Xuất khẩu gạo: Tiếp tục tăng  so với cùng kỳ

TMO - Năm 2024 ghi dấu ấn đặc biệt đối với xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam. Các mặt hàng nông sản chính như gạo, cà phê, rau quả…đều ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng…Đáng chú ý, từ ngày 1 - 15/1/2025, Việt Nam đã xuất khẩu trên 268.700 tấn gạo, tăng 23,28% so với cùng kỳ.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong tháng 12/2024, Việt Nam ước xuất khẩu hơn 520 nghìn tấn gạo, thu về 390 triệu USD. Luỹ kế cả năm, tổng khối lượng và kim ngạch xuất khẩu gạo đạt hơn 9 triệu tấn và 5,7 tỷ USD; tăng 11% về khối lượng và tăng 24% về giá trị so với năm 2023.

Mặc dù khối lượng gạo xuất khẩu năm 2024 của Việt Nam tăng đột biến, tăng 0,9 triệu tấn so với con số kỷ lục 8,1 triệu tấn của năm 2023, nhưng vẫn chưa thể vượt qua Thái Lan, nên Việt Nam vẫn phải đứng ở vị trí thứ 3 thế giới về xuất khẩu gạo.

Đáng chú ý, theo thông tin từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam, từ ngày 1 - 15/1/2025, Việt Nam xuất khẩu trên 268.700 tấn, trị giá gần 165,7 triệu USD, so với cùng kỳ năm ngoái về số lượng tăng 38,7% và về trị giá tăng 23,28%. Giá gạo Việt Nam xuất khẩu loại 5% tấm giảm xuống còn 413 USD/tấn, loại 25% tấm còn 387 USD/tấn, tấm 330 USD/tấn. Theo đánh giá của các doanh nghiệp, dư địa cho xuất khẩu gạo năm 2025 còn rất ít trong bối cảnh mức nền của năm 2024 vốn đã ở mức cao trong khi có quá nhiều yếu tố bất lợi liên quan đến thị trường.

Đặc biệt sẽ khó khăn hơn khi Ấn Độ trở lại xuất khẩu gạo. Lãnh đạo Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, xuất khẩu gạo Việt Nam được dự báo đạt 7,5 triệu tấn trong năm nay, giảm so với mức kỷ lục 9,04 triệu tấn vào năm ngoái. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giá thu mua lúa tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long hiện giao dịch chậm, nông dân chào bán lúa cắt trước Tết nhưng ít người mua, giá một số loại lúa giảm so với tháng trước.  Cụ thể: lúa IR 504 (tươi) giảm 700 đồng/kg, dao động từ 5.500 - 5.700 đồng/kg, lúa OM 5451 giảm 700 đồng/kg, dao động từ 5.800 - 6.000 đồng/kg.

Nguyên nhân giá lúa giảm là do nguồn cung lúa gạo toàn cầu dồi dào, đặc biệt từ các đối thủ lớn như Ấn Độ và Thái Lan.  Theo cập nhật của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn An Giang, giá một số loại lúa được thương lái thu mua như: IR 50404 từ 5.500 - 5.700 đồng/kg; OM 5451 từ 5.800 - 6.000 đồng/kg, Đài thơm 8 (tươi) và OM 18 (tươi) giao động từ 7.600 - 7.800 đồng/kg… Với mặt hàng gạo trên thị trường bán lẻ tại An Giang, gạo thường có giá từ 15.000 - 17.000 đồng/kg.

(Ảnh minh hoạ: ĐĐK). 

Gạo thơm thái hạt dài từ 20.000 - 22.000 đồng/kg; gạo Jasmine từ 18.000 - 20.000 đồng/kg; gạo trắng thông dụng 17.500 đồng/kg, gạo Nàng Hoa 21.500 đồng/kg; gạo Hương Lài 22.000 đồng/kg; gạo thơm Đài Loan 21.000 đồng/kg; gạo Sóc thường dao động ở mốc 18.000 đồng/kg; gạo Sóc Thái giá 21.000 đồng/kg; gạo Nhật giá 22.000 đồng/kg…Gạo nguyên liệu IR 504 ở mức 7.500 - 7.700 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 từ 9.500 - 9.700 đồng/kg; gạo nguyên liệu OM 380 từ 7.300 - 7.500 đồng/kg, gạo thành phẩm OM 380 dao động ở 8.800 - 9.000 đồng/kg. Với mặt hàng phụ phẩm, giá phụ phẩm các loại dao động trong khoảng từ 5.600 - 7.300 đồng/kg.

Giá tấm thơm ở mức 7.100 - 7.300 đồng/kg; giá cám khô ở mức 5.600 - 5.700 đồng/kg. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến 20/1, các tỉnh, thành phố Đồng bằng sông Cửu Long gieo cấy vụ Đông Xuân 2024 - 2025 đạt 1,462 ha/1,569 triệu ha diện tích kế hoạch. Các địa phương cũng đã bắt đầu thu hoạch khoảng 85.000 ha. Hiện nay, thời tiết có mưa nắng xen kẽ, sáng sớm se lạnh kèm theo sương mù nhẹ, tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh như bệnh đạo ôn, bệnh bạc lá, bệnh đen lép hạt phát sinh, lây lan và gây hại.

Đặc biệt, những ruộng gieo trồng giống nhiễm, gieo sạ dày hoặc bón thừa phân đạm có nguy cơ bị hại nặng. Bên cạnh đó, thời tiết se lạnh vào đêm, sáng sớm có sương mù nhẹ, ban ngày trời có nắng mưa xen kẽ và ẩm độ cao thuận lợi cho sâu năn (muỗi hành) phát triển mạnh, đặc biệt tại các tỉnh như Đồng Tháp, Long An, Kiên Giang, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu…  Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân tăng cường kiểm tra đồng ruộng, theo dõi sát diễn biến của dịch hại để áp dụng các biện pháp phòng, chống kịp thời, hạn chế tối đa sự gia tăng diện tích nhiễm ngay từ đầu vụ.

Dự báo tình hình xuất khẩu gạo năm 2025, Lãnh đạo Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho rằng xuất khẩu gạo năm 2025 sẽ đối diện với nhiều khó khăn. Dù đối mặt với nhiều thách thức, gạo Việt Nam vẫn có lợi thế nhờ chất lượng ngày càng cao, đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường nhập khẩu.

Lãnh đạo Cục Trồng trọt, cho biết Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tập trung nghiên cứu phát triển các vùng trồng lúa chất lượng cao, đồng thời chuyển đổi cơ cấu trồng lúa kết hợp với các mô hình nông nghiệp bền vững như lúa-tôm, lúa-cá. Đồng thời các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần có chiến lược linh hoạt và cải thiện chất lượng sản phẩm sẽ là yếu tố quyết định.

Dù giá xuất khẩu có thể giảm nhẹ khi nguồn cung toàn cầu tăng, nhưng gạo Việt Nam vẫn có cơ hội cạnh tranh nếu giữ vững tiêu chuẩn chất lượng và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ hơn, và đây sẽ là lợi thế cạnh tranh chính của gạo Việt trong thời gian tới.

Hồng Vân