30 kỳ Hội nghị COP - Thúc đẩy cam kết của các quốc gia đối với mục tiêu khí hậu toàn cầu

TMO - Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP) là diễn đàn quốc tế quan trọng thúc đẩy các cam kết về mục tiêu khí hậu toàn cầu. Trải qua 30 kỳ Hội nghị COP với nhiều Nghị định thư được ký kết cùng việc triển khai các kế hoạch hành động cho thấy sự quyết tâm của các quốc gia với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu.  

COP là viết tắt của Conference of the Parties, đây là hội nghị thường niên, được tổ chức để đánh giá quá trình thực hiện Công ước, thảo luận các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu và thông qua các quyết định, nghị định thư về biến đổi khí hậu. Hội nghị COP có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác quốc tế về biến đổi khí hậu. Các quyết định, nghị định thư được thông qua tại hội nghị COP là cơ sở pháp lý để các quốc gia tham gia thực hiện các cam kết về giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hội nghị COP đang diễn ra tại Brazil. 

30 kỳ Hội nghị COP với nhiều thỏa thuận quan trọng được thông qua. 

Hội nghị COP 1, diễn ra tại Berlin (Đức) từ ngày 28/3 đến 7/4/1995 được tổ chức sau khi Công ước Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) có hiệu lực vào ngày 21/3/1994. COP2 diễn ra vào tháng 7/1996 tại Geneva (Thụy Sĩ).

COP3 diễn ra tháng 12/1997 tại Kyoto (Nhật Bản), thông qua Nghị định thư Kyoto về biến đổi khí hậu. Nghị định thư Kyoto đặt mục tiêu cắt giảm 5,2% lượng khí thải so với năm 1990 trong giai đoạn 5 năm 2008 - 2012. COP4 diễn ra vào tháng 11/1998 tại Buenos Aires (Argentina). Các bên thông qua một "Kế hoạch hành động" kéo dài 2 năm nhằm gia tăng các nỗ lực và vạch ra các cơ chế để thi hành Nghị định thư Kyoto. 

COP5 diễn ra từ 25/10 đến 5/11/1999, tại Bonn (Đức). COP6 diễn ra từ 13-25/11/2000, tại The Hague (Hà Lan). COP7 được tổ chức từ 29-10-10/11/2001, tại Marrakech, Morocco. COP8 từ 23/10 - 1/11/2002, tại New Delhi, Ấn Độ. COP9 diễn ra vào ngày 1-12/12/ 2003 tại Milan (Ý). Các bên đồng ý sử dụng Quỹ Thích ứng được xây dựng tại COP7 vào năm 2001, chủ yếu trong việc hỗ trợ các quốc gia đang phát triển thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu. 

COP10 diễn ra từ ngày 6-17/12/2004, tại Buenos Aires (Argentina). COP11 diễn ra từ 28/11 - 9/12/2005, tại Montreal (Canada) đánh dấu việc Nghị định thư Kyoto bắt đầu có hiệu lực. COP12 diễn ra từ 6-17/11/2006 tại Nairobi (Kenya) các bên đã thông qua một kế hoạch 5 năm để hỗ trợ việc thích ứng biến đổi khí hậu bởi các quốc gia đang phát triển, đồng ý về trình tự và phương thức của Quỹ Thích ứng, đồng ý cải thiện dự án cho cơ chế phát triển sạch. 

COP13 diễn ra từ 3-17/12/2007 tại Nusa Dua, Bali (Indonesia). COP 14 diễn ra từ 1-12/12/2008 tại Poznań (Ba Lan). COP15 diễn ra tại Copenhagen (Đan Mạch) từ ngày 7-18/12/2009. COP 16 diễn ra từ 29/11-10/12/2010 tại Cancún (Mexico), COP 16 thống nhất xây dựng quy trình Quỹ Khí hậu xanh; nhất trí tăng cường các hoạt động giảm phát thải do phá rừng và suy thoái rừng, thông qua bảo vệ, quản lý bền vững ở các nước đang phát triển với sự hỗ trợ về công nghệ và tài chính của các nước phát triển...

COP17 được tổ chức tại Durban (Nam Phi), từ 28/11-9/12/2011. COP18 diễn ra từ ngày 26/11-7/12/2012, tập trung thảo luận về các nỗ lực chống sự nóng lên toàn cầu, trong đó bao gồm việc thực hiện các cam kết trong giai đoạn thứ hai của nghị định thư Kyoto. COP19 được tổ chức tại Warsaw (Ba Lan) từ ngày 11-23/11/2013. COP20 tại Lima (Peru) từ ngày 1-12/12/2014. 

COP21 được tổ chức tại Paris (Pháp) từ 30/11-12/12/2015, thông qua Thỏa thuận chung Paris, quản lý các phương thức giảm biến đổi khí hậu từ năm 2020. Trong đó, 195 quốc gia đã đạt thỏa thuận mang tính ràng buộc pháp lý, cam kết cắt giảm lượng phát thải CO2 nhằm giữ nhiệt độ Trái đất tăng không quá 2 độ C vào cuối thế kỷ so với thời kỳ tiền công nghiệp. 

COP22  được tổ chức tại Marrakech (Morocco) vào ngày 7-18/11/2016. Vấn đề trọng tâm của COP 22 là nạn thiếu nước, nước sạch và bền vững liên quan tới nước, một vấn đề quan trọng của các nước đang phát triển, bao gồm nhiều nước châu Phi. COP23 được tổ chức vào ngày 6-17/11/2017 đã đạt được nhận thức chung về hiểm họa từ biến đổi khí hậu, qua đó kêu gọi các nước cùng chung tay hành động. 

COP 24 diễn ra từ ngày 02-14/12/2018 tại thành phố Katowice, Ba Lan, đồng thuận về cơ chế hướng dẫn quy định chung, được xây dựng để hiện thực hóa các mục tiêu đã đề ra trong Hiệp định Paris năm 2015 về việc giới hạn mức tăng nhiệt độ của Trái đất ở mức dưới 2 độ C. COP 25 đã diễn ra tại Madrid, Tây Ban Nha, từ ngày 2-13/12/2019. 

Tại COP26 (31/10-12/1112021, Anh) thông qua Hiệp ước khí hậu Glasgow. Hiệp ước bao gồm một số nội dung quan trọng, kêu gọi việc giảm dần điện than không sử dụng công nghệ thu giữ carbon và trợ cấp nhiên liệu hóa thạch không hiệu quả. 

COP 27 diễn ra từ ngày 6-18/11/2022, tại Ấn Độ) thành lập quỹ bồi thường tổn thất và thiệt hại cho các nước dễ bị tổn thương. COP28 diễn ra từ ngày 30/11- 12/12/2023 tại Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) khoảng 130 quốc gia cam kết tăng gấp đôi hiệu quả sử dụng năng lượng và tăng gấp ba công suất lắp đặt năng lượng tái tạo trên thế giới vào năm 2030. 

COP 29 (11-22/11/2024, Baku, Azerbaijan), Hội nghị đã tập trung vào việc thảo luận và đưa ra các cam kết tài chính để hỗ trợ các nước đang phát triển trong việc giảm phát thải và thích ứng với các tác động của biến đổi khí hậu. Thỏa thuận tài chính khí hậu đã được thông qua vào ngày 24/11/2024. COP 29 cũng chứng kiến ​​sự ra mắt của Đối thoại Baku về Nước cho Hành động vì Khí hậu, một nền tảng thúc đẩy sự hợp tác và các sáng kiến ​​đẩy nhanh các giải pháp cho cuộc khủng hoảng nước. 

COP 30 diễn ra tại Brazil từ ngày 10-21/11/2025, các quốc gia tham gia đều tích cực đóng góp và tìm kiếm sự đồng thuận để thông qua Quyết định Multirao... 

Từ Hội nghị COP 1 được tổ chức vào năm 1995 tại Berlin, Đức cho đến Hội nghị COP 30 đang diễn ra tại thành phố Belém (Brazil) cho thấy việc tiếp tục duy trì và hoàn thiện hợp tác quốc tế vẫn được xem là lựa chọn cần thiết, bởi từ bỏ nỗ lực hành động sẽ chỉ khiến thế giới tiến gần hơn đến trạng thái bế tắc và khủng hoảng môi trường toàn diện./.

Hoài Dương