Chiêm ngưỡng cây bồ đề ‘ôm trọn’ ngôi đình trăm tuổi

TMO - Là khối kiến trúc kết hợp giữa bàn tay con người và sự kết hợp của thiên nhiên và thời gian, đình Tân Đông là một trong những điểm tham quan độc đáo ở tỉnh Tiền Giang. Đáng chú ý, ngôi đình trăm tuổi được bao bọc, ôm trọn bởi cây bồ đề cổ thụ.

Đình Tân Đông tọa lạc tại xã Tân Đông, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang, là một di tích lịch sử - văn hóa nổi tiếng. Đặc biệt, hai cây bồ đề buông rễ ôm trọn ngôi đình là điểm nhấn kiến trúc cổ kính và độc đáo của nơi đây.

Đến nay, vẫn không có thông tin chính xác ngôi đình được xây dựng vào thời gian nào. Theo như số liệu được tìm thấy trên vòm cửa có ghi năm 1907, nhưng các bậc cao niên trong làng cho biết công trình đã có từ thời vua Minh Mạng, là nơi thờ phượng Tả quân Lê Văn Duyệt.

Bộ thân, rễ của cây bồ đề ôm trọn ngôi đình Tân Đông.

Đình Tân Đông được xây dựng theo kiểu chữ Tam, với một bức bình phong cao 1,5m và hai miếu thờ Thổ thần và Ngũ Hành ở hai bên. Bàn thờ Thần Nông quay vào trong đình, thờ Thành Hoàng làng, thể hiện lòng tôn kính đối với những bậc tiền hiền đã có công khai khẩn đất đai. Mặt tiền của đình có năm cửa vòm kiểu châu Âu, gian giữa có cửa lớn, các gian bên nhỏ; mái đình lợp ngói âm dương.

Trong những năm tháng lịch sử, đình Tân Đông đã chứng kiến nhiều thăng trầm. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đình là nơi tổ chức hội họp của cán bộ cách mạng, nhưng cũng từng bị quân thù chiếm đóng và sử dụng để giam cầm những người tham gia cách mạng.

Rễ bồ đề leo bám khắp các góc tường của ngôi đình cổ.

Theo thời gian cùng với những biến động của đất nước, đình Tân Đông bị bỏ hoang do ảnh hưởng từ chiến tranh. Không còn người lui tới, đình Tân Đông trải nắng mưa dần trở thành “mái nhà” của thực vật xung quanh.

Sau một thời gian bị bỏ hoang, ngôi đình bất ngờ mọc lên hai cây bồ đề sừng sững vươn cao lên mái, rễ leo bám khắp các góc tường, chạy dài theo các rãnh nứt của công trình, dần dẫn như hợp nhất với ngôi đình, trở thành một phần của khối nhà. Hai cây bồ đề với chùm rễ buông dài tạo thêm vẻ cổ kính, độc đáo cho ngôi đình. Những gốc cây ngày một phát triển vẽ nên khung cảnh đầy ấn tượng cho mái đình dần thu hút sự hiếu kỳ của dân địa phương và du khách gần xa đến tham quan.. Vẻ cổ kính của công trình kiến trúc xa xưa kết hợp với sự phát triển của thiên nhiên hoang sơ quyện vào nhau, vô tình tạo thành một tác phẩm độc đáo, phản ánh rõ rệt dòng chảy của thời gian.  

Những đường nét trang trí, chạm khắc mang đậm dấu ấn lịch sử vẫn còn lưu giữ tại đình Tân Đông.

Dù khối kiến trúc nguyên bản của đình không còn giữ được như xưa, nhưng khách tham quan vẫn có thể nhìn thấy những đường nét trang trí, chạm khắc mang đậm dấu ấn lịch sử. Những họa tiết hoa lá, chim thú vô cùng tinh tế, tỉ mỉ dưới sự ảnh hưởng của thời gian tuy không còn sắc sảo như xưa, nhưng lại góp phần tô điểm cho sự cổ kính, trầm mặc của ngôi đình đã có tuổi đời hơn 100 năm.

Sau nhiều lần trùng ru, đình Tân Đông đã được phục dựng và bảo tồn.

Năm 2010, đình Tân Đông được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Sau nhiều lần trùng tu, đặc biệt là vào năm 2020 với kinh phí khoảng 2,6 tỉ đồng, đình đã được phục dựng và bảo tồn nguyên vẹn các giá trị lịch sử và văn hóa. Hằng năm, đình Tân Đông tổ chức bốn lễ cúng lớn, gồm cúng Kỳ Yên (16 tháng 2 Âm lịch), cúng Hạ điền (16 tháng 5 Âm lịch), cúng Thượng điền (16 tháng 8 Âm lịch) và cúng Cầu bông (16 tháng 11 Âm lịch).

Những nghi lễ này không chỉ thể hiện lòng thành kính của người dân đối với các vị thần linh mà còn là dịp để cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Với những giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, đình Tân Đông là một trong những điểm đến hấp dẫn, thu hút khách tham quan trong và ngoài tỉnh Tiền Giang.

Kim Oanh