Ứng dụng AI trong giám sát, xử lý vi phạm môi trường

TMO - Hiện nay tại quận Ba Đình (TP. Hà Nội) đã đẩy mạnh triển khai công tác lắp đặt hệ thống camera tại các ngõ, và các vị trí thường xuyên có hiện tượng vứt, đổ trộm rác thải, nhằm giám sát chặt chẽ và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đô thị.

Trí tuệ Nhân tạo (AI) không chỉ là xu hướng toàn cầu mà còn là giải pháp thiết thực giúp nâng cao hiệu quả, tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường. Tại quận Ba Đình (TP.Hà Nội), việc cơ quan ban ngành sử dụng AI, camera giám sát mở ra hướng đi mới, góp phần tạo dựng môi trường đô thị xanh, sạch.

Cụ thể, để xử lý triệt để các “điểm nóng” về đổ trộm rác thải, bỏ rác thải không đúng giờ, không đúng nơi quy định, UBND quận Ba Đình đã thực hiện dự án lắp đặt hệ thống camera giám sát trên toàn địa bàn với tổng mức đầu tư 40,5 tỉ đồng lắp đặt hơn 280 camera từ nguồn ngân sách quận.

Theo Nghị định 45 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, hành vi xả rác bừa bãi trên vỉa hè, lòng đường sẽ bị phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng. Để có căn cứ, cơ sở cho việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường thì việc lắp đặt, vận hành hệ thống camera giám sát có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhất nơi có đông dân cư và ý thức người dân còn chậm chuyển biến đối với các hoạt động bảo vệ môi trường.

Theo đó, giai đoạn 1 của dự án, quận đã hoàn thành với việc lắp đặt 79 camera tại những khu vực là “điểm nóng” như: Ngã tư Linh Lang - Phan Kế Bính, số 24 Phan Kế Bính, số 120 Linh Lang, số 35 và số 37 Kim Mã Thượng (phường Cống Vị); đối diện khách sạn La Thành (phường Liễu Giai); số 50 đường Bưởi, số 969, số 1060 La Thành, số 103 Đào Tấn (phường Ngọc Khánh)…

Giai đoạn 2, quận sẽ tổ chức lắp đặt thêm 202 camera và dự kiến đấu nối khoảng 1.000 camera của các hộ gia đình và tổ chức được chia sẻ để phục vụ xử lý hành vi đổ trộm rác thải, bỏ rác không đúng nơi quy định trên địa bàn.

Trước khi triển khai lắp đặt, UBND các phường đã thực hiện tuyên truyền về hành vi đổ rác không đúng nơi quy định và mức tiền xử phạt đến từng khu dân cư. Tuy nhiên, sau khi triển khai lắp đặt camera, một bộ phận người dân thiếu ý thức vẫn bất chấp các quy định của pháp luật, xả rác bừa bãi ra đường phố, gây ô nhiễm môi trường và làm xấu mỹ quan đô thị. Nhờ có sự hỗ trợ của hệ thống camera giám sát, các trường hợp vi phạm đều không qua mắt được lực lượng chức năng.

Đơn cử, tại phường Trúc Bạch, hiện có 46 camera giám sát do UBND phường và Công an phường quản lý, phục vụ công tác giám sát, quản lý và xử phạt các hành vi vi phạm. Đặc biệt, 100% hộ dân trên địa bàn đã sẵn sàng chia sẻ dữ liệu từ các camera cá nhân, nếu cơ quan chức năng yêu cầu, nhằm hỗ trợ công tác quản lý an ninh trật tự và vệ sinh môi trường. Sau 3 tháng triển khai, phường Trúc Bạch đã phát hiện 11 trường hợp đổ rác sai quy định thông qua hệ thống camera giám sát, từ đó xử phạt tổng số tiền lên đến 17 triệu đồng.

Hệ thống camera giám sát giúp cấp quản lý xử lý kịp thời các hành vi vi phạm môi trường, trật tự xã hội. (Ảnh minh hoạ). 

Ứng dụng AI mang lại nhiều thuận lợi cho các cấp quản lý, theo dõi. Các hành vi vi phạm được camera tự nhận diện như hanh vi mất an ninh trật tự, đổ trộm rác thải, vứt rác bừa bãi… sẽ được lưu lại hình và gửi thông báo về trực ban và trung tâm giám sát tại quận.

Qua đó, cơ quan chức năng kịp thời phát hiện, xử lý ngay các vi phạm nhằm nâng cao ý thức của người dân và đảm bảo mỹ quan đô thị. Với những hiệu quả đó, chính quyền quận Ba Đình cũng đã huy động 100% (5.389/5.389) các hộ dân trên mặt các tuyến phố trên địa bàn 13 phường có lắp camera phối hợp cung cấp thông tin để công tác phát hiện và xử lý vi phạm đạt hiệu quả cao.

Việc ứng dụng công nghệ hiện đại không chỉ giúp kiểm soát chặt chẽ tình trạng đổ trộm rác thải, nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm, mà còn góp phần đảm bảo an ninh trật tự đô thị. Ngoài việc xử lý vi phạm, quận Ba Đình cũng đã rà soát, điều chỉnh phương án thu gom rác thải, bảo đảm linh hoạt và phù hợp với đặc điểm của từng khu vực.

Đồng thời, quận đã điểm danh nhiều "điểm nóng" về rác thải để có phương án xử lý triệt để.

Việc kết hợp giữa xử phạt nghiêm minh, tuyên truyền sâu rộng và ứng dụng công nghệ hiện đại không chỉ tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức của người dân mà còn giúp quận Ba Đình trở thành hình mẫu trong công tác bảo vệ môi trường đô thị tại Hà Nội.

Theo Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hà Nội, mỗi ngày toàn thành phố phát sinh khoảng 7.000 - 8.000 tấn rác thải sinh hoạt. Tuy nhiên việc thu gom, quản lý rác thải vô cùng vất vả vì ngõ nhỏ, không có quy hoạch điểm tập kết. Người dân đổ rác không có giờ; không có ý thức phân loại rác; rác thải đôi khi lẫn nước... gây ô nhiễm môi trường.

Để góp phần giám sát, phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải đúng quy định, ứng dụng công nghệ số như hệ thống camera AI sẽ từng bước nâng cao ý thức, hành vi của người dân. Đồng thời hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý trong bối cảnh đô thị đang ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng.

Ngọc Mai