Đẩy mạnh quản lý sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu

TMO – Một trong những mục tiêu tổng quát của năm 2026 được Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh tại Kỳ hợp thứ 10 Quốc hội khóa 15 khai mạc sáng 20/10 là đột phá mạnh mẽ trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội. Thực hiện tốt an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân. Quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. 

Theo đó, giai đoạn 2021-2025, kinh tế Việt Nam khẳng định đủ sức chống chịu trước các cú sốc bên ngoài, duy trì tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới. GDP năm 2025 dự kiến tăng trên 8%; bình quân giai đoạn 2021 - 2025 tăng 6,3%, cao hơn nhiệm kỳ trước (6,2%) (năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, tăng trưởng chỉ đạt 2,55%; giai đoạn 4 năm 2022 - 2025 tăng trưởng bình quân 7,2%/năm, vượt mục tiêu 6,5 - 7%). Quy mô nền kinh tế tăng từ 346 tỷ USD năm 2020 lên 510 tỷ USD năm 2025, tăng 5 bậc, lên vị trí 32 thế giới; GDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt khoảng 5.000 USD, gấp 1,4 lần năm 2020, vào nhóm thu nhập trung bình cao. Cơ cấu kinh tế và chất lượng tăng trưởng chuyển biến tích cực.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; lạm phát được kiểm soát dưới 4%, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Thu ngân sách nhà nước (NSNN) ước đạt 9,6 triệu tỷ đồng, gấp 1,36 lần nhiệm kỳ trước, vượt xa mục tiêu 8,3 triệu tỷ đồng; trong khi miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí... khoảng 1,1 triệu tỷ đồng; tăng thu, tiết kiệm chi 1,57 triệu tỷ đồng. Thị trường ngoại hối cơ bản ổn định; mặt bằng lãi suất cho vay bình quân giảm 2,5% so với năm 2022.

Nợ công giảm từ 44,3% GDP năm 2020 xuống còn khoảng 35 -36% năm 2025 (giới hạn là 60% GDP); bội chi NSNN bình quân giảm từ 3,53% GDP giai đoạn 2016 - 2020 xuống 3,1 - 3,2% GDP nhiệm kỳ này. Tổ chức FTSE nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp. Đến nay, có khoảng 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, tăng trên 20% so với năm 2020. Các tổ chức quốc tế uy tín đánh giá cao kết quả chỉ đạo, điều hành, nâng hạng tín nhiệm và triển vọng tăng trưởng của Việt Nam (IMF đánh giá Việt Nam nằm top 10 nước tăng trưởng cao nhất thế giới; Standard Chartered dự báo Việt Nam thuộc nhóm 5 nước tăng trưởng nhanh nhất châu Á)…

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa 15.

Phát biểu tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa 15, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh về mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế-xã hội (KTXH) năm 2026. Theo đó, năm 2026, Chính phủ đặt mục tiêu ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Nâng cao tự chủ chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình phát triển, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa.

Ổn định tổ chức bộ máy, xây dựng nền hành chính hiện đại, thông minh, tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển. Đột phá mạnh mẽ trong xây dựng kết cấu hạ tầng KTXH. Thực hiện tốt an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân. Quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Củng cố, tăng cường hơn nữa tiềm lực quốc phòng, an ninh; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Các chỉ tiêu chủ yếu gồm 15 chỉ tiêu phát triển KTXH; trong đó tăng trưởng GDP phấn đấu đạt 10% trở lên; GDP bình quân đầu người đạt 5.400 - 5.500 USD; CPI bình quân tăng khoảng 4,5%; năng suất lao động xã hội bình quân tăng khoảng 8%; tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm khoảng 1 - 1,5%...

Về nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ: Tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; kiểm soát nợ công, bội chi NSNN trong giới hạn quy định. Phối hợp chặt chẽ chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách khác; điều hành lãi suất, tỉ giá phù hợp; phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay; tập trung tín dụng cho sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên; thực hiện hiệu quả các gói tín dụng ưu đãi; quản lý hiệu quả thị trường vàng, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản. Phấn đấu tăng thu NSNN ít nhất 10%; triệt để tiết kiệm chi, giảm chi thường xuyên; tăng chi đầu tư phát triên lên 40%; cắt ngay từ khi phân bổ ngân sách 5% chi đầu tư (cho dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng) và 10% chi thường xuyên (cho an sinh xã hội).

Làm mới và nâng cao hiệu quả các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu). NSTW tập trung đầu tư các dự án quan trọng quốc gia; ngân sách địa phương tập trung đầu tư các dự án liên tỉnh, liên xã. NSTW đầu tư không quá 3.000 dự án (kể cả dự án chuyển tiếp) cho giai đoạn 2026 - 2030. Tận dụng dư địa nợ công, bội chi giảm để phát hành trái phiếu cho phát triển hạ tầng chiến lược. Phấn đấu tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 40% GDP. Phát triển mạnh thị trường trong nước, thương mại điện tử, kích cầu tiêu dùng, tổ chức các hội chợ lớn; quyết liệt phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại. Đẩy mạnh xuất khẩu; khai thác hiệu quả các thị trường truyền thống; mở rộng ký kết các hiệp định FTA mới với Trung Đông, Mỹ Latinh, châu Phi, Pakistan...

Thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới; phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…; xây dựng, hoàn thiện cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho các mô hình kinh doanh mới. Hoàn thiện hành lang pháp lý và phát triển đồng bộ các loại thị trường (tài chính, chứng khoán, vàng, khoa học công nghệ, lao động, bất động sản…). Triển khai hiệu quả thí điểm thị trường tài sản mã hóa; thúc đẩy hình thành thị trường dữ liệu...; đẩy mạnh xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và các khu thương mại tự do thế hệ mới tại một số địa phương.

Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cơ cấu lại nền kinh tế; thực hiện quyết liệt các quyết sách của Bộ Chính trị trên các lĩnh vực quan trọng, then chốt. Xây dựng Chương trình phát triển các ngành công nghiệp nền tảng, mũi nhọn, công nghiệp mới nổi như đường sắt, năng lượng nguyên tử, năng lượng xanh, dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo để khai thác hiệu quả không gian vũ trụ, không gian biển, không gian ngầm…; phát triển công nghiệp hỗ trợ mạnh mẽ hơn.

Tiếp tục cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu; tăng vốn cho ngân hàng thương mại nhà nước; xử lý hiệu quả các tổ chức tín dụng yếu kém. Triển khai mạnh mẽ các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, phát huy ngay hiệu quả các quyết sách của Bộ Chính trị về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế nhà nước, kinh tế tư nhân, giáo dục đào tạo, bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân; thu hút có chọn lọc các dự án FDI gắn với chuyển giao công nghệ tiên tiến.

Tập trung xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển. Tổng kết việc thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù để thể chế hóa thành chính sách chung cho cả nước. Hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển đặc khu kinh tế tại Vân Đồn, Vân Phong, Phú Quốc. Năm 2026, cắt giảm, đơn giản hoá 100% điều kiện kinh doanh không cần thiết; cắt giảm 50% thời gian, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính so với năm 2024. Triển khai mạnh mẽ Đề án 06 và phong trào "Bình dân học vụ số". Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo. Chú trọng giám sát và xử lý sau thanh tra; tăng tỉ lệ thu hồi tiền và tài sản.

Tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; tập trung xử lý các dự án tồn đọng kéo dài. Tăng cường tính chủ động, tự chủ, kiến tạo phát triển của địa phương; bảo đảm vận hành đồng bộ, hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp. Đẩy nhanh xây dựng Chính phủ số, chính quyền số, công dân số. Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực, nhất là kỹ năng số và xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ (KPI) của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, lấy mức độ hài lòng của Nhân dân, uy tín và hiệu quả là thước đo. Tập trung tháo gỡ dứt điểm vướng mắc cho các dự án tồn đọng kéo dài, nhất là các dự án bất động sản, năng lượng tái tạo, công nghiệp, thương mại, dịch vụ quy mô lớn…

Tập trung đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng chiến lược. Đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, các tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc, các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; phấn đấu khởi công đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; đầu tư phát triển hệ thống đường cao tốc kết nối các vùng, miền và với các nước láng giềng. Triển khai Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 2, đường giao thông kết nối sân bay Tân Sơn Nhất; đảm bảo tiến độ xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, các dự án mở rộng Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc, Chu Lai, Phù Cát, Cà Mau, Thổ Chu; các cảng biển trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Liên Chiểu và Cảng Hòn Khoai.

Bảo đảm tiến độ các dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2. Đẩy mạnh triển khai hạ tầng 5G, internet vệ tinh và các trung tâm dữ liệu; phấn đấu khởi công nhà máy sản xuất chíp bán dẫn. Đầu tư hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu, văn hóa, thể thao, giáo dục, y tế. Có cơ chế, chính sách đột phá để khai thác hiệu quả không gian biển, không gian vũ trụ, không gian ngầm với tinh thần "vươn ra" biển lớn, "tiến sâu vào" lòng đất và "bay cao lên" vũ trụ.

Tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở tất cả các cấp học. Thúc đẩy việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai; dạy và học trí tuệ nhân tạo trong trường phổ thông. Phát triển mạnh các đại học quốc gia, cơ sở giáo dục đại học xuất sắc và các cơ sở đào tạo nghề chất lượng cao đáp ứng yêu cầu thị trường lao động; đào tạo nhanh 100.000 kỹ sư lĩnh vực chíp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Triển khai các chương trình, đề án nghiên cứu khoa học đột phá, tập trung vào 11 nhóm ngành công nghệ chiến lược.

Chú trọng phát triển văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân[59]. Tổ chức thực hiện hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia. Nâng cao năng lực y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền; đẩy mạnh triển khai Sổ sức khỏe điện tử và bệnh án điện tử trên phạm vi toàn quốc. Phấn đấu hoàn thành trên 110.000 căn nhà ở xã hội. Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động; tăng cường kết nối cung cầu.

Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và sàn giao dịch bất động sản. Xây dựng Đề án xử lý cơ bản tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, ùn tắc giao thông tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; điều chỉnh phù hợp lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Triển khai hiệu quả Chương trình phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long và Chương trình phòng, chống lũ lụt, sạt lở, khô hạn miền Trung, Tây Nguyên và miền Bắc.

Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; tăng cường đối ngoại, hội nhập quốc tế; gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh; nâng cao sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang nhân dân. Bảo đảm an toàn tuyệt đối các sự kiện quan trọng của đất nước, đặc biệt là Đại hội lần thứ XIV của Đảng, bầu cử Quốc hội khóa XVI.

Triển khai đồng bộ, hiệu quả, toàn diện công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế; đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, công nghệ; thúc đẩy ngoại giao văn hóa, ngoại giao nhân dân; chuẩn bị tốt cho tổ chức APEC 2027 tại Việt Nam. Chủ động hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền; tiếp tục đổi mới, sáng tạo, đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung, đặc biệt là phục vụ Đại hội lần thứ XIV của Đảng và bầu cử Quốc hội khóa XVI…/.

LÊ HÙNG