Cúm gia cầm bao trùm nhiều nước châu Âu

TMO - Dịch bệnh cúm gia cầm độc lực cao (HPAI), đang lan rộng tại nhiều nước châu Âu, với tốc độ lây lan nhanh và phạm vi ngày càng mở rộng. Diễn biến phức tạp của dịch cúm không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn đặt ra thách thức lớn trong công tác kiểm soát, phòng ngừa.

Theo đó, Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH) thông báo, các ổ dịch cúm gia cầm H5N1 độc lực cao vừa được ghi nhận tại Đức và Bồ Đào Nha, khiến hơn 1.000 con gia cầm chết.

Cụ thể, trước đó vào ngày 1/9, một trang trại ở Hadenfeld (Đức) bị ảnh hưởng với 2.800 con gà đẻ, trong đó 100 con chết và phần còn lại bị tiêu hủy. Ngày 2/9, một trang trại vịt thịt ở Samora Correia (Bồ Đào Nha) cũng báo cáo dịch bùng phát, làm chết hơn 1.000 con trong tổng số 250.000 con vịt, buộc cơ quan chức năng phải tiêu hủy toàn bộ đàn. Hiện nguồn lây nhiễm tại cả hai trang trại vẫn chưa được xác định.

Tại Bồ Đào Nha, ổ dịch đầu tiên của mùa cúm năm 2025 được báo cáo vào đầu tháng 1, tại một trang trại gia cầm quy mô lớn ở Sintra với hơn 55.000 con gà đẻ. Giới chức địa phương đã ngay lập tức triển khai các biện pháp khống chế như tiêu hủy gia cầm, hạn chế di chuyển và thiết lập vùng bảo hộ.  Trong khi đó, Đức ghi nhận nhiều ca nhiễm ở chim hoang dã, gia cầm và thậm chí cả động vật có vú.

 Các loài bị ảnh hưởng bao gồm thiên nga, ngỗng, vịt, cáo đỏ, mèo nhà và rái cá châu Âu. Sự lan rộng của virus qua nhiều loài và môi trường khác nhau làm dấy lên lo ngại về khả năng thích nghi và nguy cơ lây truyền chéo loài. Cơ quan An toàn Thực phẩm châu Âu (EFSA) và Trung tâm Kiểm soát & Phòng ngừa Dịch bệnh châu Âu (ECDC) cho rằng nguyên nhân chính dẫn tới đợt bùng phát mới này là do hoạt động di cư của chim, thời tiết lạnh và những lỗ hổng trong công tác an toàn sinh học.

Cúm gia cầm độc lực cao đang có xu hướng lan rộng tại châu Âu. (Ảnh minh hoạ). 

Việc cho phép gia cầm tiếp xúc ngoài trời vẫn là yếu tố rủi ro cao, bởi nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với chim hoang dã mang mầm bệnh. Về nguy cơ đối với con người, mặc dù các ca lây nhiễm vẫn hiếm gặp, cơ quan y tế quốc tế vẫn theo dõi sát sao. Từ tháng 12/2024 đến tháng 6/2025, đã ghi nhận 42 ca bệnh trên toàn cầu, trong đó có Bangladesh, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico và Vương quốc Anh.

Phần lớn các trường hợp liên quan đến tiếp xúc trực tiếp với gia cầm hoặc gia súc bị nhiễm bệnh, và cho đến nay chưa phát hiện ca lây truyền từ người sang người. Một thách thức mới nổi lên là các đàn gia cầm đã được tiêm phòng có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn và làm tăng nguy cơ lây lan âm thầm trong cộng đồng chăn nuôi.

WOAH cảnh báo chim di cư, đặc biệt là các loài thủy cầm, chính là vật chủ và nguồn lây truyền tự nhiên của virus cúm gia cầm.

Do nguy cơ dịch lan rộng sang người và động vật khác, biện pháp kiểm soát truyền thống vẫn là tiêu hủy toàn bộ đàn gia cầm tại các khu vực phát hiện ổ dịch. Trước tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, các cơ quan y tế châu Âu kêu gọi tăng cường giám sát, siết chặt an toàn sinh học ở trang trại và thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Việc virus HPAI lưu hành quanh năm và mở rộng phạm vi địa lý một lần nữa nhấn mạnh sự cấp thiết của một chiến lược phối hợp dài hạn nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ngành chăn nuôi. Theo số liệu từ tháng 12/2024 đến tháng 6/2025, hơn 700 trường hợp nhiễm cúm gia cầm độc lực cao đã được phát hiện tại 31 quốc gia châu Âu, ảnh hưởng đến cả chim hoang dã lẫn gia cầm nuôi.

Lan Anh