Phát triển năng lượng tái tạo, hướng đi chiến lược của Quảng Trị

TMO - Trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, Quảng Trị xác định năng lượng tái tạo là lĩnh vực mũi nhọn, tạo dư địa tăng trưởng mới. Với lợi thế gió, nắng dồi dào cùng định hướng thu hút đầu tư mạnh mẽ, tỉnh đang từng bước hình thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực miền Trung.

Quảng Trị đang định hình chiến lược phát triển năng lượng tái tạo như một trong những mũi đột phá quan trọng nhằm tạo động lực tăng trưởng mới cho địa phương. Sở hữu lợi thế tự nhiên về gió và nắng, tỉnh đã thu hút hàng loạt dự án điện gió, điện mặt trời quy mô lớn, góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế và nâng cao sức cạnh tranh.

Cùng với việc hoàn thiện quy hoạch, Quảng Trị chú trọng đầu tư hạ tầng, đảm bảo khả năng giải tỏa công suất cho các dự án đã và đang hình thành. Tiến trình chuyển dịch sang năng lượng sạch không chỉ đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường, giảm phát thải mà còn phù hợp xu hướng phát triển xanh, mở ra kỳ vọng bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

Sở hữu lợi thế nổi trội về điện gió và điện khí, cùng hệ thống nguồn năng lượng đa dạng từ nhiệt điện đến thủy điện, Quảng Trị được đánh giá là một trong những địa phương có điều kiện lý tưởng để phát triển ngành năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo. Đến nay, tổng công suất các dự án đã phát điện và vận hành thương mại trên địa bàn đạt gần 1.559MW, gồm: 22 dự án điện gió, 11 dự án thủy điện, 4 dự án điện mặt trời mặt đất và hơn 1.200 công trình điện mặt trời mái nhà, góp phần hình thành hệ sinh thái năng lượng xanh ngày càng hoàn chỉnh.

Cùng với các dự án đã vận hành, nhiều công trình năng lượng quy mô lớn tiếp tục được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư và đang triển khai. Tỉnh cũng đang xúc tiến 5 dự án điện gió gần bờ với tổng công suất gần 1.000MW, trong đó, 1 dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, 4 dự án còn lại đang được xem xét. Các dự án điện gió ngoài khơi cũng đang trong quá trình khảo sát và thu hút đầu tư, mở ra triển vọng hình thành ngành công nghiệp điện gió biển quy mô lớn trong tương lai.

Nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch I. (Ảnh:ND). 

Theo lãnh đạo Sở Công thương, Quảng Trị có lợi thế rất lớn về nắng, gió và vị trí chiến lược kết nối Hành lang kinh tế Đông-Tây. Những năm qua, tỉnh đã chủ động xây dựng cơ chế, tranh thủ các nguồn lực để phát triển đồng bộ cả nguồn điện và lưới điện. Đây là nền tảng quan trọng để tỉnh thu hút các dự án quy mô lớn, tạo bước chuyển về kinh tế-xã hội. Địa phương xác định phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo chính là trục phát triển chiến lược, là cơ hội để Quảng Trị bứt phá trong giai đoạn mới. Ngành Công thương đang tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và nhà đầu tư để bảo đảm các dự án trọng điểm được triển khai đúng tiến độ, đồng thời chú trọng yếu tố bền vững, bảo vệ môi trường và tạo sinh kế mới cho người dân.

Tại Quảng Trị, Phú Trạch nổi lên như một điểm nhấn đặc biệt, khi được lựa chọn triển khai Trung tâm Điện lực Quảng Trạch, một trong những dự án năng lượng trọng điểm, có quy mô lớn của cả nước. Trung tâm Điện lực Quảng Trạch có tổng công suất hơn 4.400 MW, với tổng vốn đầu tư trên 140.000 tỷ đồng, gồm các nhà máy: Nhiệt điện Quảng Trạch I, Nhiệt điện LNG Quảng Trạch II, Nhiệt điện LNG Quảng Trạch III cùng hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại.

Đây là những dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ góp phần vào an ninh năng lượng quốc gia mà còn mở ra cơ hội phát triển toàn diện đối với địa phương. Lãnh đạo UBND xã Phú Trạch cho biết, Dự án Trung tâm Điện lực Quảng Trạch là cơ hội có tính lịch sử đối với xã Phú Trạch, một địa phương mới thành lập còn nhiều khó khăn. Khi các dự án đi vào hoạt động, Phú Trạch sẽ có điều kiện chuyển mình mạnh mẽ, hướng đến trở thành trung tâm công nghiệp-dịch vụ, thậm chí là đô thị ven biển trong tương lai.

Các dự án năng lượng đang mở ra khả năng tạo hàng nghìn việc làm, tăng nguồn thu ngân sách, thúc đẩy thương mại-dịch vụ và cải thiện đời sống người dân địa phương. Cấp ủy, chính quyền xã Phú Trạch luôn xác định nhiệm vụ trọng tâm nhiệm kỳ 2025-2030 là đồng hành, hỗ trợ tối đa để các dự án được triển khai thuận lợi, đúng tiến độ. Đây vừa là trách nhiệm chính trị, vừa là mong muốn chung của toàn thể Nhân dân Phú Trạch trong hành trình phát triển mới.

Trước đó, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Trị lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định rõ định hướng phát triển kinh tế-xã hội theo hướng xanh, bền vững và hội nhập, dựa trên 4 trụ cột: Năng lượng-Logistics-Du lịch-Nông nghiệp xanh.

Dự án điện gió ở khu vực phía Tây Nam Quảng Trị. (Ảnh: LT). 

Theo đó, công nghiệp năng lượng được xác định là động lực tăng trưởng hàng đầu, giữ vai trò dẫn dắt quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng của tỉnh trong giai đoạn mới. Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, tỉnh Quảng Trị được định hướng phát triển tổng công suất nguồn điện đạt 12.963MW vào năm 2030, trong đó riêng điện gió chiếm 4.614MW. Hệ thống lưới điện truyền tải được quy hoạch đồng bộ với nhiều tuyến đường dây và trạm biến áp trọng điểm.

Đây là bức tranh thể hiện tầm nhìn và chiến lược dài hạn của Quảng Trị trong việc phát huy lợi thế tự nhiên, đặc biệt là năng lượng gió, mặt trời, phù hợp với định hướng giảm phát thải carbon, phát triển năng lượng xanh và bền vững của Chính phủ. Với hàng loạt dự án có quy mô lớn, tầm ảnh hưởng quốc gia, cùng quyết tâm mạnh mẽ của Đảng bộ, chính quyền và sự đồng hành của Nhân dân, Quảng Trị đang đứng trước thời cơ lịch sử để bứt phá, khẳng định vị thế mới trên bản đồ năng lượng quốc gia.

Phát triển năng lượng sạch không chỉ là hướng đi chiến lược mà còn là con đường bền vững, mở ra tương lai xanh cho tỉnh Quảng Trị, vùng đất đầy nắng, gió nhưng giàu khát vọng vươn lên. Để Quảng Trị bứt phá trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực, tỉnh cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách và nghiên cứu các ưu đãi đặc thù để thu hút nhà đầu tư chiến lược, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, LNG, điện gió, điện mặt trời và các công nghệ mới, như: Hydrogen xanh, lưu trữ năng lượng…

Việc xác định năng lượng tái tạo là hướng đi chiến lược cho thấy tầm nhìn dài hạn của Quảng Trị trong bối cảnh nhu cầu chuyển đổi xanh ngày càng cấp thiết. Những kết quả bước đầu từ các dự án điện gió, điện mặt trời đã chứng minh tiềm năng to lớn và khả năng đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế địa phương.

Để phát huy tối đa lợi thế, tỉnh Quảng Trị cần tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, đầu tư đồng bộ hạ tầng truyền tải và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Song song với đó là sự đồng hành của các nhà đầu tư có năng lực, áp dụng công nghệ hiện đại để đảm bảo hiệu quả và tính bền vững, từ đó góp phần xây dựng mô hình phát triển xanh, an toàn và thân thiện với môi trường trong tương lai.

Ngô Quân