Yên Bái mở rộng diện tích rừng được cấp chứng chỉ quản lý bền vững

TMO - Ðể nâng cao giá trị sản xuất lâm nghiệp, tăng cường quản lý và phát triển rừng bền vững, tỉnh Yên Bái đã tích cực triển khai, hướng dẫn người dân trồng rừng theo tiêu chuẩn quốc tế.   

Là địa phương có tiềm năng, thế mạnh về lâm nghiệp, những năm qua, tỉnh Yên Bái đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao giá trị gỗ rừng trồng và bảo vệ diện tích rừng hiện có như sớm xác định thị trường đối với sản phẩm gỗ rừng trồng để lựa chọn tiêu chuẩn cấp chứng chỉ về quản lý rừng bền vững (FSC) phù hợp; đẩy nhanh tiến độ điều tra, rà soát hiện trạng rừng để thực hiện cấp chứng chỉ rừng FSC; bổ sung các đơn vị có năng lực và thị trường tiêu thụ sản phẩm tham gia quản lý rừng bền vững và chứng chỉ FSC. Cùng với đó, tăng cường liên kết và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn về quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng tới các hộ gia đình, cá nhân. 

Trong tháng 11, tỉnh đã cấp mới, mở rộng chứng chỉ rừng FSC và quế hữu cơ cho trên 4.116 ha, lũy kế  23.096,2 ha, đạt 71,7% kế hoạch, nâng tổng diện tích rừng được cấp chứng chỉ FSC lên gần 32.000 ha  trên địa bàn các huyện: Yên Bình, Trấn Yên, Lục Yên, Văn Chấn, Văn Yên. Bên cạnh đó, lực lượng kiểm lâm tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng; kiểm tra, rà soát, truy xuất nguồn gốc gỗ tại các cơ sở chế biến gỗ; chỉ đạo công tác thanh tra, rà soát các tụ điểm phá rừng, lấn chiếm đất rừng, điều tra xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm theo quy định của pháp luật.

Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái cho biết: FSC là một quy trình cấp chứng chỉ rừng có các nguyên tắc và tiêu chí về hoạt động quản lý và khai thác rừng riêng khá ngặt nghèo. Trong đó, có một số tiêu chí mà tỉnh Yên Bái vẫn còn gặp khó khăn: Phần lớn diện tích rừng của các hộ gia đình, cá nhân chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên tính pháp lý về mặt hồ sơ chưa đầy đủ theo quy định. Diện tích rừng còn nhỏ lẻ, manh mún, nhiều loại cây trồng trong một lô rừng (keo, quế, bồ đề...), nhiều hộ gia đình đăng ký tham gia quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng nhưng lại tự ý khai thác trước hạn, thay đổi loại cây trồng, đã gây khó khăn cho việc rà soát, đánh giá hồ sơ và phát sinh thêm chi phí trong quá trình triển khai cấp chứng chỉ rừng.

Tỉnh Yên Bái đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao giá trị gỗ rừng trồng theo tiêu chuẩn FSC. 

Quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng đã được đưa vào nghị quyết, các chương trình hành động, được xác định là một chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Do đó, để tháo gỡ khó khăn và đẩy nhanh tiến độ cấp chứng chỉ rừng bền vững, ngành nông nghiệp tỉnh đã đưa ra nhiều giải pháp như sớm xác định thị trường đối với sản phẩm gỗ rừng trồng để lựa chọn tiêu chuẩn cấp chứng chỉ về quản lý rừng bền vững (FSC) phù hợp, đẩy nhanh tiến độ điều tra, rà soát hiện trạng rừng để thực hiện cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững;

Đồng thời, bổ sung các đơn vị có năng lực và thị trường tiêu thụ sản phẩm tham gia quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng FSC. các doanh nghiệp cần thực hiện đúng nội dung đã cam kết khi tham gia cấp chứng chỉ rừng; tổ chức kế hoạch thu mua, bao tiêu toàn bộ sản phẩm gỗ cho người dân có diện tích rừng tham gia thực hiện cấp chứng chỉ, không để xảy ra tình trạng người dân bán gỗ đã được cấp chứng chỉ FSC với lý do các doanh nghiệp không thu mua, ảnh hưởng đến tâm lý người dân, thiệt hại về nguồn vốn của doanh nghiệp khi thực hiện cấp chứng chỉ...

Ngoài ra, nắm bắt nhu cầu thị trường thế giới đặc biệt ưa chuộng sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc organic (hữu cơ), trong đó có các sản phẩm từ cây quế; các địa phương trên địa bàn tỉnh cần tích cực chủ động thu hút các doanh nghiệp chế biến sản phẩm quế xây dựng, thực hiện các dự án chuỗi giá trị theo Nghị quyết 69 của HĐND tỉnh (Nghị quyết về ban hành Quy định chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tỉnh Yên Bái, giai đoạn 2021 - 2025) để chuyển đổi giữa 2 chỉ tiêu chứng chỉ rừng FSC, Hệ thống chứng chỉ rừng quốc gia (VFCS)/PEFC và chứng nhận quế hữu cơ để đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch. 

Theo Sở Công Thương Yên Bái, hiện toàn tỉnh có 520 cơ sở chế biến gỗ (trong đó có 44 doanh nghiệp ngoài nhà nước và 476 hộ cá thể), tập trung chủ yếu tại địa bàn các huyện Trấn Yên, Yên Bình, Lục Yên, Văn Yên, Văn Chấn và TP Yên Bái. Để ngành công nghiệp chế biến gỗ rừng trồng phát triển bền vững, tỉnh Yên Bái đang tiếp tục rà soát và làm tốt quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu tập trung, chuyển hóa từ rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn để mở rộng diện tích cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững (FSC).

Kiểm soát việc cấp phép cho các cơ sở chế biến gỗ theo đúng tiêu chí, đảm bảo quy mô và chất lượng sản phẩm sau chế biến. Tiếp tục ưu đãi đầu tư và khuyến khích doanh nghiệp có công nghệ cao, có khả năng chế biến sâu, với sản lượng lớn để nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm gỗ rừng trồng. Đặc biệt, có khả năng liên kết bao tiêu sản phẩm ổn định, lâu dài cho những cơ sở sơ chế nhỏ lẻ và người trồng rừng. Giảm dần sự phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu.

Rừng tại Yên Bái là nguồn tiềm năng lớn về bán tín chỉ carbon. 

Yên Bái có trên 433.586 ha rừng, trong đó rừng tự nhiên trên 245.580 ha; rừng trồng trên 188.000 ha. Đây là nguồn tiềm năng lớn về bán tín chỉ carbon (thị trường chính thống hoặc thị trường Carbon tự nguyện), đặc biệt đối với rừng tự nhiên, rừng trồng cây gỗ lớn. Tín chỉ Carbon là chứng nhận có thể giao dịch thương mại và thể hiện quyền phát thải một lượng khí CO2 hoặc một lượng khí nhà kính khác quy đổi sang CO2 tương đương.

Tín chỉ carbon có nhiều mức giá khác nhau, tùy thuộc vào vị trí và thị trường nơi chúng được giao dịch. Theo tính toán, nghiên cứu của các nhà khoa học và thực tiễn cho thấy, nếu tính khả năng hấp thụ Carbon đối với rừng gỗ là rừng tự nhiên (phần lớn là rừng thứ sinh) nên phát triển bình thường nếu không có tác động tiêu cực tới phát triển của rừng (thời tiết, sâu bệnh, chặt phá rừng...).

Tổng lượng tăng trưởng của rừng gỗ là rừng tự nhiên toàn tỉnh (nếu lấy mức tăng trưởng bình quân 4,5 m3/ha/năm); khả năng hấp thụ carbon của rừng trồng 15m3/ha/năm thì tổng lượng CO2 được hấp thụ bởi rừng tự nhiên là rừng gỗ và rừng trồng toàn tỉnh là 4.723.088 tấn CO2/năm và giả thiết toàn bộ lượng carbon được hấp thụ bởi rừng gỗ là rừng tự nhiên được bán ra nước ngoài với giá thấp nhất khoảng 5 USD/tấn CO2 (bằng với giá Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ký bán cho Ngân hàng Thế giới vùng Bắc Trung bộ) thì giá trị của tín chỉ carbon hàng năm trên toàn tỉnh sẽ là 547,52 tỷ đồng/năm.

Với diện tích rừng lớn, độ che phủ rừng cao, Yên Bái là tỉnh có tiềm năng lớn để phát triển thị trường tín chỉ carbon. Trên cơ sở yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tỉnh đã cung cấp đầy đủ số liệu về lâm nghiệp để tính toán phát triển thị trường carbon ở Yên Bái và vùng trung du, miền núi phía Bắc. Yên Bái đã thực hiện cơ cấu cây trồng rừng sản xuất chủ yếu là những loài cây sinh trưởng nhanh, có năng suất cao, đang được trồng rộng rãi tại địa phương như: bạch đàn, keo, quế, bồ đề.... Riêng cây quế đã được nhân dân trồng từ lâu, có khả năng sinh trưởng phát triển tốt, cho sản phẩm chất lượng và mang lại giá trị kinh tế cao. Đối với rừng trồng phòng hộ, cơ cấu cây trồng chủ yếu gồm các loài cây bản địa có khả năng thích nghi cao với điều kiện lập địa như: thông mã vĩ, pơ mu, sơn tra, vối thuốc... 

Thu Hương