Đà Nẵng: Giám sát chặt hoạt động khai thác khoáng sản cát sỏi

TMO - Đà Nẵng tập trung giám sát và khai thác hiệu quả tiềm năng khoáng sản cát sỏi nhằm đáp ứng nhu cầu xây dựng và phát triển hạ tầng đô thị. Thành phố đặt mục tiêu vừa đảm bảo nguồn cung vật liệu ổn định, vừa tăng cường quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Đà Nẵng hiện đang đứng trước yêu cầu cao về vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát sỏi, trong bối cảnh nhiều dự án hạ tầng trọng điểm đồng loạt triển khai. Nhằm đáp ứng nhu cầu này, thành phố đã rà soát, đánh giá lại trữ lượng khoáng sản hiện có, đồng thời đẩy mạnh khai thác các mỏ cát sỏi hợp pháp với lộ trình cụ thể, đảm bảo hài hòa giữa phát triển và bảo vệ tài nguyên.

Bên cạnh việc tối ưu hóa nguồn lực sẵn có, Đà Nẵng cũng chú trọng đến công tác quản lý, cấp phép khai thác theo đúng quy định, tránh thất thoát và khai thác trái phép. Công tác giám sát môi trường tại các điểm mỏ được tăng cường, nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến hệ sinh thái và đời sống người dân.

Ngoài ra, thành phố đang xây dựng các phương án dự phòng, bao gồm liên kết với các địa phương lân cận để bổ sung nguồn cung khi cần thiết. Việc khai thác hợp lý và quản lý chặt chẽ nguồn khoáng sản không chỉ phục vụ cho phát triển đô thị mà còn góp phần đảm bảo an ninh vật liệu xây dựng cho giai đoạn trung và dài hạn.

Trước tình hình khan hiếm cát xây dựng và giá cát tăng cao, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất UBND thành phố đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho phép thành phố được khoanh định 3 khu vực mỏ trên sông Vu Gia, Thu Bồn để nhanh chóng đưa vào khai thác nhằm kịp thời cung ứng và bình ổn giá cát xây dựng cho thị trường.

Hiện nay mỏ cát tại thôn Hội Khách, xã Thượng Đức (hay còn gọi là mỏ cát Pha Lê) đã hoạt động trở lại sau một thời gian các cơ quan chức năng quyết liệt yêu cầu các đơn vị liên quan giải quyết các mâu thuẫn, đưa mỏ vào khai thác.  Tuy nhiên, do nguồn cung khan hiếm, cát xây dựng được vận chuyển về một số bãi tập kết ở phường Hòa Xuân, Ngũ Hành Sơn... rất ít.

Trước tình hình khan hiếm vật liệu xây dựng cát sỏi, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đà Nẵng đề xuất khoanh định khai thác 3 khu vực mỏ trên địa bàn. 

Theo một chủ bãi kinh doanh vật liệu xây dựng ở phường Hòa Xuân, trước đây, bãi này tập kết rất nhiều cát nhưng hiện đã được bán hết. Người này mới mua được 2 xe cát về để bán, nhưng do giá cát mua được quá cao nên bán tại bãi là 900.000 đồng/m3, cao gấp 2 lần so với tháng 3/2025. Trong khi đó, một tài xế xe tải ben tại bãi tập kết cát ven đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa cho biết, cát đang bán tại đây được chở về từ bãi dự trữ của mỏ Pha Lê, có giá 850.000 đồng/m3.

Chia sẻ từ một số tài xế xe ben chở cát, nếu khách cần thì có thể mua được từ những người tài xế loại cát xây dựng khác với giá rẻ hơn và tất nhiên là không có hóa đơn. Những tài xế này không tiết lộ cụ thể nguồn cát giá rẻ này được khai thác từ đâu. So với giá dự toán của công trình, giá cát xây dựng mua thực tế cao gấp 3-4 lần.

Với tình hình này, sắp đến, giá cát tiếp tục tăng, có khi giá cát tăng lên 1 triệu đồng/m3. Do đó, các cơ quan chức năng cần có giải pháp cho các mỏ cát khác khai thác để vừa bảo đảm nguồn cung cho thị trường, vừa bảo đảm chất lượng cát xây dựng cho các công trình và bình ổn giá cát.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đà Nẵng, để giải quyết tình trạng khan hiếm cát xây dựng, sở đã đề xuất báo cáo UBND thành phố đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét bãi bỏ quy định tại khoản 1, Điều 1, Thông tư số 02/2024/ TT-BTNMT ngày 22/4/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) để có cơ sở triển khai thăm dò khoáng sản cát, sỏi lòng sông được thuận lợi, sớm đưa các mỏ vào khai thác.

Trước tỉnh hình cát sỏi xây dựng khan hiếm, Đà Nẵng đẩy mạnh giám sát hoạt động khai thác tài nguyên trái phép. 

Đồng thời, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét thống nhất cho phép UBND thành phố được khoanh định 3 khu vực mỏ cát xây dựng tại thôn Giao Thủy, xã Đại Lộc (trữ lượng còn lại khoảng 50.000m3 cát); tại thôn Ngọc Kinh Đông, xã Hà Nha (trữ lượng còn lại khoảng 150.000m3 cát); tại thôn Mỹ Hảo, xã Vu Gia (trữ lượng chưa cấp phép khai thác 367.357m3 cát) để cấp phép khai thác nhằm có ngay nguồn cung cát đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng cho các công trình được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước trong năm 2025.

Trước đó, năm 2023, thành phố Đà Nẵng ban hành công văn số 5551/UBND-ĐTĐT về Tăng cường công tác quản lý nhà nước về khoáng sản và đảm bảo nguồn vật liệu xây dựng trên địa bàn thành phố. Trong đó, thống nhất về nguyên tắc theo đề xuất của Sở Nông nghiệp và Môi trường về việc cho phép các mỏ khai thác khoáng sản còn trữ lượng được nâng công suất khai thác theo đúng quy định để đảm bảo nhu cầu hiện nay của thành phố.

Khai thác khoáng sản cát sỏi đóng vai trò quan trọng trong định hướng phát triển hạ tầng đô thị của thành phố Đà Nẵng. Với nhu cầu ngày càng tăng cao về vật liệu xây dựng, Đà Nẵng đã chủ động rà soát các khu vực có trữ lượng khoáng sản phù hợp, đẩy mạnh công tác quy hoạch, cấp phép khai thác theo đúng quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, thành phố chú trọng đến yếu tố bảo vệ tài nguyên và môi trường, tăng cường giám sát hoạt động khai thác, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác trái phép, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân. Trong thời gian tới, Đà Nẵng tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý khai thác khoáng sản theo hướng minh bạch, hiệu quả, gắn với mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ hệ sinh thái.

Việc tận dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên sẵn có, đồng thời mở rộng hợp tác với các địa phương để bổ sung nguồn cung khi cần thiết, sẽ giúp thành phố chủ động hơn trong kế hoạch đầu tư xây dựng, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Tuấn Minh