Tuyên Quang: Nâng cao công tác phòng chống cháy rừng trong cao điểm nắng nóng

TMO - Trước diễn biến thời tiết nắng nóng kéo dài, tỉnh Tuyên Quang đang tập trung triển khai các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống cháy rừng. Các lực lượng chức năng được huy động trực 24/24 giờ nhằm hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra cháy, bảo vệ an toàn diện tích rừng và tài nguyên thiên nhiên trên địa bàn.

Mới đây, UBND tỉnh Tuyên Quang công bố hiện trạng rừng năm 2024. Theo đó, diện tích có rừng toàn tỉnh là gần 420.000ha, đạt tỷ lệ che phủ rừng 65,21%, tăng 0,3% so với năm 2023. Đây là năm thứ 5 liên tiếp Tuyên Quang đạt mục tiêu tăng tỷ lệ che phủ rừng. Trong đó, diện tích rừng tự nhiên là trên 232,5 nghìn ha, rừng trồng trên 188,3 nghìn ha. Huyện Lâm Bình với tỷ lệ che phủ rừng cao nhất, đạt 78,9%; tiếp đến là Na Hang với tỷ lệ che phủ 78,43%; Chiêm Hóa tỷ lệ che phủ rừng là 67,95%; Yên Sơn tỷ lệ che phủ rừng là 60,90%; Hàm Yên tỷ lệ che phủ rừng là 58,83%...

Trong điều kiện thời tiết hanh khô, nắng nóng kéo dài, để bảo vệ diện tích rừng, phòng chống cháy rừng xảy ra, lực lượng kiểm lâm trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đang tích cực sử dụng phần mềm để quản lý, bảo vệ rừng như Locus Map, FRMS 4.0 Desktop, thiết bị viễn thám.

Các phần mềm này được tích hợp lên máy tính bảng, điện thoại thông minh, hỗ trợ nhiều tính năng như: Đo đạc, hỗ trợ kiểm tra thực địa, quản lý số lô rừng, trạng thái rừng, tên chủ rừng, loại cây trồng, năm trồng, trữ lượng… hỗ trợ đắc lực cho công chức kiểm lâm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Từ đó, giúp lực lượng kiểm lâm phát hiện, cảnh báo sớm các thay đổi bất thường, cập nhật chính xác những biến động về tài nguyên rừng. Tại hạt Kiểm lâm huyện Sơn Dương, đơn vị được giao quản lý và phát triển gần 78.800 ha rừng thuộc 31 xã. Đặc biệt, trên địa bàn huyện có Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào nằm trong những khu rừng đặc dụng với diện tích hơn 4.000 ha, có nhiều cây giang, cây nứa mọc xen kẽ. Do thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiều diện tích cây nứa bị chết khô, tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao. Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Dương cho biết, hạt đã tăng cường lực lượng trực 24/24 giờ tại khu vực Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào.

Lực lượng chức năng tuần tra, giám sát rừng. (Ảnh: BSL). 

Đặc biệt ứng dụng công nghệ số đã giúp việc quản lý rừng tốt hơn nhiều. Thông qua dữ liệu các điểm nghi ngờ thay đổi rừng từ ảnh vệ tinh ở chi cục, cán bộ sẽ thông báo cho kiểm lâm địa bàn kiểm tra, xác định chính xác tiểu khu, khoảnh, lô của chủ rừng, diện tích rừng bị mất, giúp phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật.

Ngoài ra, lực lượng kiểm lâm còn sử dụng phần mềm quản lý bản đồ trên điện thoại thông minh (FRMS Mobile). Đây là công cụ giúp thay thế bản đồ giấy thông thường và nâng cao độ chính xác trong việc xác định vị trí, xác minh thông tin biến động rừng. Diện tích rừng đặc dụng của Sơn Dương chủ yếu ở Tân Trào, trong đó thôn Tân Lập có gần 1.000 ha.

Trước đây, cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Dương chỉ phát hiện những biến động về rừng khi đi kiểm tra thực tế hoặc qua tin báo của người dân. Từ khi sử dụng phần mềm theo dõi diễn biến rừng FRMS 4.0 Desktop, lực lượng kiểm lâm theo dõi hiện trạng rừng, xác định rõ vị trí, tọa độ, lô, khoảnh rừng của từng chủ rừng thông qua ảnh vệ tinh. Đại diện Trạm Kiểm lâm Đèo De chia sẻ, diện tích rừng đặc dụng lớn, trong đó có những địa hình phức tạp, di chuyển xa và đi lại khó khăn.

Mỗi chuyến tuần tra, cập nhật diễn biến rừng, lực lượng bảo vệ rừng phải đi bộ nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày trong rừng. Nhờ có phần mềm theo dõi diễn biến rừng, việc quản lý rừng dễ dàng, chính xác hơn, không tốn nhiều thời gian, công sức. Để chủ động trong công tác bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng, giảm thiểu thiệt hại tối đa do cháy rừng có thể gây ra, UBND tỉnh Tuyên Quang đã có văn bản số 1619/UBND-KT ngày 15-4-2025 chỉ đạo về việc tiếp tục chủ động triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp về phòng cháy, chữa cháy rừng. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo và giao trách nhiệm cho Chủ tịch UBND huyện, thành phố chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh về công tác phòng cháy, chữa cháy rừng trên địa bàn.

Chủ động, quyết liệt hơn nữa để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai công tác phòng cháy, chữa cháy rừng, khắc phục hậu quả cháy rừng theo phương châm “4 tại chỗ”, với tinh thần chủ động, kịp thời, giảm thiểu thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra. Đồng thời, chỉ đạo UBND cấp xã và các cơ quan chức năng thực hiện nghiêm trách nhiệm quản lý về công tác phòng cháy, chữa cháy rừng, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát về phòng cháy, chữa cháy rừng từ sớm, từ xa, ngay từ cơ sở, phải coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.

Tỉnh Tuyên Quang tuyên truyền, vận động người dân không sử dụng lửa để dọn thực bì, làm nương rẫy trong cao điểm nắng nóng. 

Tổ chức rà soát, xác định các khu vực trọng điểm, phân công lực lượng ứng trực 24/24 giờ, bố trí các điểm chốt chặn, tuần tra canh gác ở những khu vực trọng điểm dễ xảy ra cháy rừng. Lãnh đạo UBND xã Trung Hà (Chiêm Hóa) cho biết, Trung Hà có tổng diện tích rừng tự nhiên là trên 10.300 ha. Trong đó, rừng phòng hộ trên 2.508 ha, rừng sản xuất khoảng 3.855 ha.

Nhờ làm tốt công tác bảo vệ rừng nên an ninh trật tự rừng trên địa bàn luôn được giữ vững với độ che phủ rừng đạt trên 74%. Tuy nhiên, thời điểm này thời tiết diễn biến thất thường, tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra cháy rừng. Nhằm hạn chế thấp nhất những thiệt hại do cháy rừng gây ra, xã đã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể liên quan chủ động triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuần tra bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng trên địa bàn. Để nâng cao hiệu quả của công tác quản lý bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng, cấp ủy, chính quyền xã đã chủ động rà soát đường băng trắng cản lửa ở những khu vực trọng điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng cao.

Bên cạnh đó, chính quyền xã chỉ đạo các lực lượng chức năng bám sát phương châm 4 tại chỗ, tổ chức ứng trực PCCC rừng 24/24 giờ trong những tháng cao điểm của mùa khô, nhất là các địa bàn trọng điểm có nguy cơ cháy rừng cao. Xã chỉ đạo thực hiện phát quang các biển bảo vệ rừng, biển cảnh báo cháy rừng, chỉ đạo thực hiện biển báo hiệu cấp dự báo cháy theo từng ngày.

Xây dựng kế hoạch tuyên truyền hướng dẫn nhân dân, xử lý thực bì vào thời gian thích hợp. Toàn tỉnh Tuyên Quang hiện có 1.644 tổ, đội bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng thôn, bản với trên 14.400 thành viên; có 138 đội cơ động phòng cháy, chữa cháy rừng với hơn 2.500 người. Lực lượng Kiểm lâm đã lắp đặt gần 2.000 biển tuyên truyền về công tác phòng cháy, chữa cháy rừng tại các cửa rừng, nơi có nguy cơ cháy rừng cao. Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang khẳng định, kinh nghiệm cho thấy phát hiện đám cháy sớm sẽ có phương án tốt nhất khống chế đám cháy lan rộng.

Vì thế, Chi cục làm tốt việc theo dõi diễn biến rừng qua phần mềm, phối hợp với các địa phương bố trí cán bộ tại các trạm, chốt và theo dõi các điểm cảnh báo rừng của Cục Kiểm lâm, thông báo kịp thời cho các chủ rừng. Đồng thời, tổ chức kiểm tra phương án phòng cháy, chữa cháy rừng của các chủ rừng, kịp thời hướng dẫn các chủ rừng trong việc xử lý thực bì.

Theo cảnh báo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang, hiện nay cấp dự báo cháy rừng tại một số địa bàn đang ở mức cao. Điều này đòi hỏi sự cảnh giác cao độ và sự vào cuộc quyết liệt từ các lực lượng chức năng đến chính quyền cơ sở.

Do đó, tỉnh Tuyên Quang đã chỉ đạo các địa phương rà soát, cập nhật phương án phòng cháy, chữa cháy rừng; tăng cường tuần tra, kiểm tra tại các khu vực có nguy cơ cao; tổ chức diễn tập và tuyên truyền đến người dân về việc không sử dụng lửa trong rừng và ven rừng.

Còn các huyện vùng cao như Na Hang, nơi rừng tự nhiên chiếm tỷ lệ lớn, việc phòng cháy rừng được lồng ghép vào các chương trình phát triển sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số. Chính quyền cơ sở, chính quyền các xã đã vận động người dân không sử dụng lửa trong rừng, không đốt, dọn thực bì làm nương trong cao điểm nắng nóng…bởi dễ gây ra cháy rừng.

Phòng cháy, chữa cháy rừng không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng kiểm lâm hay chính quyền, mà là trách nhiệm của cả cộng đồng. Với quyết tâm cao, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và người dân, tỉnh Tuyên Quang đang nỗ lực để bảo vệ rừng an toàn trong mùa nắng nóng – giữ vững “lá chắn xanh” cho sự phát triển bền vững của địa phương.

Thuý Nga