Ứng dụng công nghệ trong phòng chống khai thác hải sản bất hợp pháp

TMO - Nhằm tăng cường hiệu quả quản lý và từng bước gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu, tỉnh Quảng Bình đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Việc giám sát hành trình tàu cá, truy xuất nguồn gốc thủy sản qua hệ thống số hóa đã giúp nâng cao ý thức ngư dân, đồng thời tăng tính minh bạch, chặt chẽ trong quản lý nghề cá ven biển. Theo chia sẻ của người dân tỉnh Quảng Bình, hiện đang sở hữu 2 tàu cá dài trên 15m, đánh bắt ở vùng biển xa và đều được gắn thiết bị giám sát hành trình đầy đủ.

Bên cạnh đó, công tác khai báo thông tin khi tàu cá cập cảng, rời cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản đã được thực hiện qua ứng dụng “CDT VN”, thay vì giấy tờ truyền thống như trước đây nên rất nhanh chóng, thuận tiện…

Để tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát khai thác bất hợp pháp, tỉnh Quảng Bình đẩy mạnh số hoá, ứng dụng công nghệ cao trong việc kiểm soát các tàu cá trên địa bàn. Theo đề án “Phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đến năm 2025”, việc đầu tư, nâng cấp hoàn thiện hệ thống cảng cá, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn lực đáp ứng yêu cầu quản lý, kiểm soát tàu cá và truy xuất nguồn gốc hải sản từ khai thác tại cảng cá là một trong những nhóm nhiệm vụ quan trọng để thực hiện chống khai thác IUU.

Theo Chi cục Thủy sản, biển, hải đảo và Kiểm ngư (Sở Nông nghiệp và Môi trường), thời gian qua, bằng nhiều nguồn lực, tỉnh Quảng Bình đã quan tâm đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống cơ sở dịch vụ HCNC trên địa bàn.

Tỉnh cũng khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân đầu tư cơ sở dịch vụ HCNC, đặc biệt là các cảng cá hiện đại, đủ tiêu chuẩn, góp phần chống khai thác IUU. Đi vào hoạt động từ cuối năm 2023, Cảng cá Mũi Ông (xã Quảng Đông, Quảng Trạch) vừa được Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ định là cảng cho tàu 15m về bốc dỡ cá phục vụ cho việc xác nhận nguồn gốc thủy sản nhằm chống khai thác IUU. Đây là cảng cá được tư nhân đầu tư theo hình thức cổ phần.

Toàn tỉnh hiện có 4 cảng cá được Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ định là cảng cá đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc thủy sản, gồm: Cảng Gianh (hiện đang sửa chữa, nâng cấp), Cảng cá Nhật Lệ, Cảng cá Quảng Phúc và Cảng cá Mũi Ông. Trong đó Cảng cá Mũi Ông và Cảng cá Quảng Phúc là 2 cảng cá được tư nhân đầu tư theo hình thức cổ phần và hợp tác xã. Đây là 2 cảng cá trong quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2023, tầm nhìn đến 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cảng cá Mũi Ông là cảng cá loại 3, có độ sâu của luồng 4m, chiều rộng của luồng 200m; chiều dài cầu cảng 168,5m; độ sâu vùng nước đậu tàu 2m.

Ứng dụng số hoá góp phần tăng cường hoạt động giám sát khai thác thuỷ sản. (Ảnh: ĐVH). 

Cảng có thể đón cùng lúc 6 chiếc tàu vào bến; năng lực bốc dỡ hàng hóa từ 35.000-40.000 tấn/năm. Ngoài ra, cảng còn có các dịch vụ HCNC khác, như: Bốc dỡ hàng hóa, sản xuất nước đá, buôn bán hàng hóa thực phẩm...Đại diện ban quản lý Cảng cá Mũi Ông cho biết, từ khi được chỉ định là cảng cho tàu 15m về bốc dỡ cá phục vụ cho việc xác nhận nguồn gốc thủy sản nhằm chống khai thác IUU, cảng tiếp tục ưacu tiên nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, nhân lực nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Khi tàu cá ngoài khơi vào cập cảng phải báo cho cảng trước 1 giờ để chủ động đón tàu. Cảng kiểm tra chặt chẽ hồ sơ về khối lượng, sản lượng, các loài cá… để xác nhận hải sản đủ điều kiện xuất khẩu.

Ngoài ra, cảng cá kiểm soát chặt các loài cá, kích thước được phép khai thác, các loài cá bị cấm khai thác… Cùng với đó, cảng kiểm tra sổ nhật trình đánh bắt đúng ngư trường.

Hiện Quảng Bình tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tàu cá, đặc biệt là hệ thống xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT). Hệ thống này đảm bảo theo dõi, kiểm soát tình trạng tàu cá và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác một cách liên thông từ tàu cá đến cơ quan quản lý và các cơ sở, doanh nghiệp thu mua, xuất khẩu. ​

Với mục tiêu tăng cường hiệu quả quản lý và từng bước gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu, tỉnh Quảng Bình đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), việc giám sát hành trình tàu cá, truy xuất nguồn gốc thủy sản qua hệ thống số hóa đã giúp nâng cao ý thức ngư dân, đồng thời tăng tính minh bạch, chặt chẽ trong quản lý nghề cá ven biển.

Anh Thư