Độc đáo lễ Nghinh Thần Nam Hải ở An Giang

TMO - Giữa không gian sông nước, lễ Nghinh Thần Nam Hải ở tỉnh An Giang hằng năm vẫn được người dân gìn giữ như một nét văn hóa tín ngưỡng đặc sắc của cộng đồng cư dân miền Tây Nam Bộ.

Không chỉ là dịp hướng về biển cả và tri ân các bậc tiền nhân, lễ hội còn phản ánh sinh động đời sống tinh thần của cư dân sông nước, nơi những dòng chảy mênh mang luôn gắn bó chặt chẽ với cuộc mưu sinh. Lễ Nghinh Thần Nam Hải thường diễn ra vào mùa nước nổi, khi con nước ôm trọn những cánh đồng phù sa và cuộc sống dân chài trở nên nhộn nhịp.

Cư dân vùng biển tin rằng cá Ông chính là hóa thân của thần Nam Hải, vị thần nhân từ luôn giúp đỡ ngư dân vượt qua phong ba bão táp, cứu người trong hoạn nạn giữa trùng khơi.

Lễ Nghinh Thần được tổ chức tại Di tích lịch sử-văn hóa Đình thần Nam Hải Đại tướng quân. Đây là nghi lễ chính của Lễ hội Nghinh Ông, nhằm cầu cho biển lặng gió hòa, ngư dân ra khơi thuận buồm xuôi gió, đánh bắt được mùa, cuộc sống an khang, thịnh vượng. Nghi lễ được kết hợp với phần hội Nghinh Thần trên sông, trên biển của ngư dân, trở thành ngày hội văn hóa tín ngưỡng dân gian đặc sắc, gắn bó với nhiều thế hệ cư dân biển Lại Sơn, Kiên Hải.

Tiết mục trống hội tại Lễ Nghinh Thần. (Ảnh:ND).

Lễ Nghinh Thần ngoài biển độc đáo bởi nghi thức thỉnh linh rước thần ra biển với sự tham gia của tàu thuyền trang hoàng cờ phướn rực rỡ, cùng các lễ vật thể hiện khát vọng cầu bình an, mưa thuận gió hòa và mùa bội thu, tôm cá đầy khoang. Đây là tín ngưỡng dân gian đặc sắc của ngư dân, kết hợp giữa yếu tố tâm linh và văn hóa truyền thống, thu hút cả người dân lẫn du khách. 

Thỉnh linh, rước Nghinh Thần ra biển. (Ảnh:ND).

Bên cạnh giá trị tín ngưỡng, lễ Nghinh Thần Nam Hải còn chứa đựng nhiều lớp văn hóa đặc sắc. Đó là tinh thần đoàn kết của cộng đồng, là niềm tin vào các thế hệ tiền nhân bảo vệ cuộc sống, là hình ảnh con người miền Tây kiên cường trước thiên tai. Lễ hội cũng góp phần giữ gìn những làn điệu hò sông nước, những nghề thủ công truyền thống như đóng ghe, chạm khắc đầu thuyền, kết hoa trang trí cho đoàn rước.

Những năm gần đây, An Giang chú trọng đưa lễ Nghinh Thần Nam Hải trở thành sản phẩm văn hóa – du lịch đặc thù. Nhiều du khách tìm về để trải nghiệm nét tín ngưỡng dân gian độc đáo, hòa mình vào không khí hội làng tưng bừng và khám phá vẻ đẹp của vùng sông nước đầu nguồn. Tuy vậy, người dân vẫn giữ nguyên tinh thần mộc mạc, không thương mại hóa quá mức, nhằm bảo tồn tính thiêng và sự chân chất của lễ hội.

Lễ Nghinh Thần ngoài biển. (Ảnh:ND).

Về với lễ hội, du khách được hòa mình vào không gian văn hóa tâm linh độc đáo với các nghi lễ truyền thống, thể hiện sự tôn kính đối với vị thần biển cả luôn che chở, bảo vệ ngư dân mỗi khi ra khơi. Đây cũng là dịp để quảng bá đến du khách gần xa những nét văn hóa đặc trưng, các giá trị vật chất và tinh thần cần được gìn giữ, bảo tồn và phát huy của người dân vùng biển, đảo.

Giữa nhịp sống hiện đại, lễ Nghinh Thần Nam Hải ở An Giang vẫn bền bỉ tồn tại như một chứng tích văn hóa giàu bản sắc. Không chỉ là hoạt động tín ngưỡng đơn thuần, lễ hội còn là dịp để cộng đồng gắn kết, để những câu chuyện về nghề sông nước tiếp tục được truyền lại qua nhiều thế hệ. Lễ Nghinh Thần Nam Hải nhắc nhớ mỗi người về mối quan hệ mật thiết giữa con người và thiên nhiên, cũng như sự trân trọng đối với những giá trị văn hóa lâu bền của đất phương Nam.

Khánh Hoà