Cải tạo hệ thống thoát nước đô thị, phòng chống ngập úng mùa mưa

TMO - Đô thị hóa trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại thành phố Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu). Tuy nhiên, quá trình này cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội, môi trường với các vấn đề như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường đặc biệt là vấn đề ngập úng trong đô thị trên địa bàn thành phố.

Ngày 23/7, thông tin từ UBND TP.Vũng Tàu cho biết, trong và sau trận mưa to ngày 20/7, địa bàn đã xuất hiện nhiều điểm ngập úng, trong đó có những điểm ngập úng sâu, có điểm ngập đến 0,45m.

Cụ thể, những điểm ngập đáng chú ý gồm: Khu vực Quang Trung - Hạ Long ngập khoảng 0,15m; khu vực Trần Phú (Bến Đình) có 2 đoạn ngập đến 0,2m; khu vực đường 2/9, đường Ngô Quyền, Bến Nôm - Hàn Thuyên... có đoạn ngập khoảng 0,25m; khu vực Nguyễn Thiện Thuật ngập đến 0,4m; khu vực đường 30/4 có đoạn ngập đến 0,45m và phải hơn 90 phút sau khi dừng mưa mới thoát hết nước....

Theo khảo sát, hiện tại trên địa bàn TP. Vũng Tàu có 17 điểm ngập úng cục bộ và 4 điểm thoát nước chậm. Trong đó, các điểm thường xuyên ngập sâu gồm: Lưu vực Bãi Trước; lưu vực kênh Bến Đình; lưu vực hồ Bàu Trũng; lưu vực hồ Rạch Bà; đường 30/4 (đoạn từ giao lộ Lê Quang Định đến Nguyễn Hữu Cảnh); đường Nguyễn Thiện Thuật (đoạn từ Phạm Văn Dinh đến Nguyễn Hữu Cảnh) và ngã ba Bến Nôm giao Hàn Thuyên.

Thành phố Vũng Tàu xuất hiện nhiều điểm ngập sâu sau mưa lớn. Ảnh: Toàn Phạm 

Sở Xây dựng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xác định nguyên nhân xảy ra tình trạng ngập úng đô thị sau mưa lớn là do các khu vực này chưa có hệ thống thoát nước hoàn chỉnh hoặc có nhưng chưa đồng bộ; cống thoát nước quá tải hoặc chưa có cửa xả; 5 tuyến ống đúc thủ công được đầu tư đã lâu bị xuống cấp...

Ngoài ra, hệ thống kênh thoát nước bị người dân lấn chiếm; các cơ sở chế biến hải sản, lò giết mổ gia súc, gia cầm, nhà hàng xả thải trực tiếp ra kênh… Từ đó làm thu hẹp dòng chảy của đoạn kênh thoát nước chính hiện hữu từ đường Nguyễn An Ninh đến hồ Bàu Trũng.

Ngoài ra, TP. Vũng Tàu có hệ thống thoát nước chung cho cả nước mưa và nước thải trước khi xả vào các hồ điều hòa. Theo quy hoạch chung xây dựng và quy hoạch chuyên ngành thoát nước TP. Vũng Tàu được phê duyệt, hệ thống thoát nước đã được tính toán để bảo đảm tiêu thoát nước đến năm 2020, nhưng đến nay vẫn chưa được đầu tư theo quy hoạch nên không đáp ứng được nhu cầu thoát nước. Cụ thể, kế hoạch xây dựng hồ điều hòa mới đạt 13,2%; cống hộp các loại chỉ đạt 5,2%.

Để chủ động chống ngập úng trên địa bàn tỉnh, Công ty CP Khoa học - Công nghệ Việt Nam đã triển khai khảo sát thiết lập bản đồ hiện trạng hệ thống thoát nước trên địa bàn toàn tỉnh nhằm kiểm soát, giám sát mọi diễn biến tình hình ngập úng. Đồng thời, tổ chức điều chỉnh quy hoạch hệ thống thoát nước tại các đô thị, lập quy hoạch hệ thống thoát nước thải chung khu vực các cụm công nghiệp.

Ngoài ra, đơn vị này cũng duy trì kiểm tra hệ thống cọc tiêu tại các cửa thu, cửa xả, hệ thống hồ điều hòa kênh mương thoát nước chính và cống ngăn triều để kiểm soát và điều tiết cao độ mực nước chống ngập; nạo vét, giải tỏa thông thoáng hệ thống ao hồ, kênh mương thoát nước; huy động 100% cán bộ, nhân viên ra quân trực mưa khi xảy ra mưa lớn… 

Công tác nạo vét, khơi thông hệ thống thoát nước trên nhiều tuyến đường của thành phố được chú trọng triển khai. Ảnh: Quang Vũ 

Qua khảo sát, đánh giá thực trạng ngập úng đô thị tại TP Vũng Tàu, đơn vị trên cũng kiến nghị Sở Xây dựng đề xuất UBND tỉnh, UBND TP. Vũng Tàu xây dựng, cải tạo các hồ điều hòa, các tuyến cống theo quy hoạch.

Cụ thể các hồ điều hòa cần xây dựng, cải tạo gồm: hồ Cửa Lấp (80ha), hồ Bàu Trũng (70ha), hồ Rạch Bà (27ha), hồ Cây Khế (12ha). Các tuyến cống, kênh mương gồm: cống bao đón nước dưới chân núi Lớn; tuyến kênh thoát nước chính của TP. Vũng Tàu theo quy hoạch phân khu Bắc Sân bay; các cửa xả cho đường 30/4 phục vụ đoạn từ Lê Quang Định đến Nguyễn Hữu Cảnh và 11 điểm xử lý chống ngập theo đề xuất của Sở Xây dựng trong kế hoạch tổng thể chống ngập úng, chống ô nhiễm môi trường trên địa bàn TP. Vũng Tàu.

Đồng thời xây dựng tuyến cống từ khu vực Bãi Trước (từ đường Nguyễn Trãi về hồ Bàu Sen), đường Bình Giã mới, đường Ngô Quyền giai đoạn 2; cải tạo nâng cấp hệ thống thoát nước đường Thùy Vân để xử lý ngập úng cho đường Thi Sách; xây dựng tuyến cống thoát nước đoạn còn lại đường Võ Thị Sáu từ điểm giao Phan Chu Trinh đến điểm giao Lạc Long Quân; sửa chữa, cải tạo tuyến mương hạ lưu khu vực chợ Rạch Dừa ra kênh thoát nước chính.

Để nâng cao năng lực hệ thống thoát nước ở thành phố Vũng Tàu, thành phố Vũng Tàu đã kiến nghị các ngành chức năng, các sở, ban, ngành và chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị, các địa phương phải thực hiện đúng trách nhiệm của mình trong công tác quản lý hoạt động thoát nước và xử lý nước thải. 

Bên cạnh đó, thành phố siết chặt quản lý để chủ đầu tư các dự án cải tạo, mở rộng, xây dựng mới các công trình hạ tầng kỹ thuật (đặc biệt là công trình giao thông, khu đô thị, khu dân cư tập trung) có liên quan đến hệ thống thoát nước phải có phương án đảm bảo an toàn cho hệ thống hạ tầng kỹ thuật đã có trước, bảo đảm thoát nước bình thường.

Ngoài ra, chủ đầu tư các dự án có nghĩa vụ cải tạo, phục hồi hoặc xây dựng mới đồng bộ các hạng mục công trình thoát nước có liên quan. Với các giải pháp tích cực, đồng bộ trên, thành phố Vũng Tàu hướng tới mục tiêu không ngừng nâng cao hiệu quả quản lý và cải thiện năng lực hệ thống thoát nước, hạn chế nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường từ nguồn nước thải, khắc phục các điểm ngập úng trong mùa mưa bão.

Lê Vân