Ứng dụng thiết bị hiện đại, nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên rừng

TMO - Nhằm tăng cường hiệu quả bảo vệ và phát triển rừng, thành phố Đà Nẵng đang đẩy mạnh ứng dụng các thiết bị công nghệ hiện đại trong công tác quản lý tài nguyên rừng. Đây là bước chuyển quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số ngành lâm nghiệp của thành phố.

Ứng dụng thiết bị hiện đại vào quản lý tài nguyên rừng đang giúp Đà Nẵng nâng cao đáng kể năng lực giám sát và bảo vệ rừng. Thông qua hệ thống ảnh viễn thám, máy bay không người lái (drone) và phần mềm quản lý dữ liệu rừng, lực lượng kiểm lâm có thể theo dõi liên tục diễn biến rừng, từ đó phát hiện nhanh các điểm có dấu hiệu xâm hại như chặt phá, lấn chiếm hay cháy rừng. N

goài ra, việc xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về rừng, tích hợp bản đồ địa hình và thông tin lâm phần, giúp các đơn vị chuyên môn ra quyết định chính xác, tiết kiệm thời gian và nhân lực. Đây là giải pháp mang tính đột phá, đặc biệt trong bối cảnh diện tích rừng tự nhiên cần đẩy mạnh giám sát, bảo vệ.

Sau hợp nhất, thành phố Đà Nẵng có hơn 743.701ha đất rừng với nhiều địa hình phức tạp, cách xa khu dân cư. Trong bối cảnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa dữ liệu trở thành nhiệm vụ hàng đầu nhằm tăng cường hiệu quả giám sát, bảo vệ rừng. Địa phương đã sử dụng hiệu quả công nghệ vệ tinh và các phần mềm chuyên ngành như SMART mobile, FRMS Mobile..., Chi cục Kiểm lâm Đà Nẵng (Sở Nông nghiệp và Môi trường) và phát huy hiệu quả hoạt động quản lý rừng, đồng thời tạo cơ sở khoa học cho việc bảo vệ, phục hồi và phát triển rừng bền vững.

Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm thành phố Đà Nẵng cho biết, từ năm 2019, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam (cũ) đã triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, giám sát tài nguyên rừng, như xây dựng Hệ thống quản lý tài nguyên rừng tỉnh Quảng Nam (cũ) để tổng hợp thông tin tài nguyên rừng, cập nhật cảnh báo phát hiện sớm mất rừng, cháy rừng, báo cáo xác minh cảnh báo. Năm 2024, với sự hỗ trợ của dự án Quản lý rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học do USAID tài trợ, chi cục đã xây dựng phần mềm kết nối dữ liệu SMART từ các hạt kiểm lâm vào hệ thống, tạo thuận lợi trong việc báo cáo, kiểm tra, giám sát hoạt động tuần tra của lực lượng kiểm lâm cơ sở.

Trước thời điểm hợp nhất, Chi cục Kiểm lâm thành phố Đà Nẵng (cũ) đã hoàn thành bộ dữ liệu về rừng, chủ rừng trên địa bàn; đồng bộ dữ liệu rừng vào hệ thống quản lý thông tin ngành lâm nghiệp FORMIS, công nghệ GIS, qua đó thống nhất giữa bản đồ và số liệu, làm tiền đề cho việc thực hiện quy hoạch rừng, theo dõi diễn biến rừng, nghiệm thu và thanh toán chi trả dịch vụ môi trường rừng... Đáng chú ý, phần mềm quản lý rừng cho phép cơ quan chức năng gửi tin nhắn, email tới chủ rừng, lực lượng kiểm lâm, cá nhân liên quan đến hoạt động lâm nghiệp khi phát hiện những thay đổi về cấu trúc rừng trong phạm vi quản lý. Riêng năm 2024, tỷ lệ xác minh các vị trí có diễn biến bất thường đạt trên 80%.

Để bảo vệ rừng, TP.Đà Nẵng đã ứng dụng hiệu quả flycam nhằm giám sát, kịp thời phát hiện sai phạm liên quan đến rừng. 

Ngoài ra, với thiết bị bay không người lái (flycam), lực lượng kiểm lâm rút ngắn thời gian tuần tra, xác định hiện trạng rừng. Sau khi hợp nhất, các hệ thống dữ liệu và phần mềm quản lý rừng đang được đơn vị rà soát, đồng bộ, tiến tới hình thành một cơ sở dữ liệu chung toàn thành phố. Điều này không chỉ giúp theo dõi biến động rừng theo thời gian thực mà còn hỗ trợ đắc lực cho công tác quy hoạch, giao đất, giao rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp.

Đà Nẵng đang xúc tiến việc tích hợp dữ liệu rừng với hệ thống thông tin đất đai, bản đồ địa chính và cơ sở dữ liệu dân cư nhằm phục vụ hiệu quả hơn trong công tác phối hợp liên ngành. Nhiều địa phương đã ứng dụng phần mềm FRMS Mobile để cán bộ phường, xã có thể cập nhật hiện trạng rừng, báo cáo cháy rừng ngay từ điện thoại thông minh.

Đồng thời, hệ thống cập nhật định kỳ ảnh vệ tinh, ảnh flycam cho phép theo dõi diễn biến rừng theo mùa, từng tiểu khu, lô rừng cụ thể. Dù đạt nhiều kết quả tích cực, song việc ứng dụng công nghệ trong quản lý rừng đang đối mặt với một số khó khăn như hạ tầng truyền dẫn ở vùng sâu chưa đồng bộ, năng lực công nghệ thông tin của cán bộ tại cơ sở chưa đều, kinh phí đầu tư thiết bị chuyên dụng còn hạn chế.

Với định hướng chuyển đổi số ngành lâm nghiệp sau hợp nhất, Chi cục Kiểm lâm đang tiếp tục nâng cấp hệ thống, mở rộng phạm vi ứng dụng, đào tạo đội ngũ kiểm lâm viên có khả năng sử dụng thành thạo công nghệ, từng bước xây dựng nền quản trị tài nguyên rừng hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý tài nguyên rừng không chỉ giúp Đà Nẵng nâng cao hiệu quả giám sát, mà còn từng bước chuyên nghiệp hóa công tác bảo vệ rừng theo hướng chủ động và bền vững.

Các thiết bị hiện đại, kỹ thuật cao đã trở thành công cụ đắc lực, hỗ trợ ngành lâm nghiệp thành phố kiểm soát tốt hiện trạng rừng, phát hiện sớm các nguy cơ, từ đó đưa ra biện pháp xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu số và tích hợp thông tin lâm phần vào hệ thống quản lý tập trung đang tạo nền tảng cho chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực lâm nghiệp.

Đà Nẵng cũng đang đẩy mạnh đào tạo cán bộ kỹ thuật, nâng cao năng lực vận hành thiết bị công nghệ để đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực đô thị hóa ngày càng gia tăng, công nghệ cao là hướng đi tất yếu, giúp thành phố bảo tồn, bảo vệ tốt hơn “lá phổi xanh”, đồng thời khai thác hiệu quả giá trị sinh thái, du lịch và môi trường mà tài nguyên rừng mang lại.

Kim Anh