Vĩnh Phúc ngăn ngừa ô nhiễm môi trường tại các lưu vực sông

TMO - Tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm chủ động bảo vệ, ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm nguồn nước trên các lưu vực sông, đồng thời sẵn sàng ứng phó với các sự cố cạn kiệt, suy thoái nguồn nước trên địa bàn.  

Mạng lưới sông suối tại tỉnh khá dày đặc (mật độ lưới sông trung bình 0,5 - 1km/km2) với 5 con sông chính chảy qua, gồm: sông Hồng, sông Lô, sông Phó Đáy, sông Phan, sông Cà Lồ. Lượng nước hàng năm của các sông này rất lớn, có thể cung cấp nước tưới cho 38.200 ha đất canh tác nông nghiệp, được chia làm 2 hệ thống sông chính: Hệ thống sông Hồng và hệ thống sông Phan-Cà Lồ. Chế độ thủy văn của tỉnh phụ thuộc vào chế độ thủy văn của hai hệ thống sông này và là nguồn cung cấp chủ yếu tài nguyên nước mặt của tỉnh Vĩnh Phúc. 

Hiện nay, hệ thống cấp nước của tỉnh Vĩnh Phúc đang chủ yếu sử dụng nguồn nước dưới đất phục vụ cho cấp nước các đô thị và khu công nghiệp. Tuy nhiên, để bảo vệ nguồn nước này, chủ trương của tỉnh là ưu tiên sử dụng nguồn nước mặt phục vụ cấp nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh. Theo kết quả ghi nhận tại 24 điểm quan trắc trữ lượng nước dưới đất trên địa bàn tỉnh cho thấy, nhìn chung trữ lượng nước dưới đất suy giảm tại các điểm quan trắc, đặc biệt là tại các điểm tập trung đông dân cư và khu công nghiệp.

Trong những năm qua, cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, sự gia tăng dân số, quá trình đô thị hóa đòi hỏi nhu cầu nước cho sản xuất và dân sinh ngày càng tăng cả về số lượng và chất lượng, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường nước, đất. Nhu cầu về nguồn nước ngày càng tăng cho dân cư, cho phát triển của các ngành và địa phương dẫn đến việc khai thác sử dụng tài nguyên nước ngày càng nhiều, lượng nước thải ra các sông ngòi gia tăng cả về số lượng và mức độ rủi ro ô nhiễm... 

Bảo vệ nguồn nước trên các lưu vực sông giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội. 

Tỉnh Vĩnh Phúc xác định, bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông tỉnh Vĩnh Phúc có tầm quan trọng đặc biệt trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững đối với 07 huyện và 02 thành phố; là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài, thường xuyên, đòi hỏi phải tập trung các nguồn lực đầu tư với những quyết tâm cao của chính quyền và nhân dân địa phương.

Thời gian tới, địa phương này chủ động phòng ngừa ô nhiễm nguồn nước, phòng chống thảm họa thiên tai liên quan đến nước, bảo tồn hệ sinh thái, đảm bảo quốc phòng và an ninh với chi phí hợp lý thông qua việc thực hiện đổi mới thể chế, chính sách có tính chất then chốt. Đồng thời thực hiện các biện pháp công trình, phi công trình nhằm chủ động bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước, ứng phó với các sự cố cạn kiệt, suy thoái nguồn nước, giảm sự phụ thuộc vào nguồn nước từ nước ngoài, khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, quản trị ngành nước, môi trường trên cơ sở chuyển đổi số.

Nâng cao hiệu quả quản lý tổng hợp tài nguyên nước trên nền tảng quy hoạch tài nguyên nước, quy hoạch tổng hợp lưu vực sông, kết hợp với kết quả điều tra cơ bản, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu và giám sát tài nguyên nước theo thời gian thực; Tiếp tục đổi mới thể chế, chính sách theo hướng xã hội hóa ngành nước, đặc biệt là thu hút các nhà đầu tư, xây dựng các dự án trong việc phục hồi các dòng sông bị suy thoái, cạn kiệt; xác định giá nước cho các mục đích sử dụng theo hướng tính đúng, tính đủ; quản lý hoạt động dịch vụ cấp nước; tích hợp các quy định về quản lý nước trong một quyết định/quy định về nước để quản lý, kiểm soát, điều tiết toàn diện các vấn đề về nước trên cơ sở thống nhất quản lý về tài nguyên nước;

Phấn đấu đến năm 2025, hoàn thành 100% cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước đối với sông, suối ở các đô thị, khu dân cư tập trung; Hoàn thành 100% cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước đối với hồ tự nhiên, hồ nhân tạo có dung tích từ 1 triệu m3 và 50% đối với các sông suối nội tỉnh có khu dân cư. 100% các đoạn sông nội tỉnh tỉnh chảy qua các khu dân cư tập trung, khu công nghiệp được công bố khả năng tiếp nhận nước thải, sức chịu tải; Tỷ lệ khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường đạt 100%; Tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn theo quy định: >30 % đối với đô thị loại II trở lên; 10% đối với đô thị còn lại...

Địa phương này phấn đấu tỷ lệ khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường đạt 100%. 

Để bảo vệ nguồn nước tại các lưu vực sông, tỉnh Vĩnh Phúc sẽ kiểm soát, giám sát chặt chẽ các chất thải ra môi trường, đặc biệt là nước thải xả vào nguồn nước phải đạt quy chuẩn chất lượng nước phù hợp với chức năng của nguồn nước; hạn chế và tiến tới việc cấm sử dụng các loại hóa chất độc hại trong sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản gây ô nhiễm nguồn nước; quản lý chặt chẽ khai thác nước dưới đất.

Triển khai cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước đối với các đoạn sông, suối, kênh, rạch chảy qua các đô thị, khu dân cư tập trung, khu, cụm công nghiệp tập trung, làng nghề hoặc được quy hoạch xây dựng đô thị, khu dân cư tập trung, khu, cụm công nghiệp tập trung, làng nghề; hồ tự nhiên, hồ nhân tạo ở các đô thị, khu dân cư tập trung. Xây dựng và thực hiện các chương trình truyền thông có nội dung và hình thức tuyên truyền thích hợp cho từng nhóm đối tượng trong xã hội. 

Nạo vét, kiên cố hóa sông Phan, sông Cà Lồ đoạn chảy qua các đô thị, khu dân cư tập trung, khu, cụm công nghiệp tập trung, làng nghề hoặc được quy hoạch xây dựng đô thị, khu dân cư tập trung, khu, cụm công nghiệp tập trung, làng nghề góp phần cải tạo môi trường, cảnh quan. Quản lý, giám sát chặt chẽ các hoạt động xả nước thải từ các khu công nghiệp, khu chế xuất và làng nghề, thúc đẩy các hoạt động đầu tư, nâng cấp, nâng cao năng lực hệ thống thu gom và xử lý nước thải tại các khu vực này đạt quy chuẩn môi trường. Chủ động nguồn nước cho các ngành, lĩnh vực: sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp, năng lượng, giao thông và các ngành sử dụng nước khác...

Đầu tư, nâng cấp, nâng cao hiệu quả thu gom, xử lý nước thải và thoát nước. Tăng cường tỷ lệ đấu nối nước thải từ hộ gia đình, cơ sở sản xuất đến hệ thống thu gom và xử lý nước thải; Đầu tư, nâng cấp, nâng cao năng lực của hệ thống tiêu thoát nước đô thị đảm bảo giải quyết cơ bản tình trạng ngập úng tại các đô thị; Quản lý, giám sát chặt chẽ các hoạt động xả nước thải từ các khu công nghiệp, khu chế xuất và làng nghề, thúc đẩy các hoạt động đầu tư, nâng cấp, nâng cao năng lực hệ thống thu gom và xử lý nước thải tại các khu vực này đạt quy chuẩn môi trường.

Chủ động nguồn nước cho các ngành, lĩnh vực: sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp, năng lượng, giao thông và các ngành sử dụng nước khác. Đối với cấp nước sinh hoạt đô thị và nông thôn: Rà soát, điều chỉnh, đầu tư, đồng bộ kết cấu hạ tầng cấp nước, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống cấp nước, tạo kết nối liên thông giữa cấp nước sinh hoạt nông thôn và đô thị đảm bảo cấp đủ nước sạch cho sinh hoạt; Tăng cường đầu tư công trình khai thác từ các nguồn nước ổn định để thay thế các nguồn nước cấp cho sinh hoạt có nguy cơ suy thoái, cạn kiệt và ô nhiễm; công trình, hạng mục công trình để cấp nước dự phòng trong trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu nước.../.

Lê Giang