Đảm bảo thực hiện tốt công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt

TMO - Trước nguy cơ gia tăng ô nhiễm rác thải trên địa bàn tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ chỉ đạo các Sở, ngành chức năng, các địa phương đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hiệu quả triển khai đề án thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt. 

Thời gian qua, bên những thành tựu đạt được về phát triển kinh tế - xã hội, công tác bảo vệ môi trường trong những năm qua luôn được Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo đã đạt được nhiều kết quả, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đề ra. Tuy nhiên, công tác bảo vệ môi trường vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập, nhất là về công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt.

Tính đến hết năm 2020, tỷ lệ thu gom đã đạt trên 75% số khu dân cư tập trung ở khu vực nông thôn và trên 97,2% ở khu vực đô thị. Công tác thu gom chưa triệt để, phương pháp xử lý chủ yếu là chôn lấp thông thường, đốt bằng các lò đốt rác quy mô nhỏ, xử lý tập trung tại Nhà máy chế biến phế thải đô thị Việt Trì, song hầu hết các bãi chôn lấp và cơ sở xử lý rác thải đang hoạt động hiện nay quá tải, chưa đáp ứng được quy chuẩn về môi trường.

Theo đánh giá của UBND tỉnh trong giai đoạn 2021-2025, với sự gia tăng và dịch chuyển về dân số, tốc độ đô thị hóa với việc hình thành nhiều khu đô thị, khu dân cư; các khu, cụm công nghiệp tiếp tục được thu hút đầu tư; nhiều mô hình chuyển đổi sản xuất thay đổi thói quen sinh hoạt cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao sẽ phát sinh lượng rác thải ngày càng nhiều, gây áp lực lên môi trường sống và hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý rác trên địa bàn toàn tỉnh. 

Theo rà soát, thống kê của các huyện, thành phố, thị xã xác định giai đoạn 2021-2025 cần thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt tại 276/276 khu dân cư ở đô thị và 1.476/2.052 khu dân cư tập trung ở nông thôn. Khi đó, lượng rác cần thu gom, vận chuyển xử lý tập trung tại Trạm Thản khoảng 500 tấn/ngày so với lượng dự kiến phát sinh của khu vực đô thị, nông thôn tập trung là 700 tấn/ngày (năm 2025, đạt 70%).

Thời gian tới, tỉnh Phú Thọ huy động mọi nguồn lực đầu tư, xã hội hóa công tác thu gom, vận chuyển, tái chế và xử lý chất thải rắn sinh hoạt. 

Trước thực trạng trên, tỉnh Phú Thọ nhấn mạnh tới quản lý rác thải sinh hoạt phải từng bước hướng đến đảm bảo theo nguyên tắc: cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân được hưởng lợi từ môi trường có nghĩa vụ đóng góp tài chính cho hoạt động bảo vệ môi trường; gây ô nhiễm, sự cố và suy thoái môi trường phải chi trả, bồi thường thiệt hại, khắc phục, xử lý và chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật. Huy động mọi nguồn lực đầu tư, tăng cường xã hội hóa công tác thu gom, vận chuyển, tái chế và xử lý chất thải rắn sinh hoạt, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. 

Phấn đấu tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị và khu dân cư tập trung trên địa bàn tỉnh đạt từ 70% (về khối lượng) trở lên theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đảm bảo đáp ứng khối lượng rác cho Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại Trạm Thản tối thiểu 400 tấn/ngày trong hai năm đầu Nhà máy đi vào hoạt động và 500 tấn/ngày những năm tiếp theo, theo Hợp đồng đã ký.

Thời gian tới, tỉnh Phú Thọ cần hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng phụ trợ Khu liên hợp xử lý chất thải Trạm Thản; kiểm tra, đôn đốc nhà đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện (giai đoạn I) đảm bảo tiến độ hoàn thành trong năm 2022; Mạng lưới điểm tập kết rác thải tại các huyện, thành, thị để thu gom rác thải sinh hoạt về nơi xử lý tập trung. Rà soát, đầu tư bổ sung phương tiện, thiết bị phù hợp với hoạt động thu gom, vận chuyển của địa phương.

Thực hiện tốt việc xử lý rác thải hiện hữu, trong đó tập trung thực hiện các biện pháp duy trì sản xuất, bảo vệ môi trường đối với Nhà máy Chế biến phế thải đô thị Việt Trì và các lò đốt rác, bãi chôn lấp rác thải tại các huyện đã được đầu tư; vận hành ô chôn lấp chất thải trơ tại Trạm Thản cho đến khi Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại xã Trạm Thản đi vào hoạt động. Sau khi Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện đi vào hoạt động, thực hiện đóng cửa, cải tạo phục hồi môi trường Nhà máy Chế biến phế thải đô thị Việt Trì; xóa bỏ những lò đốt, đóng cửa các ô chôn lấp rác không đảm bảo các thông số kỹ thuật về môi trường tại địa phương.

Triển khai các biện pháp xử lý rác thải hợp vệ sinh theo đúng quy định, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường tại các xã miền núi, khu vực nơi có địa hình khó khăn trong việc thu gom, vận chuyển. Xây dựng lộ trình giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn (CTR) sinh hoạt phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương, bảo đảm chi trả cho công tác thu gom, vận chuyển tiến tới bù đắp chi phí xử lý, giảm dần hỗ trợ tài chính từ ngân sách Nhà nước cho các hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý CTR sinh hoạt. Tổ chức thí điểm thu giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý CTR sinh hoạt dựa trên khối lượng chất thải.

UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương duy trì các ô chôn lấp, lò đốt hiện có đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường tại các địa phương, nhà máy xử lý rác thải trên địa bàn (Ảnh minh họa)  

Nhằm nâng cao hiệu quả việc triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn về công tác thu gom xử lý rác thải sinh hoạt trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao nhận thức, trách nhiệm tạo ra những thay đổi trong nhận thức và hành động của nhân dân. Hoàn thành cơ sở hạ tầng Khu liên hợp xử lý chất thải Trạm Thản để Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại Trạm Thản đi vào hoạt động. Di dời các hộ dân sinh sống trong phạm vi không đảm bảo khoảng cách an toàn về môi trường trong khu vực.

Hoàn thiện mạng lưới điểm tập kết và đầu tư bổ sung phương tiện, thiết bị thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt cho địa phương qua việc xác định địa bàn, tổ chức rà soát, điều chỉnh, bổ sung các điểm tập kết rác tại các xã để thực hiện thu gom, tập kết rác thải trước khi đưa về Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại Trạm Thản xử lý. Rà soát, đầu tư bổ sung phương tiện, thiết bị thu gom, vận chuyển như: thùng chứa rác, xe gom rác tại các vùng nông thôn và đặc biệt là xe chuyên dụng vận chuyển rác từ các huyện về Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại Trạm Thản xử lý.

Tổ chức lại mô hình quản lý thực hiện thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt: Rà soát lại các tổ chức, doanh nghiệp đang thực hiện thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt của địa phương, cơ cấu lại cho phù hợp việc thực hiện Đề án. Duy trì các giải pháp xử lý đến khi Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại Trạm Thản đi vào hoạt động như: Tăng cường công tác phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt tại Nhà máy Chế biến phế thải đô thị Việt Trì; hỗ trợ, bố trí kinh phí, tổ chức thực hiện vận chuyển rác thải trơ để chôn lấp tại Xí nghiệp Trạm Thản. Duy trì các ô chôn lấp, lò đốt hiện có đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường tại địa phương; tiếp tục thực hiện các biện pháp xử lý rác thải hợp vệ sinh tại các xã miền núi nơi có địa hình khó khăn cho việc thu gom vận chuyển rác thải.

Đồng thời, xây dựng giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt với việc hoàn thiện việc xây dựng đơn giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt đảm bảo các điều kiện của tỉnh, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng chi trả của tổ chức, công dân. Trước mắt, xây dựng đơn giá đảm bảo cho công tác thu gom, vận chuyển rác thải; về lâu dài tính toán đủ chi phí trong đó bao gồm cả chi phí xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn.

Trong giai đoạn 2023-2025, tỉnh Phú Thọ đẩy mạnh thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt về Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện để xử lý tập trung, đảm bảo khối lượng theo Hợp đồng ký kết với nhà đầu tư. Tiếp tục duy trì, khuyến khích mở rộng địa bàn hoạt động thu gom, vận chuyển rác thải tại tất cả các khu dân cư trên địa bàn toàn tỉnh. Thực hiện hoàn thành vận chuyển rác thải trơ; cải tạo, khắc phục ô nhiễm, đóng cửa Nhà máy chế biến phế thải đô thị Việt Trì. Đánh giá các mô hình thu gom, vận chuyển rác thải tại các huyện nhằm tìm kiếm mô hình hoạt động hiệu quả để phổ biến, nhân rộng. Tăng cường công tác tuyên truyền thực hiện các biện pháp giảm thiểu tại nguồn, tăng cường phân loại, tái chế, tái sử dụng góp phần bảo vệ môi trường. 

Khánh Nam