Bình Định tăng cường giám sát hoạt động khai thác khoáng sản

TMO - Hiện có 60 điểm mỏ khoáng sản được kết nối camera và hơn 50 điểm lắp đặt trạm cân điện tử, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, trên địa bàn tỉnh hiện có 76 giấy phép khai thác khoáng sản (KTKS) do UBND tỉnh, Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cấp còn hiệu lực, trong đó chủ yếu là mỏ cát xây dựng thông thường và đất san lấp. Ngoài ra, UBND tỉnh xác nhận 24 bản đăng ký khai thác mỏ vật liệu (17 mỏ đất, 7 mỏ cát) phục vụ dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam, đoạn qua địa bàn tỉnh 

Thời gian qua, UBND tỉnh, các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước về khoáng sản, nhất là việc cấp phép khai thác, quản lý khối lượng, tiến độ khai thác mỏ. Qua đó, đảm bảo nguồn vật liệu xây dựng phục vụ thi công các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh; tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ hoạt động khai thác khoáng sản.

Đến nay, 60 điểm mỏ khoáng sản đã được kết nối với hệ thống camera AI đo đếm lượt xe ra, vào mỏ; hơn 50 điểm mỏ lắp đặt trạm cân để quản lý tải trọng. Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ động phối hợp với đơn vị chức năng liên quan cung cấp thông tin về sản lượng khai thác và nghĩa vụ tài chính của các doanh nghiệp KTKS trên địa bàn tỉnh để đối chiếu báo cáo kê khai của doanh nghiệp. Chỉ đạo các đơn vị KTKS thực hiện lắp đặt camera, trạm cân để giám sát, lưu trữ thông tin, số liệu liên quan đến KTKS. 

Năm 2024, thu ngân sách nhà nước từ hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh đạt gần 410 tỷ đồng, tăng hơn 170 tỷ đồng so với năm trước đó. Trong đó, thuế tài nguyên đạt hơn 252 tỷ đồng, phí bảo vệ môi trường gần 82 tỷ đồng và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản hơn 75 tỷ đồng.   

Tuy nhiên theo đánh giá của UBND tỉnh, một số địa phương còn bị động trong việc chuẩn bị mỏ vật liệu xây dựng để phục vụ thi công các công trình đầu tư công. Thậm chí, có nơi còn buông lỏng quản lý, chưa chủ động trong việc tổ chức kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác khoáng sản. 

Sự phối hợp giữa các Sở, ngành có liên quan với chính quyền địa phương trong công tác quản lý khoáng sản chưa thật sự hiệu quả, chưa đối soát chặt chẽ khối lượng khai thác. Một số doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm túc thời gian khai thác, khối lượng khai thác và công tác bảo vệ môi trường. Hệ thống camera tại các khu vực mỏ đã được lắp đặt nhưng chưa nâng cao hiệu quả giám sát để ngăn ngừa từ xa, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm theo quy định.

Các sở, ngành, địa phương cần tăng cường giám sát hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh (Ảnh minh họa).  

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý khoáng sản trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh giao UBND cấp huyện chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan của tỉnh xác định cụ thể các mỏ vật liệu phục vụ trực tiếp thi công xây dựng các dự án. Từ đó, làm căn cứ đưa vào hồ sơ dự án đầu tư xây dựng, bổ sung vào quy hoạch khoáng sản và thực hiện các thủ tục về đất đai theo quy định. Đồng thời, lập hồ sơ đánh giá tác động môi trường, trong đó có hoạt động khai thác mỏ vật liệu xây dựng; tránh trường hợp bị động về mỏ vật liệu khi triển khai các công trình, dự án đầu tư công của địa phương.

Bên cạnh đó, Sở Tài chính cũng tăng cường thẩm tra nguồn gốc các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng, nhất là vật liệu san lấp, sử dụng cho các công trình bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước khi thanh, quyết toán. Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh quản lý chặt chẽ hoạt động KTKS đối với Khu kinh tế Nhơn Hội; kiểm tra, phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm hành vi vi phạm trong KTKS tại các khu công nghiệp, khu kinh tế.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục chủ động phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan rà soát tổng thể các mỏ vật liệu phục vụ thi công dự án cao tốc Bắc - Nam, đoạn qua địa bàn tỉnh và các mỏ phục vụ thi công một số công trình trọng điểm của tỉnh. Qua đó, đối soát khối lượng cấp phép; khối lượng đã khai thác thực tế; trữ lượng còn lại tại mỏ; nghĩa vụ tài chính; trách nhiệm hoàn thổ; cải tạo phục hồi môi trường… để truy thu và xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định pháp luật. Đồng thời, nâng cao vai trò tiên phong trong giám sát, kiểm tra các mỏ khoáng sản thông qua hệ thống camera có tích hợp AI.

Trước đó, UBND tỉnh đã ban hành Quy định quản lý, vận hành hệ thống camera thông minh giám sát hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh  quy định các nội dung về quản lý và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng hệ thống camera thông minh giám sát hoạt động khai thác khoáng sản.

Nghiêm cấm các cơ quan, đơn vị, cá nhân được giao quyền quản lý, vận hành Hệ thống giám sát để giám sát xe vận chuyển khai thác khoáng sản thực hiện các hành vi sau: Kết nối, cài đặt, sử dụng các thiết bị, phần mềm khác can thiệp vào Hệ thống giám sát nhằm thay đổi, vô hiệu hoá tính năng kỹ thuật hoặc gây nhiễu loạn hình ảnh. Xóa, chỉnh sửa, sao chép các dữ liệu, hình ảnh được lưu trữ trên Hệ thống giám sát; trích xuất dữ liệu, hình ảnh của Hệ thống giám sát khi chưa được phép của cấp có thẩm quyền. Cung cấp các dữ liệu, hình ảnh của Hệ thống giám sát cho cá nhân hoặc đơn vị khác khi chưa được phép của Sở Tài nguyên và Môi trường.

UBND các huyện, thị xã, thành phố phân công nhiệm vụ cho cá nhân, đơn vị trực thuộc tiếp nhận tài khoản truy cập Hệ thống giám sát để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị trong quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn. Phân công tổ chức, cá nhân phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường trong việc đề xuất, điều chỉnh hoặc cập nhật dữ liệu phục vụ công tác giám sát khai thác khoáng sản trên địa bàn được liên tục, chặt chẽ, hiệu quả.

Các chủ đầu tư (Ban Quản lý dự án) các công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước chỉ đạo các nhà thầu lắp đặt, vận hành hệ thống camera giám sát đủ điều kiện để triển khai chức năng đo đếm tại vị trí khai thác khoáng sản và các kho chứa đảm bảo kết nối thông suốt, ổn định với Sở Thông tin và Truyền thông; thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác các nhà thầu thi công, đối chiếu sản lượng khai thác thực tế tại mỏ và khối lượng nghiệm thu công trình theo quy định./.

Trần Tuấn