TMO - Trước những thách thức trong bảo vệ thương hiệu quốc gia sâm Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam triển khai đồng bộ các giải pháp trong đó đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, ứng dụng công nghệ để bảo tồn dược liệu quý này.

Thực hiện Quyết định số 463/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Phát triển và hình thành Trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với Sâm Ngọc Linh là cây chủ lực”, UBND tỉnh Quảng Nam Tổng Công ty Giải pháp Doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions) ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác chiến lược giữa hai bên nhằm ứng dụng công nghệ số, IoT, AI và hệ sinh thái số để phát triển toàn diện thương hiệu sâm Ngọc Linh.

Theo đó, Viettel sẽ tham gia vào chuỗi phân phối thương mại và phát triển thương hiệu Sâm Ngọc Linh, tận dụng hệ sinh thái kinh doanh rộng khắp trên toàn quốc và tiến tới xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Đồng thời, Tập đoàn sẽ ứng dụng công nghệ số toàn diện nhằm nâng cao giá trị, chất lượng và đảm bảo phát triển bền vững cho loại dược liệu quốc bảo này.

Viettel sẽ phối hợp nghiên cứu và xây dựng mô hình vùng trồng sâm thông minh tại địa phương, ứng dụng IoT và trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát vi khí hậu, sâu bệnh và quá trình sinh trưởng của cây sâm theo thời gian thực. Hệ thống camera an ninh và cảm biến IoT sẽ được triển khai tại các khu vực trồng nhằm hỗ trợ người dân theo dõi vườn từ xa, phòng chống trộm cắp và tối ưu hóa sản xuất. Đồng thời, hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử sẽ được thiết lập để minh bạch hóa chất lượng, chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Sâm Ngọc Linh.

Viettel triển khai hợp tác với các viện, trường đại học để đầu tư nghiên cứu, xây dựng phòng thí nghiệm tại địa phương phục vụ cho việc nuôi cấy mô, nhân giống in vitro quy mô lớn, bảo đảm nguồn cây giống chất lượng cao. Đồng thời, ứng dụng công nghệ để phát triển ngân hàng gen Sâm Ngọc Linh nhằm lưu giữ và bảo tồn nguồn gen quý hiếm.

Quảng Nam triển khai đồng bộ các giải pháp trong đó đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, ứng dụng công nghệ để bảo tồn sâm Ngọc Linh (Ảnh minh họa).

Trong giai đoạn 1 năm 2025, Viettel sẽ phân phối thương mại và phát triển thương hiệu Sâm Ngọc Linh, tận dụng hệ sinh thái kinh doanh rộng khắp của Viettel và thiết lập kênh bán hàng trực tuyến cho các sản phẩm Sâm Ngọc Linh, giao hàng tới 63 tỉnh thành và tiến tới xuất khẩu.

Trong 2 năm tiếp theo, hai bên sẽ hợp tác xây dựng mô hình vùng trồng sâm thông minh tại Quảng Nam, áp dụng IoT và AI để giám sát vi khí hậu, sâu bệnh, sinh trưởng của cây sâm theo thời gian thực. Lắp đặt hệ thống camera an ninh, cảm biến loT tại khu vực trồng sâm giúp người dân giám sát vườn từ xa, phòng chống trộm cắp hiệu quả. Triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử để đảm bảo minh bạch chất lượng, chống hàng giả, bảo vệ thương hiệu Sâm Ngọc Linh.

Dự kiến từ 2027, Tập đoàn Viettel sẽ nghiên cứu, hợp tác với các viện trường, đầu tư nghiên cứu, phòng thí nghiệm tại Quảng Nam để thử nghiệm, nuôi cấy mô, nhân giống in vitro quy mô lớn, đảm bảo nguồn cây giống chất lượng cao, góp phần đạt mục tiêu sản xuất 5-10 triệu cây giống/năm (theo định hướng của tỉnh). Hợp tác phát triển ngân hàng gen Sâm Ngọc Linh nhằm lưu giữ, bảo tồn ồn gen quý hiếm lâu dài.

Tỉnh Quảng Nam sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để Tập đoàn Viettel thực hiện các hoạt động khảo sát, nghiên cứu đầu tư dự án đảm bảo đúng các quy định của pháp luật Việt Nam. Đồng thời có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương của tỉnh Quảng Nam hướng dẫn Tập đoàn Viettel các thủ tục đầu tư, xây dựng, đất đai và các thủ tục liên quan.

Tỉnh Quảng Nam đang triển khai kế hoạch nhằm đưa sâm Ngọc Linh trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Theo đó, tỉnh Quảng Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 phát triển vùng trồng sâm Ngọc Linh tại huyện Nam Trà My và các vùng di thực khác với tổng diện tích 8.400 ha, cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp dược liệu và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Sản lượng sâm củ từ 5 năm tuổi trở lên dự kiến đạt 100 tấn/năm, khai thác từ diện tích 300-350 ha.

Đến năm 2035, diện tích trồng sâm Ngọc Linh sẽ được mở rộng lên 10.000 ha, tạo vùng nguyên liệu ổn định, đưa Quảng Nam trở thành trung tâm sản xuất và cung ứng cây giống sâm Ngọc Linh. Tỉnh cũng đặt mục tiêu đưa sâm Ngọc Linh trở thành ngành hàng mang thương hiệu quốc tế, có giá trị xuất khẩu cao.

Quảng Nam sẽ tập trung vào một số giải pháp như: Rà soát, bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách liên quan đến quản lý, bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về sâm Ngọc Linh, đảm bảo hiệu quả và minh bạch. Xây dựng thương hiệu sâm Ngọc Linh mạnh, quảng bá sản phẩm rộng rãi trong và ngoài nước.

Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, chế biến và kinh doanh sâm Ngọc Linh. Mở rộng hợp tác quốc tế trong việc nghiên cứu, phát triển và quảng bá sâm Ngọc Linh. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý, bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh. Phát triển công nghiệp dược liệu, với sâm Ngọc Linh là sản phẩm chủ lực.../

Thu Hoài