Đài khí tượng thủy văn cổ kính trên đỉnh Phù Liễn

TMO - Là trạm khí tượng thủy văn có lịch sử lâu đời nhất ở Việt Nam, Đài Thiên văn Phù Liễn (thành phố Hải Phòng) được người Pháp xây dựng trên đỉnh đồi cao 116m so với mặt nước biển.

Đài Khí tượng thủy văn Phù Liễn, nay là Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc nằm trên đỉnh đồi Thiên Văn, thuộc phường Phù Liễn, quận Kiến An, TP. Hải Phòng. 

Đài Khí tượng thủy văn Phù Liễn là một trong những đài thủy văn có lịch sử lâu đời nhất tại Việt Nam

Theo cuốn lịch sử của đài, năm 1900, toàn quyền Đông Dương ra nghị định cho phép xây dựng tòa nhà chính của Sở Khí tượng Đông Dương, đặt tại Phù Liễn, trên cơ sở bản thiết kế của kiến trúc sư M.Lichtenfelder cùng sự hướng dẫn và giúp đỡ của ông M.Ferra.

Đến năm 1906, Trạm Khí tượng Phù Liễn mới chính thức bắt đầu thực hiện hoạt động quan trắc lấy số liệu về nhiệt độ, độ ẩm, khí áp, lượng mưa, hướng và tốc độ gió. Chính vì vậy, Trạm Khí tượng Phù Liễn không chỉ là trạm quan trắc lâu đời, mà còn là nơi lưu giữ nhiều dấu ấn lịch sử phát triển của ngành khí tượng thủy văn Việt Nam.

Năm 1976, Đài được đổi tên thành Đài Khí tượng thủy văn Phù Liễn, quản lý công tác điều tra cơ bản, nghiên cứu dự báo phục vụ khí tượng thủy văn, hải văn, khảo sát và kiểm soát môi trường không khí, nước. Năm 1995, Đài Khí tượng Đông Bắc được thành lập, hợp nhất 5 đài khí tượng thủy văn gồm: Hải Phòng, Hà Bắc (Bắc Ninh, Bắc Giang), Cao Bằng, Lạng Sơn và Quảng Ninh.

Trạm Khí tượng Phù Liễn nằm trong top 100 trạm khí tượng trên 100 tuổi ở thế giới

Vào tháng 6/2018, Tổ chức Khí tượng Thế giới đã đến gắn biển công nhận Trạm Khí tượng Phù Liễn là trạm khí tượng trên 100 năm tuổi. 

Trong bảo tàng Thiên văn Việt Nam tại Đài Khí tượng Phù Liễn còn lưu giữ nhiều văn bản, tư liệu quý tái hiện quá trình 100 năm hoạt động, phát triển của ngành khí tượng thủy văn, những thành tựu thiên văn Việt Nam, kết quả hợp tác với các nước bạn như Ba Lan, Pháp, Nhật Bản trong việc hiện đại hóa thiết bị theo dõi khí tượng thủy văn phục vụ công tác nghiên cứu khoa học và giáo dục truyền thống.

Các thiết bị cổ của ngành Khí tượng được lưu giữ tại bảo tàng

Năm 2012-2017, Đài được Trung tâm Khí tượng thủy văn Quốc gia triển khai dự án Hiện đại hóa hệ thống dự báo và cảnh báo thiên tai tại Đài Khí tượng thủy văn Đông Bắc bằng vốn ODA của Hàn Quốc và Nhật Bản. Trong đó, trạm radar thời tiết cao 7 tầng với nhiều thiết bị hiện đại được xây dựng.

Trạm rađa thời tiết Phú Liễn được nâng cấp để tăng cường năng lực ứng phó thiên tai

Hơn 100 năm phát triển, Đài khí tượng thủy văn Phù Liễn vẫn là niềm tự hào của người dân Hải Phòng bởi đây là trung tâm nghiên cứu dự báo khí tượng hàng đầu ở khu vực Đông Bắc Việt Nam, dự báo kịp thời các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: bão, áp thấp nhiệt đới, lũ... trên biển, đặc biệt là cung cấp số liệu cho bản tin dự báo tổng hợp của quốc gia.

Nguyễn Ngọc