Brazil thu hồi lệnh cấm nhập khẩu cá rô phi Việt Nam

TMO - Brazil vừa gỡ lệnh cấm nhập khẩu cá rô phi của Việt Nam sau hơn một năm dừng nhập khẩu, mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp thủy sản trong nước tăng kim ngạch xuất khẩu với mặt hàng này. 

Thương vụ Việt Nam tại Brazil cho biết vừa qua tờ Công báo Brazil đã đăng tải thông báo của Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi Brazil về việc chính thức thu hồi lệnh đình chỉ nhập khẩu cá rô phi của Việt Nam. Quyết định dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu cá rô phi của Việt Nam đã được đưa ra trong khuôn khổ chuyến thăm của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đến Việt Nam từ ngày 27-29/3. 

Tại chuyến thăm, hai bên đã ký Kế hoạch hành động triển khai quan hệ Đối tác chiến lược giai đoạn 2025-2030. Trong đó, Việt Nam quyết định mở cửa thị trường cho thịt bò của Brazil. Mặt khác, Brazil dỡ bỏ lệnh cấm về cá rô-phi và mở cửa thị trường cho một số loại tôm, cá tra, cá ba-sa trong thời gian sớm nhất theo tiêu chuẩn quốc tế. 

Trước đó, vào tháng 2/2024, Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi Brazil (MAPA) đã thông báo về việc tạm dừng nhập khẩu cá Việt Nam để đánh giá lại quy trình kiểm dịch y tế hiện hành trước nguy cơ tiềm ẩn lây nhiễm vi-rút TiLV (Tilapia tilapinevirus) - một căn bệnh truyền nhiễm và dễ lây lan ở cá - bên cạnh các hoạt động công nghiệp được cho rằng “không tuân thủ các tiêu chuẩn y tế của Brazil”. 

Dựa trên Phân tích rủi ro nhập khẩu (ARI) được tiến hành sau các cảnh báo của ngành thủy sản trong nước vào năm 2024 liên quan đến khả năng xâm nhập của vi-rút TiLV thông qua nhập khẩu, MAPA kết luận rằng rủi ro khi nhập khẩu phi lê cá rô phi là không đáng kể, vì khả năng tiếp xúc được coi là không đáng kể và đối với cá nguyên con, khả năng tiếp xúc là rất thấp và thường có biện pháp quản lý.

Việc chính thức dỡ bỏ lệnh đình chỉ nhập khẩu cá rô phi Việt Nam mang đến nhiều cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản. Qua đó, từng bước cân bằng cán cân thương mại và hướng tới mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 15 tỷ USD vào năm 2030. 

Thương vụ Việt Nam tại Brazil khuyến cáo việc hoàn thành các vấn đề kỹ thuật để mở cửa thị trường chỉ là bước khởi đầu, các cơ sở chế biến thủy sản trong Danh sách xuất khẩu sang Brazil cần chủ động cập nhật, nghiên cứu và tổ chức thực hiện đúng quy định trong quá trình sản xuất, chế biến thủy sản và sản phẩm thủy sản xuất khẩu thị trường Brazil.

Brazil gỡ lệnh cấm nhập khẩu cá rô phi của Việt Nam sau hơn một năm dừng nhập khẩu (Ảnh minh họa). 

Tại Việt Nam, xuất khẩu cá rô phi năm 2024 đạt 41 triệu USD, tăng 138% so với năm 2023. Trong đó, cá diêu hồng (red tilapia) đạt 13 triệu USD, tăng 20%, còn cá rô phi (black tilapia) đạt 28 triệu USD, tăng ấn tượng 348%. Thị trường Mỹ với kim ngạch xuất khẩu đạt 19 triệu USD, tăng 572%.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho hay, năm 2024, sản lượng cá rô phi trên toàn cầu đạt khoảng 7 triệu tấn, dự kiến sẽ đạt 7,3 triệu tấn năm 2025. Quý I/2025, xuất khẩu cá rô phi tiếp tục tăng trưởng mạnh, đạt gần 14 triệu USD, tăng 131% so với cùng kỳ năm trước, trong đó Mỹ chiếm 46% tỷ trọng với hơn 6 triệu USD, tiếp theo là Nga (1,8 triệu USD) và Bỉ (700 nghìn USD). Các thị trường như Trung Đông, Nhật Bản cũng ghi nhận tăng trưởng tích cực, lần lượt đạt gần 2 triệu USD (tăng 60%) và 992 nghìn USD (tăng gấp đôi)....

Việt Nam có khí hậu nhiệt đới, diện tích mặt nước lớn, lý tưởng cho nuôi cá rô phi với chu kỳ ngắn (5-6 tháng, trọng lượng 600-800g/con), chi phí nuôi cá rô phi thấp, có công nghệ làm tăng năng suất, giảm dịch bệnh. Theo VASEP, hiện nay, việc tổ chức sản xuất cá rô phi còn manh mún, thiếu liên kết chặt chẽ giữa các khâu từ sản xuất giống, nuôi trồng đến chế biến và tiêu thụ. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm cá rô phi Việt Nam.

Việc áp dụng các tiêu chuẩn như VietGAP trong nuôi cá rô phi còn hạn chế, dẫn đến khó khăn trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư vào công nghệ, quản lý chất lượng và tuân thủ các quy định để đáp ứng yêu cầu này. Bên cạnh đó, việc đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại, thuế chống bán phá giá hoặc các rào cản kỹ thuật khác có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của cá rô phi Việt Nam tại Mỹ. Các doanh nghiệp cần theo dõi sát sao chính sách thương mại và có chiến lược ứng phó phù hợp.../.

Lê Trang