TMO - Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị các bộ, ban, ngành, UBND các tỉnh, thành phố Hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới (05/6/2023), Ngày Đại dương thế giới (8/6/2023), Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam (1 - 8/6/2023).

Ngày Môi trường thế giới năm 2023 được Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) phát động với chủ đề “Giải pháp cho ô nhiễm nhựa” (Solutions to Plastic Pollution), trong đó tập trung thực hiện chiến dịch “Chống ô nhiễm nhựa” (Beat Plastic Pollution). Theo đánh giá của UNEP, ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa đang trở thành vấn đề bức thiết hàng đầu mà các quốc gia trên thế giới phải đối mặt.

Hằng năm, trên thế giới có khoảng 400 triệu tấn nhựa được sản xuất, một nửa trong số đó được thiết kế chỉ sử dụng một lần, ít hơn 10% được tái chế. Ước tính có khoảng 19 - 23 triệu tấn được thải ra hồ, sông và biển hằng năm. Microplastic là các hạt nhựa nhỏ đi vào thức ăn, nguồn nước và không khí. Ước tính mỗi người trên hành tinh có thể phải tiếp nhận hơn 50.000 hạt nhựa mỗi năm. Nhựa dùng một lần bị vứt bỏ hoặc đốt cháy gây hại cho sức khỏe con người, gây ô nhiễm các hệ sinh thái, từ đỉnh núi đến đáy đại dương.

Theo báo cáo hiện trạng chất thải nhựa năm 2022, tổng khối lượng chất thải nhựa phát sinh ở nước ta là 2,9 triệu tấn (gồm 1,6 triệu tấn ở đô thị, 1,3 triệu tấn ở nông thôn) và có tốc độ gia tăng khoảng 5%/năm. Tổng lượng rác thải nhựa được thu gom là 2,4 triệu tấn (1,55 triệu tấn ở đô thị, 0,85 triệu tấn ở nông thôn). Tuy nhiên, chỉ có 0,9 triệu tấn rác thải nhựa được phân loại cho tái chế và 0,77 triệu tấn rác được tái chế. Tổng thất thoát chất thải nhựa vào môi trường là 0,42 triệu tấn.

Những năm qua, Việt Nam đã và đang thực thi nhiều cơ chế, chiến lược, chính sách, đề án để giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường, điển hình như Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 đã bổ sung quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nylon khó phân hủy; khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế.

Việc triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm phòng chống nguy cơ ô nhiễm rác thải nhựa là nhiệm vụ quan trọng các địa phương cần đẩy mạnh triển khai.

Vì vậy, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Tháng hành động vì môi trường năm 2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị các bộ, ban ngành, đoàn thể và ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tổ chức tuyên truyền và thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống rác thải nhựa; thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 33/CT-TTg, Đề án “Tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam.”

Cùng với đó, các bộ, ban, ngành và các địa phương xây dựng ban hành quy định, cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường, doanh nghiệp tái chế; tăng cường nghiên cứu, chuyển giao công nghệ tiên tiến để tái chế chất thải nhựa trở thành các sản phẩm hữu ích, thân thiện với môi trường. Các địa phương cần đẩy mạnh phát triển hạ tầng, dịch vụ thu gom, tái chế chất thải nhựa; thực hiện thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa tại nguồn; thực hiện nhân rộng các mô hình hiệu quả trong việc tổ chức thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa tại nguồn. Đối với các tỉnh/thành phố cần có ít nhất 1 mô hình cụ thể về “Chống ô nhiễm nhựa” hiệu quả tại địa phương.

Bên cạnh đó, năm 2023, chủ đề của Ngày Đại dương thế giới được Liên Hợp Quốc phát động "Hành tinh đại dương: Thủy triều đang thay đổi" với ý nghĩa Đại dương bao phủ phần lớn Trái Đất, nhưng mới một phần nhỏ các vùng biển được khám phá. Nhân loại cần cùng hành động, trân trọng, bảo vệ đại dương cũng như toàn bộ hành tinh xanh của chúng ta.

Thực thi Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo cũng như các chủ trương, chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo, Bộ Tài nguyên và Môi trường phát động chủ đề Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam (1 - 8/6) năm 2023 “Khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo”.

Hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đại dương thế giới năm 2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục đề nghị các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo, phối hợp tổ chức tuyên truyền quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, luật pháp quốc tế về biển, đảo; các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Việt Nam trên biển; vị trí, vai trò và tầm quan trọng của biển, đảo và đại dương; của tài nguyên, môi trường biển, đảo trong phát triển bền vững; công tác tuyên truyền biển đảo năm 2023 theo Hướng dẫn số 94-HD-BTGTW ngày 23 tháng 12 năm 2022 của Ban Tuyên giáo Trung ương.

Bảo vệ môi trường biển đảo góp phần giúp Việt Nam hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế xanh bền vững.

Trong đó, tiếp tục tuyên truyền và thực hiện hiệu quả “Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” ngày 22/10/2018 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XII; Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 5/3/2020 của Chính phủ ban hành Kế hoạch tổng thể và kế hoạch 5 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW; Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 48/NQ-CP ngày 3/4/2023...

28 tỉnh, thành phố có biển trên toàn quốc phải có các hoạt động ra quân làm sạch bờ biển đáp ứng yêu cầu sau thời gian ra quân hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam không còn tình trạng rác thải trôi dạt bờ biển; tổ chức khởi công, xây dựng, bàn giao các công trình bảo vệ môi trường phục vụ lợi ích cộng đồng và phát triển bền vững kinh tế biển, thích ứng với biến đổi khí hậu…

Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, truyền thông và thông tin đối ngoại về biển, đảo Việt Nam; đổi mới và đa dạng hóa, hiện đại hóa về hình thức, nội dung, phương thức, phương tiện thông tin, tuyên truyền; xây dựng cơ chế hợp tác, phối hợp hiệu quả công tác tuyên truyền về biển, đảo giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương; giữa các cơ quan trong nước và cơ quan đại diện ở nước ngoài.