Tăng cường phối hợp xử lý ô nhiễm tại hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải

TMO - UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị UBND tỉnh Hưng Yên tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm theo quy định đối với những cá nhân, tổ chức tự ý đổ chất thải chưa qua xử lý ra hệ thống công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải làm ảnh hưởng đến nguồn nước.

Được xây dựng từ những năm 1958, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải có chiều dài hơn 231km từng là công trình thủy lợi lớn nhất miền Bắc; là niềm tự hào của người dân các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, nhưng hiện nay hệ thống thủy lợi này đối diện với tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng.

Cùng với các địa phương khác, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai nhiều giải pháp như quy hoạch quản lý chất thải, xây dựng hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, tăng cường kiểm soát nguồn thải, thanh tra môi trường và nâng cao nhận thức cộng đồng, tuy nhiên chất lượng nước tại hệ thống Bắc Hưng Hải vẫn ô nhiễm nghiêm trọng. Nguyên nhân chính là nước thải sinh hoạt từ các hộ dân chưa được xử lý hoặc xử lý không đạt quy chuẩn, cùng với việc một số cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ xả nước thải trực tiếp ra môi trường mà không qua xử lý.

Ngày 21/3/2025, UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành Kế hoạch số 171/KH-UBND, tập trung tăng cường quản lý, kiểm tra và giám sát ô nhiễm môi trường, phòng cháy chữa cháy và cứu hộ tại các làng nghề, cụm công nghiệp và các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng. Kế hoạch đặt mục tiêu xử lý dứt điểm ô nhiễm tại hệ thống Bắc Hưng Hải, đặc biệt tại cụm công nghiệp Xuân Lâm, hoàn thành trong tháng 4/2025. Tuy nhiên, do Bắc Ninh nằm ở hạ nguồn của hệ thống, tỉnh nhấn mạnh rằng sự hợp tác từ Hưng Yên ở thượng nguồn là yếu tố then chốt để ngăn chặn và đẩy lùi ô nhiễm.

Trước thực tế trên, UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị Hưng Yên chỉ đạo các sở, ngành và địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, phối hợp với các cơ quan truyền thông và đoàn thể để công tác này đạt hiệu quả cao hơn. Đồng thời, Hưng Yên cần tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức xả chất thải chưa qua xử lý ra hệ thống Bắc Hưng Hải, yêu cầu doanh nghiệp đầu tư hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn trước khi xả thải, đồng thời đình chỉ hoạt động các cơ sở không đủ điều kiện theo quy định.

Bên cạnh đó, Hưng Yên được đề nghị tối ưu hóa quy trình vận hành các công trình tiêu nước để giảm tác động ô nhiễm, khuyến cáo các đơn vị khai thác và người dân về trách nhiệm bảo vệ nguồn nước theo Luật Thủy lợi, cũng như thực hiện nạo vét, khơi thông dòng chảy và thu gom rác thải tồn đọng. Việc thúc đẩy tiến độ xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung cho sinh hoạt, làng nghề và cụm công nghiệp cũng được nhấn mạnh nhằm từng bước giảm ô nhiễm hệ thống Bắc Hưng Hải và các nhánh sông liên quan.

Tỉnh Bắc Ninh tăng cường phối hợp với tỉnh Hưng Yên trong quản lý các nguồn thải, giảm tình trạng ô nhiễm trên hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải đoạn qua địa bàn. 

Bắc Ninh cũng đề nghị Hưng Yên rà soát và đảm bảo hoạt động của các trạm quan trắc môi trường theo yêu cầu của Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tại Công văn số 377/MT-MTMB ngày 8/4/2025, đáp ứng quy định tại Thông tư 10/2021/TT-BTNMT về kỹ thuật quan trắc và quản lý dữ liệu môi trường. Tỉnh Bắc Ninh bày tỏ mong muốn Hưng Yên quan tâm và phối hợp chặt chẽ để triển khai các biện pháp trên, góp phần cải thiện chất lượng môi trường hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải, mang lại lợi ích chung cho cả hai tỉnh.

Hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải có 231 km kênh trục chính, trong đó phần thuộc địa bàn tỉnh Bắc Ninh là hệ thống thủy nông phục vụ tưới tiêu có tổng chiều dài khoảng 45,7 km. Để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường tại hệ thống kênh thủy lợi Bắc Hưng Hải, các ngành chức năng của tỉnh Bắc Ninh đã mở nhiều đợt cao điểm kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân có hoạt động xả thải gây ô nhiễm môi trường hệ thống thủy lợi.

Trong đó, để thực hiện nghiêm chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại Thông báo số 315/TB-VPCP ngày 09/8/2023 về xử lý ô nhiễm môi trường hệ thống công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải, Công an tỉnh Bắc Ninh đã tham mưu, đề xuất UBND tỉnh tiếp tục tăng cường chỉ đạo các Sở và UBND các huyện liên quan thực hiện một số nội dung. Cụ thể, cần phối hợp đồng bộ với các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên và thành phố Hà Nội trong công tác xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tiến hành rà soát các tuyến kênh, mương có tình trạng ô nhiễm môi trường; phân loại, đánh giá theo mức độ ô nhiễm để tập trung giải quyết có trọng tâm. Chỉ đạo các đơn vị quản lý thường xuyên nạo vét, khơi thông, thu gom các loại chất thải trên toàn Hệ thống thủy lợi. Tăng cường bơm, cấp nước từ sông Đuống vào hệ thống thủy lợi để trung hòa và giảm bớt nồng độ ô nhiễm.

Tăng cường quan trắc, phân tích mẫu nước mặt để có căn cứu khoa học và đánh giá được tổng thể mức độ, tình trạng ô nhiễm trên hệ thống; lắp đặt các trạm quan trắc nước thải tự động tại các điểm xả có lưu lượng lớn từ các Khu, Cụm công nghiệp tập trung, khu đông dân cư; tăng cường công tác thanh tra kiểm tra chuyên đề về môi trường, giám sát chặt chẽ hoạt động xả thải đã được cấp phép và chưa cấp phép.

UBND các huyện Thuận Thành, Gia Bình, Lương Tài cũng cần tiến hành rà soát, lập danh sách, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về tình hình ô nhiễm môi trường; quy hoạch các khu vực xử lý chất thải sinh hoạt, nước thải sản xuất tại các làng nghề, các Khu công nghiệp, Cụm công nghiệp. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư các khu xử lý nước thải sinh hoạt tập trung tại các địa bàn. Vận dụng linh hoạt nguồn vốn xã hội hóa trong việc đầu tư xây dựng, vận hành các hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các Khu dân cư trên địa bàn.

Việc phối hợp chặt chẽ và quyết liệt giữa các cơ quan chức năng và các địa phương giữ vai trò quan trọng để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải, đảm bảo chất lượng nguồn nước cho sản xuất cũng như sức khỏe của cộng đồng.../. 

Hồng Nhung