gia đình trên địa bàn các huyện và thành phố Long Khánh để lắp đặt thiết bị lọc nước hộ gia đình cho người dân tại những khu vực chưa có công trình cấp nước tập trung.

Sở NN&PTNT phối hợp với các địa phương tăng cường công tác truyền thông, nhằm nâng cao nhận thức của người dân về sử dụng nước sạch; đồng thời đẩy nhanh tốc độ lắp đặt tuyến ống phân phối, ống nhánh và lắp đặt đồng hồ nước đối với các hệ thống cấp nước mới đầu tư, phát huy tối đa công suất nhà máy, tăng nhanh số lượng hộ được sử dụng nước sạch, nâng cao hiệu quả sử dụng công trình.

Theo đánh giá của UBND tỉnh Đồng Nai, nước sạch nông thôn là tiêu chí quan trọng các địa phương của tỉnh tập trung thực hiện gắn với mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn 2021-2025. Theo đó, các địa phương đang nỗ lực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về nâng tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung theo Đề án Cấp nước sạch tỉnh giai đoạn 2021-2025 theo Quyết định số 673/QĐ-UBND ngày 18-3-2022 của UBND tỉnh Đồng Nai.

Trong đó, thực hiện nâng cấp thiết bị xử lý nước tại các công trình cấp nước tập trung và đầu tư các tuyến đường ống đấu nối sử dụng nguồn nước mặt thay thế các công trình cấp nước tập trung nông thôn đang sử dụng nguồn nước ngầm được các địa phương chú trọng thực hiện. Ngoài ra, các địa phương cũng đang tập trung lập hồ sơ, xử lý tài sản đối với các công trình cấp nước tập trung nông thôn đã hư hỏng, xuống cấp, ngưng hoạt động hoặc đã thực hiện đấu nối sử dụng nguồn nước mặt.  

Thu Hoài