TMO - Được xác định là công trình thủy lợi trọng điểm của tỉnh Khánh Hoà, hồ Sông Chò 1 không chỉ phục vụ tưới tiêu và cấp nước mà còn đóng vai trò điều hòa, cắt giảm lũ trong mùa mưa, qua đó góp phần bảo vệ an toàn sản xuất, đời sống người dân và hạ tầng khu vực.

Hồ Sông Chò 1 là một trong những công trình thủy lợi quan trọng, được đầu tư nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm an ninh nguồn nước cho khu vực. Qua quá trình khai thác, vận hành, công trình đã phát huy hiệu quả rõ nét với vai trò đa chức năng. Hồ góp phần bảo đảm nguồn nước tưới ổn định cho sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao năng suất cây trồng và giảm thiểu rủi ro do hạn hán.

Bên cạnh đó, hồ còn cung cấp nước sinh hoạt cho người dân, đáp ứng nhu cầu thiết yếu trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh đến nguồn nước tự nhiên. Đáng chú ý, chức năng điều tiết, cắt giảm lũ của hồ Sông Chò 1 đã phát huy tác dụng tích cực trong mùa mưa, góp phần giảm áp lực ngập lụt cho vùng hạ du, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của người dân và hạ tầng kinh tế – xã hội.

Việc vận hành linh hoạt, phù hợp với từng thời điểm đã giúp công trình phát huy tối đa hiệu quả tổng hợp, khẳng định vai trò là một công trình thủy lợi đa mục tiêu, phục vụ thiết thực cho sản xuất và đời sống. Được biết, công trình hồ Sông Chò 1 được xây dựng trên thượng lưu sông Chò, nằm trên địa bàn các xã Trung Khánh Vĩnh, Bắc Khánh Vĩnh và Nam Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hoà).

Công trình do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 7 (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư 956 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương, đã được khánh thành vào ngày 19/12 vừa qua. Hồ Sông Chò 1 có dung tích gần 110 triệu m3, gồm các hạng mục đập chính, đập phụ; tuyến tuynel 1 (đường hầm dẫn nước) dài 1.865 m, rộng 2,3 m; tuyến tuynel 2 dài 3.885 m, rộng 2,3 m cùng các công trình phụ trợ khác.

Hồ Sông Chò 1 có tổng mức đầu tư 956 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương. (Ảnh: PC).

Trong đó, đập chính được xây dựng bằng bê tông trọng lực, có cao trình đỉnh 170,6 m, chiều cao đập 59,1 m, chiều dài đập 204,4 m, chiều rộng đỉnh đập 6 m. Tràn xả lũ gồm ba khoang bố trí tại lòng sông với lưu lượng xả lũ thiết kế 1.565 m3/s. Theo thiết kế, hồ Sông Chò 1 bảo đảm cung cấp nước tưới cho khoảng 4.300 ha đất canh tác và nước sinh hoạt cho nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, gồm các xã Bắc Khánh Vĩnh, Trung Khánh Vĩnh, Diên Lâm, Diên Thọ, Diên Lạc, Suối Hiệp, Suối Dầu, Cam Hiệp, Nam Ninh Hòa.

Đồng thời, hồ góp phần nâng cao hiệu quả điều tiết, cắt giảm lũ cho hạ lưu trong bối cảnh thời tiết, mưa lũ ngày càng diễn biến phức tạp và cực đoan. Nhờ hệ thống kênh tự chảy với áp lực dòng nước lớn, công trình không cần sử dụng máy bơm, người dân chỉ cần lắp ống và mở van là có nước về ruộng giúp tiết kiệm chi phí sản xuất và nhân công. Bên cạnh đó, công trình còn tạo nguồn cấp nước 152.000 m3/ngày đêm cho sinh hoạt, du lịch và dịch vụ và cấp nước với lưu lượng 2 m3/s về hạ du sông Cái Nha Trang nhằm hỗ trợ đẩy mặn trong các tháng mùa kiệt, đồng thời góp phần giảm lũ cho khu vực hạ du.

Hiện hệ thống đường ống dẫn nước đang được triển khai xây dựng sẽ cấp nước với lưu lượng khoảng 10.000 m3/ngày đêm qua các xã Bắc Khánh Vĩnh và Trung Khánh Vĩnh; đồng thời tiếp nước cho hồ Suối Dầu và hồ Cam Ranh với lưu lượng khoảng 80.000 m3/ngày đêm. Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, công trình hồ chứa nước Sông Chò 1 có ý nghĩa quan trọng trong bảo đảm an ninh nguồn nước, điều tiết, cắt giảm lũ, bảo vệ an toàn hạ du, phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Khánh Hòa.

Bộ cũng đã phê duyệt dự án hệ thống dẫn nước Sông Chò 1 với tổng mức đầu tư 1.400 tỷ đồng, bao gồm hệ thống dẫn nước dài khoảng 40km bằng đường ống có nhiệm vụ dẫn nước đến các khu tưới trên địa bàn tỉnh cũng như tiếp nước cho hồ Cam Ranh và hồ Suối Dầu. Lãnh đạo Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 7 cho biết, hệ thống dẫn nước của hồ Sông Chò 1 được đầu tư hiện đại và đã khởi công từ tháng 4/2025.

Nguồn nước của hồ Sông Chò 1 có ý nghĩa quan trọng đối với sản xuất nông nghiệp vùng hạ du. (Ảnh minh hoạ: KS).

Khi dự án hoàn thành, chi phí tưới tiêu sẽ giảm khoảng 30–40 triệu đồng/ha đất nông nghiệp, hiện đơn vị đang gấp rút triển khai và phấn đấu hoàn thành vào khoảng tháng 9/2026. Việc hoàn thành và đưa hồ chứa nước Sông Chò 1 vào vận hành được xem là bước ngoặt quan trọng đối với sản xuất nông nghiệp vùng hạ du.

Nguồn nước tưới ổn định giúp phủ kín các vùng tưới, tạo điều kiện khôi phục, mở rộng và khai thác hiệu quả nhiều diện tích đất sản xuất từng bị bỏ hoang hoặc canh tác cầm chừng do thiếu nước. Người dân yên tâm sản xuất, đồng thời mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao giá trị kinh tế, phù hợp nhu cầu thị trường, từng bước ứng dụng công nghệ cao, áp dụng tưới tiết kiệm gắn với nông nghiệp sạch, an toàn.

Để công trình được khai thác bền vững, hiệu quả lâu dài, UBND tỉnh Khánh Hòa đề nghị các sở, ngành và địa phương tăng cường quản lý, vận hành hồ Sông Chò 1 an toàn, hiệu quả. Đồng thời, tiếp tục rà soát, đầu tư đồng bộ hệ thống kênh mương và hạ tầng liên quan nhằm phát huy tối đa công năng, phục vụ nguồn nước đáp ứng nhu cầu sản xuất và đời sống nhân dân.

Hồ Sông Chò 1 không chỉ là công trình cung cấp nước đơn thuần mà đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong chiến lược quản lý, khai thác bền vững tài nguyên nước của địa phương. Việc phát huy đồng thời các chức năng tưới tiêu, cấp nước sinh hoạt và điều tiết, giảm lũ đã mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội rõ rệt, góp phần ổn định sản xuất, nâng cao đời sống người dân và tăng cường khả năng thích ứng với thiên tai.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, yêu cầu đặt ra là tiếp tục quản lý, vận hành hồ một cách khoa học, chủ động, gắn với công tác bảo dưỡng, nâng cấp công trình nhằm bảo đảm an toàn và phát huy hiệu quả lâu dài. Cùng với đó, cần tăng cường phối hợp giữa các ngành, địa phương trong điều hành nguồn nước, nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Với những kết quả đạt được, hồ Sông Chò 1 là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc đầu tư công trình thủy lợi đa chức năng, góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển bền vững và bảo đảm an sinh xã hội.

Thanh Tú