Thái Nguyên: Ứng dụng công nghệ, nâng cao giá trị nông sản địa phương

TMO - Với lợi thế về nhiều loại nông sản đặc trưng, Thái Nguyên chú trọng ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ để cải thiện quy trình sản xuất và bảo quản. Đây được xem là giải pháp giúp nông sản của tỉnh đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, đồng thời gia tăng giá trị cho sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước.

Tỉnh Thái Nguyên đã xác định phát triển nông nghiệp không chỉ chú trọng sản lượng mà mục tiêu cao hơn là sản xuất xanh, sạch, an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm với môi trường và thế hệ tương lai. Từ đó, tỉnh đã chú trọng đến việc xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp xanh tập trung. Tỉnh đã quy hoạch các vùng sản xuất nông nghiệp xanh theo hướng hàng hóa, tập trung, như các vùng chè sạch; vùng cây ăn quả hữu cơ, vùng chăn nuôi sinh học; vùng chăn nuôi thủy sản sạch...

Các mô hình này không chỉ áp dụng công nghệ mới mà còn tuân thủ nghiêm ngặt các quy chuẩn về môi trường, an toàn thực phẩm, đặc biệt là sử dụng chế phẩm sinh học, hữu cơ thay cho hóa học. Một trong những đột phá trong chuyển đổi nông nghiệp của Thái Nguyên là đẩy mạnh vai trò của doanh nghiệp và hợp tác xã (HTX).

Trên địa bàn tỉnh hiện có 7 liên hiệp HTX, với 50 thành viên, tổng số vốn điều lệ khoảng 40 tỷ đồng. Các liên hiệp HTX đã từng bước thực hiện vai trò liên kết sản xuất, hình thành chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ, hỗ trợ tốt hơn cho các hợp tác xã thành viên. Đồng thời, các doanh nghiệp, HTX cũng đi đầu trong xây dựng chuỗi giá trị xanh, áp dụng công nghệ vào bảo vệ môi trường, sản xuất các sản phẩm sạch.

Đến nay toàn tỉnh có 561 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên, trong đó có 438 sản phẩm 3 sao; 113 sản phẩm 4 sao và 10 sản phẩm OCOP 5 sao.  Nhằm phát triển nền nông nghiệp bền vững, Thái Nguyên cũng tích cực đầu tư mạnh cho hạ tầng, ứng dụng công nghệ hiện đại cho nông nghiệp xanh, trong đó tập trung vào 4 mục tiêu chính là: Hệ thống kênh mương tưới tiêu thông minh; Khu sơ chế - bảo quản sau thu hoạch đạt chuẩn; Trung tâm giống cây trồng, vật nuôi sạch bệnh; Hệ thống thông tin thị trường và bản đồ số nông nghiệp.

Ứng dụng công nghệ trong sơ chế nông sản được nhiều doanh nghiệp, chủ cơ sở trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên áp dụng. (Ảnh: Internet). 

Đặc biệt, tỉnh Thái Nguyên là tỉnh đi tiên phong ứng dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp, với việc triển khai mã QR cho sản phẩm OCOP, hệ thống sổ tay điện tử cho nông dân, phần mềm giám sát quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP.

Bên cạnh đó, Thái Nguyên cũng đang triển khai Chương trình 1 triệu nông dân xanh - số hóa – bền vững đến 2030, nhằm đào tạo kỹ năng sản xuất bền vững, sử dụng tiết kiệm tài nguyên và ứng dụng công nghệ cho nông dân.

Thái Nguyên đặt mục tiêu đến năm 2030 có 80% sản phẩm nông nghiệp đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ; 100% vùng sản xuất tập trung được số hóa và quản lý bằng công nghệ; giảm 30% lượng hóa chất bảo vệ thực vật, phân bón vô cơ trong canh tác; 100% chất thải nông nghiệp được tái sử dụng hoặc xử lý đạt chuẩn; 50% nông dân được đào tạo kỹ thuật canh tác xanh và số hóa sản xuất. Tỉnh cũng đang hướng đến hình thành “hệ sinh thái nông nghiệp xanh - thông minh - bền vững”, trong đó sản xuất nông nghiệp không tách rời khỏi bảo vệ môi trường, văn hóa bản địa và chất lượng sống của người dân.

Mặc dù có nhiều thuận lợi, tuy nhiên, việc chuyển đổi từ nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ở Thái Nguyên vẫn đối mặt không ít khó khăn, thách thức. Cụ thể như thiếu nguồn vốn để đầu tư hạ tầng, tập quán sản xuất nhỏ lẻ, khó liên kết, thiếu đội ngũ kỹ thuật, chuyển giao công nghệ xanh…

Ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp của Thái Nguyên không chỉ góp phần nâng cao chất lượng, mà còn mở rộng cơ hội tiêu thụ trên các thị trường khó tính. Bên cạnh đó, việc áp dụng tiến bộ khoa học – công nghệ cũng giúp nông dân Thái Nguyên giảm chi phí, nâng cao năng suất, hỗ trợ nông dân thay đổi tập quán canh tác truyền thống sang hướng hiện đại, bền vững.

Đây là yếu tố quan trọng để xây dựng thương hiệu, nâng tầm giá trị nông sản Thái Nguyên, đáp ứng yêu cầu hội nhập và cạnh tranh toàn cầu. Trong thời gian tới, nông nghiệp công nghệ cao sẽ trở thành động lực để Thái Nguyên phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống người dân, khẳng định chỗ đứng vững chắc của nông sản địa phương trên thị trường trong và ngoài nước.

Quỳnh Chi