Bình Định: Tạo đà cho năng lượng tái tạo phát triển

TMO - Với định hướng phát triển bền vững và thu hút đầu tư xanh, tỉnh Bình Định đang tập trung hoàn thiện thủ tục pháp lý cho hàng loạt dự án năng lượng tái tạo (NLTT). Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm khai thác tiềm năng tự nhiên, tạo đà cho lĩnh vực năng lượng xanh phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Bình Định có tiềm năng lớn về NLTT, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời (ĐMT). Thời gian qua, tỉnh đã Bình Ðịnh đã thu hút, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư triển khai đầu tư và đưa vào vận hành các dự án NLTT. Trong đó, ưu tiên phát triển điện gió ngoài khơi, điện rác và thủy điện tận dụng các hồ thủy lợi.

Tính đến năm 2024, tỉnh Bình Định có 21 nhà máy điện đang vận hành phát điện với tổng công suất 878,9MW. Trong đó, 12 nhà máy thủy điện với tổng công suất là 347,9MW; 4 nhà máy điện gió với tổng công suất 107,4MW và 5 nhà máy điện mặt trời với tổng công suất 529,5MWp (tương đương 423,6MW). Ngoài ra, còn có các hệ thống điện mặt trời mái nhà nối lưới với tổng công suất khoảng 223MWp.

Nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án NLTT trên địa bàn, UBND tỉnh Bình Định vừa chỉ đạo Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các sở, ngành và địa phương liên quan khẩn trương rà soát danh mục dự án trong Quy hoạch điện VIII đã được điều chỉnh. Đồng thời, yêu cầu hoàn thiện hồ sơ pháp lý đối với các dự án đủ điều kiện để làm cơ sở lựa chọn nhà đầu tư theo đúng quy định pháp luật.

Theo UBND tỉnh Bình Định, việc triển khai các dự án NLTT góp phần quan trọng vào thực hiện các mục tiêu trong Quy hoạch điện quốc gia, là động lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh, bền vững cho Bình Định trong giai đoạn 2026 – 2030. Đồng thời, nhấn mạnh việc hoàn thiện thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư phải được tiến hành đồng bộ, kịp thời và minh bạch, tránh tình trạng chậm trễ do vướng mắc pháp lý hoặc thiếu thống nhất trong thực hiện các bước.

Đối với nhóm dự án đủ điều kiện triển khai trước, UBND tỉnh xác định rõ danh mục ưu tiên thực hiện các thủ tục pháp lý trước ngày 30/8/2025. Cụ thể, đó là các dự án điện gió: Nhà máy điện gió Hòn Trâu (750MW), Vĩnh Thuận (143MW), Vân Canh 1 (160MW) và Vân Canh 2 (180MW). Đây là các dự án quy mô lớn, có tiềm năng khai thác tốt nhờ điều kiện địa hình và khí hậu thuận lợi, đóng vai trò trọng điểm trong chiến lược phát triển năng lượng sạch của địa phương.

Bình Định có nhiều thuận lợi để phát triển điện gió. 

Bên cạnh đó, nhóm dự án điện mặt trời gồm: Hoài Thanh, Hoài Đức, hồ Núi Một, Khu công nghiệp Phù Mỹ 1, Phù Mỹ 2 và Bình An 1 với tổng công suất khoảng 500MW cũng đang được xúc tiến chuẩn bị các bước thủ tục để triển khai sau thời điểm tháng 8. Nhóm dự án này được đánh giá là có khả năng đưa vào vận hành trong trung hạn, góp phần ổn định nguồn cung năng lượng cho khu vực và cả nước. Để đảm bảo tiến độ và chất lượng triển khai, UBND tỉnh yêu cầu Sở Công Thương phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn như Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài chính, Sở Xây dựng, cùng các địa phương có dự án, triển khai đầy đủ các thủ tục liên quan đến quy hoạch, đầu tư, đấu thầu, đất đai, môi trường và khảo sát biển (đối với dự án điện gió ngoài khơi).

 Những nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi chuyên môn sâu sẽ được xem xét thuê đơn vị tư vấn độc lập thực hiện, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật và tiết kiệm thời gian. UBND tỉnh Bình Định cũng yêu cầu các cơ quan liên quan nghiêm túc triển khai kết luận của cuộc họp ngày 13/5, chủ động phối hợp để giải quyết dứt điểm những tồn tại, khó khăn trong quá trình chuẩn bị đầu tư.

Đặc biệt, các vướng mắc về đất đai, quy hoạch và thủ tục đầu tư phải được xử lý kịp thời, không để kéo dài, gây ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả đầu tư. UBND tỉnh nhấn mạnh, trong bối cảnh nhu cầu điện ngày càng tăng cao và mục tiêu chuyển dịch năng lượng xanh là xu hướng tất yếu, Bình Định phải tận dụng tối đa tiềm năng để phát triển các nguồn NLTT như điện gió, điện mặt trời.

Đây không chỉ là nhiệm vụ kinh tế, mà còn là yêu cầu về an ninh năng lượng, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Mục tiêu của Bình Định đến giai đoạn 2026 – 2030 là đưa các dự án điện gió, điện mặt trời trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng GRDP của địa phương, hướng đến mục tiêu tăng trưởng 2 con số mỗi năm.

Đồng thời, xây dựng Bình Định trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực duyên hải miền Trung. Mới đây, Chính phủ ban hành Nghị định số 58/2025/NÐ-CP ngày 3/3/2025 quy định chi tiết một số điều của Luật Ðiện lực 2024 về phát triển điện NLTT, điện năng lượng mới, trong đó đưa ra nhiều cơ chế ưu đãi cho điện NLTT.

Nghị định số 58/2025/NĐ-CP đã ban hành cơ chế, chính sách đột phá, tạo bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển điện năng lượng tái tạo (NLTT) tại Việt Nam. Theo quy định mới, các dự án điện từ nguồn NLTT có lắp đặt hệ thống lưu trữ điện và có đấu nối với hệ thống điện quốc gia sẽ được ưu tiên huy động vào giờ cao điểm.

Lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà giúp giảm chi phí sử dụng điện, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho quốc gia. 

Điều này giúp các nhà đầu tư tăng khả năng khai thác hiệu quả công suất phát điện, tối ưu hóa doanh thu. Nghị định số 58/2025/NĐ-CP còn mở rộng đối tượng được phép bán lượng điện dư lên lưới điện quốc gia. Điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ được bán sản lượng điện dư không vượt quá 20% sản lượng điện phát; các nguồn điện tự sản xuất, tự tiêu thụ khác được bán sản lượng điện dư không vượt quá 10% sản lượng điện thực phát;

Hộ gia đình sử dụng nhà ở riêng lẻ phát triển nguồn điện có công suất nhỏ hơn 100 kW có bán sản lượng điện dư vào hệ thống điện quốc gia được miễn hoặc không phải điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh... Điều này sẽ khuyến khích hộ gia đình và DN đầu tư vào nguồn điện NLTT không chỉ để tự tiêu thụ mà còn tạo thêm nguồn thu từ lượng điện dư.

Nghị định số 58/2025/NĐ-CP đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho Bình Định phát triển ngành NLTT. Trong thời gian qua, Sở Công Thương đã cấp giấy chứng nhận đăng ký phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ cho một số DN lớn.

Hiện nay, còn nhiều DN đang đăng ký phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ nhằm góp phần đảm bảo dự án theo tiêu chuẩn công trình chứng nhận xanh LEED và chứng chỉ NLTT quốc tế I-REC. Ngoài ra Sở Công Thương đang tiếp tục phối hợp với các sở, ngành để hỗ trợ DN tiếp cận chính sách ưu đãi và triển khai đầu tư các dự án điện NLTT một cách hiệu quả. Việc chuyển đổi sang NLTT, đặc biệt là phát triển điện gió, điện mặt trời, điện rác vừa giúp tận dụng tối đa nguồn tài nguyên vô tận, giảm tác động xấu đến môi trường, khí hậu vừa là giải pháp để Bình Định ứng phó với diễn biến bất thường của thời tiết.

Minh Quang