Cần Thơ tăng cường quản lý tài nguyên nước trước tác động của biến đổi khí hậu

TMO - Thành phố Cần Thơ đẩy mạnh quản lý, giám sát và bảo vệ tài nguyên nước trước tác động của biến đổi khí hậu, nhu cầu phục vụ phát triển kinh tế-xã hội ngày càng tăng.  

Thành phố Cần Thơ được đánh giá là vùng có nguồn nước mặt dồi dào với hệ thống sông, kênh, rạch chằng chịt, tuy nhiên phần lớn nguồn nước mặt trong vùng được cung cấp từ thượng nguồn Mekong. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng phức tạp, sự gia tăng sử dụng nước của các quốc gia thượng nguồn cùng với quá trình phát triển công nghiệp và đô thị hóa trong vùng dẫn đến nguồn nước mặt ngày càng suy giảm cả về số lượng và chất lượng.

Bên cạnh đó việc khai thác, sử dụng nước dưới đất có chiều hướng gia tăng, gây nguy cơ suy thoái, cạn kiệt nguồn nước dưới đất, sụt lún đất, đặc biệt có thể làm mất đi nguồn nước dự trữ cho tương lai. Trước tình hình đó, công tác quản lý và bảo vệ nước dưới đất cần được đặc biệt quan tâm.

Thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước, đặc biệt là quản lý nguồn nước dưới đất luôn được địa phương chỉ đạo thực hiện, xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và lâu dài. Trong đó, thực hiện nhiều nhiệm vụ về điều tra, đánh giá nguồn nước dưới đất; ban hành các văn bản chỉ đạo về tăng cường công tác quản lý nước dưới đất, hạn chế khai thác nước dưới đất ở những khu vực có hệ thống cấp nước tập trung, 

Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tài nguyên nước được đẩy mạnh, công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên nước được thực hiện thường xuyên, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nguồn nước; việc chấp hành quy định pháp luật về khai thác, sử dụng tài nguyên nước của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn từng bước được thực hiện theo quy định của pháp luật và có nhiều chuyển biến tích cực, đi vào nề nếp. 

Cần Thơ tăng cường triển khai các biện pháp quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trước tác động của biến đổi khí hậu (Ảnh minh họa: LH). 

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phối hợp, tham mưu thực hiện chức năng quản lý nhà nước về nước dưới đất trên địa bàn thành phố vẫn còn nhiều bất cập và hạn chế. Công trình khai thác nước dưới đất nhỏ lẻ, tự phát của người dân để phục vụ các hoạt động sản xuất trên địa bàn liên tục tăng lên và chưa bảo đảm tuân thủ theo quy định về đăng ký, cấp phép khai thác, dẫn đến khó kiểm soát, gây nguy cơ ảnh hưởng xấu đến nguồn nước dưới đất như hạ thấp mực nước, nhiễm bẩn, xâm nhập mặn và sụt lún đất, làm ảnh hưởng xấu tới nguồn cấp nước cho sinh hoạt... 

Nhằm chấn chỉnh và tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước về nước dưới đất, khắc phục tình trạng khai thác nước dưới đất không phép, bảo đảm an ninh nguồn nước trước tác động của biến đổi khí hậu và suy giảm dòng chảy từ thượng nguồn, thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, tập huấn các quy định về quản lý và bảo vệ nước dưới đất đến các tổ chức, cá nhân có liên quan và các địa phương nhằm đảm bảo thực hiện tốt các quy định về khai thác, bảo vệ nước dưới đất;  

Tiếp tục thực hiện hiệu quả chương trình quốc gia bảo đảm cấp nước an toàn, thực hiện tốt các phương án đảm bảo cấp nước cho sinh hoạt, đảm bảo duy trì tỷ lệ số dân nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt tỷ lệ sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung theo Nghị quyết hằng năm của Hội đồng nhân dân thành phố.  

Tham mưu UBND thành phố tổ chức thực hiện kế hoạch bảo vệ nước dưới đất; lập danh mục vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất và áp dụng các biện pháp trong vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất theo quy định. Duy trì các hoạt động mạng lưới quan trắc động thái nước dưới đất trên địa bàn thành phố, kịp thời phát hiện, báo cáo và tham mưu UBND thành phố có biện pháp khắc phục đối với các khu vực có nguồn nước dưới đất bị suy thoái; 

Sở Nông nghiệp và Môi trường và UBND xã, phường tuyên truyền, phổ biến quy định của pháp luật về tài nguyên nước; hướng dẫn, đôn đốc các tổ chức, cá nhân có khai thác tài nguyên nước tuân thủ nghiêm quy định về đăng ký, cấp phép khai thác tài nguyên nước; tối ưu hoá việc sử dụng nguồn nước cho các mục đích sử dụng và lợi ích về kinh tế - xã hội, môi trường do nguồn nước mang lại.

Các địa phương quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác nguồn nước dưới đất (Ảnh: KT). 

Đối với các khu, cụm công nghiệp đã được cung cấp nước tập trung lấy từ nguồn nước mặt, tiếp tục duy trì hoạt động cấp nước phục vụ cho hoạt động của khu chế xuất, khu, cụm công nghiệp đảm bảo liên tục; xây dựng giải pháp sử dụng nước tuần hoàn, tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên nước.

Đối với các khu chế xuất, khu, cụm công nghiệp chưa có mạng lưới cấp nước sạch tập trung hoặc đã có mạng lưới cấp nước tập trung nhưng đang khai thác, sử dụng nước dưới đất, khẩn trương xây dựng giải pháp sử dụng nước tuần hoàn, tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên nước. Có giải pháp ưu tiên, thay thế sử dụng nguồn nước dưới đất bằng nguồn nước mặt để cung cấp nước sạch cho hoạt động của khu chế xuất, khu, cụm công nghiệp nhằm bảo vệ nước dưới đất, hạn chế các nguy cơ gây hạ thấp mực nước, xâm nhập mặn, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước, sụt, lún đất.

Các địa phương thực hiện rà soát, thống kê tất cả các công trình khai thác nước dưới đất trên địa bàn, hoàn thành trước ngày 31/12/2025 và tổng hợp báo cáo về Sở Nông nghiệp và Môi trường. Thực hiện kê khai, đăng ký khai thác nước dưới đất theo đúng quy định; đồng thời có văn bản đôn đốc, nhắc nhở các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên nước thuộc trường hợp phải có giấy phép để thực hiện lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép theo đúng quy định của pháp luật về tài nguyên nước.

Thực hiện các biện pháp bảo vệ tài nguyên nước theo thẩm quyền; phối hợp với cơ quan, tổ chức quản lý trạm, công trình quan trắc, đo đạc, giám sát tài nguyên nước, công trình thăm dò, khai thác nước, xả nước thải vào nguồn nước để bảo vệ các công trình này. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định về các hoạt động khoan, đào, thăm dò, khai thác nước dưới đất, quan trắc, giám sát tài nguyên nước dưới đất, hành nghề khoan nước dưới đất trái phép trên địa bàn và có biện pháp xử lý phù hợp theo quy định.

Các tổ chức, cá nhân và hộ gia đình khai thác sử dụng tài nguyên nước dưới đất được khuyến khích sử dụng nước từ hệ thống cấp nước tập trung hoặc từ nguồn nước mặt cho sinh hoạt và sản xuất nhằm hạn chế khai thác từ nguồn nước dưới đất hoặc kết hợp luân phiên sử dụng nước sạch khi được cung cấp với khai thác nước dưới đất, nước mưa và tuần hoàn, tái sử dụng nước nhằm tối ưu hoá việc sử dụng nguồn nước cho các mục đích sử dụng và lợi ích về kinh tế - xã hội, môi trường do nguồn nước mang lại.

Hạn chế khoan, đào mới các giếng khai thác nước dưới đất để phục vụ cho mục đích sinh hoạt tại những khu vực đã có nguồn nước sạch đảm bảo về chất lượng và số lượng. Khuyến khích tổ chức, cá nhân xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến để quản lý, bảo vệ, phục hồi, phát triển nguồn nước; khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, sử dụng nước tuần hoàn, tái sử dụng nước.../.

Thu Hà