Đẩy mạnh liên kết nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm từ cây sen

TMO - Hiện nay, triển vọng phát triển chuỗi giá trị từ cây sen Đồng Tháp rất lớn, nhiều vùng trồng sen được mở rộng kết hợp khai thác du lịch. Đặc biệt, địa phương này đã có nhiều sản phẩm đặc sản OCOP được làm từ nguyên liệu sen.

Thời gian gần đây, cây sen ở Đồng Tháp không chỉ được trồng để lấy gương, ngó… mà cây sen còn được đa dạng hóa với những sản phẩm như tinh dầu sen, tơ sen, trà sen, nước uống từ sen… đến các dịch vụ như ngắm cảnh đồng sen, thưởng thức ẩm thực từ sen, tạo ra chuỗi giá trị từ cây sen. 

Theo thống kê toàn tỉnh Đồng Tháp có tổng diện tích vùng trồng sen thực tế là 331.17ha và tổng diện tích quy hoạch vùng trồng sen được phê duyệt là 461ha; tập trung chủ yếu tại huyện Tháp Mười và huyện Cao Lãnh, huyện Tân Hồng, huyện Lấp Vò… Thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm, đến nay Đồng Tháp có hơn 30 sản phẩm Sen của 11 chủ thể được phân hạng là sản phẩm OCOP đạt 3,4 sao.

Đa dạng các sản phẩm được làm từ sen tại tỉnh Đồng Tháp Ảnh:NA 

Để nâng tầm giá trị từ cây sen, năm 2007, UBND tỉnh Đồng Tháp đã công bố biểu tượng của tỉnh có biểu tượng theo hình tròn cách điệu của bông hoa sen. Năm 2015, UBND tỉnh Đồng Tháp ban hành “Đề án phát triển du lịch tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2015 - 2020”, bên cạnh đó hàng năm địa phương này tổ chức rất nhiều lễ hội văn hóa để tôn vinh giá trị của sen đồng thời quảng bá, xây dựng hình ảnh Đồng Tháp là “Quê Sen”, “Thủ phủ Sen” hay “Đất Sen Hồng”...

Cây sen được tỉnh Đồng Tháp chọn, đưa vào xây dựng và phát triển thương hiệu các nông sản chủ lực giai đoạn 2021- 2025. Với lợi thế sẵn có, tỉnh Đồng Tháp đặt mục tiêu đến năm 2025 diện tích trồng sen đạt 1.500 ha, năng suất bình quân 3,0-3,5 tấn/ha, sản lượng ước đạt khoảng 3.000-3.500 tấn hạt/năm, thu nhập người trồng sen tăng 120% so với năm 2021.

Hiện nay, Viện nghiên cứu Rau quả (thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) đang phối hợp với Sở KH&CN tỉnh Đồng Tháp xây dựng “đề án phát triển sản phẩm sen Đồng Tháp giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030”.

Trong đó, có nhiều giải pháp về khoa học công nghệ để phát triển sen như, xây dựng trung tâm bảo tồn, lưu giữ các giống sen; tuyển chọn và lai tạo bộ giống sen mới, phân theo các nhóm trồng sen để lấy hoa, ngó, củ và các giống sen trồng chậu làm cảnh; hoàn thiện các quy trình kỹ thuật trồng, canh tác sen; quy trình kỹ thuật thu hái, bảo quản, chế biến sâu về sen, để tạo ra nhiều sản phẩm từ sen hơn nữa.

Các chuyên gia đề xuất, Đồng Tháp cần xây dựng 1 trung tâm bảo tồn, lưu giữ các giống sen; tuyển chọn được bộ giống sen mới, thích hợp với điều kiện sinh thái của địa phương, theo hướng đa dạng hóa sản phẩm; Xây dựng các vùng/mô hình sản xuất sen có quy mô lớn, đáp ứng được các yêu cầu về thổ nhưỡng, giao thông, nguồn nước… để đảm bảo có thể sản xuất được cây sen theo tiêu chuẩn VietGAP, tiêu chuẩn hữu cơ.

Phát triển du lịch tại các đầm sen được coi là hướng đi khai thác hiệu quả giá trị từ cây trồng này 

Xây dựng, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý “sen Đồng Tháp” cho sản phẩm cây sen Đồng Tháp và đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp đối với chỉ dẫn địa lý “Đồng Tháp” cho sản phẩm sen. Ngoài ra cần kết hợp giữa sản xuất sen với làm du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, để nâng cao hiệu quả sản xuất cây sen, từ đó thúc đẩy ngành du lịch và các ngành kinh tế khác cùng phát triển.

Ánh Nguyệt