Cần Thơ: Tháo gỡ vướng mắc, phát huy hiệu quả các dự án điện sinh khối

TMO - Nhằm đưa các dự án điện sinh khối vào hoạt động ổn định, TP.Cần Thơ tăng cường tháo gỡ các vướng mắc về pháp lý, quy hoạch và cơ chế hỗ trợ. Đây là bước đi quan trọng để nâng cao hiệu quả khai thác nguồn sinh khối dồi dào, giảm phát thải và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Trước nhu cầu sử dụng điện, đặc biệt là nguồn điện sạch ngày càng tăng cao, TP.Cần Thơ đang ưu tiên tháo gỡ vướng mắc để đưa các dự án điện sinh khối vào vận hành hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển năng lượng tái tạo trong giai đoạn mới.

Theo đó, thành phố chỉ đạo các sở, ngành rà soát toàn bộ thủ tục còn chậm, xử lý dứt điểm những điểm nghẽn liên quan đến quy hoạch, hạ tầng kết nối và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp. Nguồn sinh khối dồi dào từ phụ phẩm nông nghiệp, đặc biệt là rơm rạ, trấu và phụ phẩm thủy sản, được đánh giá là lợi thế lớn để Cần Thơ phát triển điện sinh khối theo hướng bền vững.

Tuy nhiên, việc chậm hoàn thiện thủ tục, khó khăn về giá mua điện và chi phí vận chuyển nguyên liệu đã ảnh hưởng đến tiến độ nhiều dự án. Việc tháo gỡ các vướng mắc này sẽ giúp nâng cao hiệu quả đầu tư, giảm phát thải trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Cần Thơ đặt mục tiêu hình thành chuỗi giá trị sinh khối khép kín, từ thu gom đến chế biến và phát điện, tạo bước chuyển quan trọng trong quá trình chuyển dịch năng lượng xanh của địa phương. Để sớm tháo gỡ khó khăn, mới đây, UBND thành phố Cần Thơ cùng đại diện các sở, ngành liên quan đã có buổi làm việc liên quan đến tình hình thực hiện Dự án Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ (gọi tắt là Dự án).

Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ đặt tại xã Vĩnh Trinh do Công ty Cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư. Dự án có công suất 150MW, với nhu cầu nhiên liệu trên 709.600 tấn trấu/năm. Theo đại diện VNPD, Dự án áp dụng công nghệ lò hơi tầng sôi tuần hoàn (CFB) đốt đa nhiên liệu sinh khối (trấu, gỗ, rơm,…); công nghệ hiệu suất cao và hiện đại; bảo vệ môi trường phù hợp với quy chuẩn mới của Việt Nam (khí thải nước thải, tiếng ồn,…).

Khi đi vào vận hành, Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ được đấu nối chuyển tiếp trên đường dây 110kV Vĩnh Thạnh - Long Xuyên 2. Ngoài tạo việc làm cho khoảng 200 lao động trực tiếp tại địa phương, đảm bảo đầu ra ổn định cho khoảng 100 doanh nghiệp xay xát; đóng góp ngân sách địa phương và phát triển địa phương;

Cần Thơ đặt mục tiêu hình thành chuỗi giá trị sinh khối khép kín, từ thu gom đến chế biến và phát điện. 

Dự án Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ còn được đánh giá giảm phát thải khí carbon khoảng 565.593 tấn CO2/năm, góp phần thực hiện cam kết NetZeron năm 2050, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp hiệu quả. Dự án Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ được đánh giá phù hợp với các quy hoạch ngành, quy hoạch của địa phương, Dự án không chồng chéo quy hoạch và đủ điều kiện để thực hiện đầu tư xây dựng.

Tuy nhiên, để kiểm soát rủi ro và từng bước hoàn thiện chuỗi cung ứng nhiên liệu, phương án đầu tư giai đoạn 1 với công suất khoảng 50MW. Sau khi nhà máy vận hành ổn định và đảm bảo nguồn nhiên liệu, nhà đầu tư sẽ xem xét mở rộng đầu tư lên 150MW. Để đảm bảo tiến độ triển khai Dự án Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ phù hợp với quy hoạch điện VIII (điều chỉnh), lãnh đạo Công ty Cổ phần phát triển điện lực Việt Nam kiến nghị UBND thành phố Cần Thơ chấp thuận đề xuất Dự án Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ của VNPD tại vị trí đã báo cáo, làm cơ sở cập nhật, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch liên quan trong khu vực thực hiện dự án;

VNPD được thực hiện nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp để thực hiện Dự án (theo quy định tại Luật Đất đai năm 2024); điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch liên quan đến Dự án. Đánh giá Dự án Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ có tính khả thi cao về kinh tế, tài chính, môi trường, và giải quyết các vấn đề xã hội, lãnh đạo UBND thành phố Cần Thơ khẳng định thành phố ủng hộ và đồng hành với doanh nghiệp trong việc triển khai dự án. Tuy nhiên, hiện nay Dự án vẫn còn một số vướng mắc: vấn đề đất đai, vị trí giao thông, quy hoạch xây dựng,...

Để dự án sớm được xây dựng, hoàn thành và vận hành thương mại, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp với VPND để giải quyết các vấn đề vướng mắc. Theo lãnh đạo thành phố Cần Thơ, địa phương đang quyết liệt thúc đẩy tích hợp quy hoạch của thành phố. Trên cơ sở đó sẽ điều chỉnh một số vấn đề quy hoạch khác có liên quan.

Cần Thơ có nguồn phế phẩm nông nghiệp rơm, trấu lớn. (Ảnh: KH).

Vì vậy, Sở Công Thương phải có định hướng để tích hợp Dự án Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ vào quy hoạch của thành phố giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Sở Công Thương và các sở có liên quan giải quyết kiến nghị tháo gỡ khó khăn về quyền sử dụng đất thực hiện Dự án và các quy định khác liên quan đến vấn đề đất đai của Công ty Cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam, sau đó báo cáo kết quả cho UBND thành phố.

Lãnh đạo TP.Cần Thơ nhận định, UBND thành phố Cần Thơ cởi mở, thông thoáng trong thực hiện các thủ tục hành chính đối với nhà đầu tư nhưng thành phố vẫn phải đảm bảo thực hiện theo quy định về đất đai, về môi trường, về kinh tế. Điều này vừa đảm bảo cho sự phát triển bền vững cho nhà đầu tư và trong quản lý Nhà nước theo quy định pháp luật. Thành phố Cần Thơ có 5 dự án điện sinh khối tổng công suất 200MW; trong đó, 2 nhà máy đã vận hành thương mại. Ba dự án còn lại đang lựa chọn nhà đầu tư gồm: Nhà máy điện sinh khối Hậu Giang, Nhà máy điện sinh khối Cần Thơ, Nhà máy điện sinh khối Sóc Trăng.

Thành phố đang khuyến khích và mời gọi các dự án năng lượng sạch, trong đó có điện sinh khối, để đảm bảo an ninh năng lượng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Cần Thơ cũng chú trọng thu hút nhà đầu tư có công nghệ hiện đại để đảm bảo các dự án hoạt động xanh, sạch và bền vững.

Việc Cần Thơ quyết liệt tháo gỡ vướng mắc cho các dự án điện sinh khối không chỉ nhằm giải quyết những tồn tại trước mắt mà còn tạo nền tảng vững chắc cho chiến lược phát triển năng lượng tái tạo lâu dài. Khi các thủ tục được hoàn thiện, hạ tầng được đồng bộ và cơ chế hỗ trợ đi vào thực chất, các dự án sẽ có điều kiện phát huy tối đa hiệu quả, khai thác hợp lý nguồn sinh khối phong phú của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Đây cũng là hướng đi phù hợp với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và tăng cường khả năng chống chịu trước tác động của biến đổi khí hậu. Những nỗ lực hiện nay được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới, giúp địa phương vừa phát triển kinh tế vừa giữ gìn môi trường, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của Cần Thơ trong lộ trình chuyển dịch năng lượng xanh của khu vực.

Mạnh Hoàn