Tăng cường giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản

TMO - UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu xử lý nghiêm đối với các mỏ khai thác khoáng sản cố tình không lắp đặt trạm cân và camera trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, sau khi tiếp nhận báo cáo kết quả lắp đặt trạm cân, camera tại vị trí đưa khoáng sản ra khỏi khu vực khai thác trên địa bàn tỉnh, lãnh đạo UBND tỉnh yêu cầu: Đối với mỏ đã lắp trạm cân, camera thì yêu cầu các mỏ tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong hoạt động khoáng sản, trong đó, yêu cầu thực hiện đầy đủ việc lập hồ sơ chứng từ, sổ sách theo quy định.

Đối với các mỏ chưa đủ điều kiện hoặc không phải lắp đặt trạm cân, camera theo quy định thì yêu cầu các chủ mỏ thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong hoạt động khoáng sản; trong đó, đối với các mỏ mới được cấp phép chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất, chưa đi vào hoạt động, yêu cầu các đơn vị tiến hành lắp đặt trạm cân và camera tại khu vực mỏ  của đơn vị mình ngay khi hoàn thiện thủ tục thuê đất để tổ chức hoạt động khai thác khoáng sản theo quy định.

UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu xử lý nghiêm đối với các mỏ khai thác khoáng sản cố tình không lắp đặt trạm cân và camera trên địa bàn. 

Đối với mỏ chưa lắp đặt trạm cân, camera thuộc phạm vi khoanh vùng bảo vệ di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh Thành Hoàng Nghiêu, thì yêu cầu các chủ mỏ trong quá trình xuất, bán hàng lên phương tiện vận chuyển ra khỏi phòng mỏ phải cung cấp phiếu xuất hàng ghi rõ địa chỉ mỏ (nơi bán hàng), khối lượng hàng (quy đổi ra tấn) cho chủ phương tiện làm cơ sở để cơ quan chức năng truy xuất nguồn gốc hàng hoá theo quy định.

Đối với các mỏ chưa lắp đặt trạm cân, camera: Giao Sở Tài nguyên và Môi trường trực tiếp làm việc với các chủ mỏ để yêu cầu các đơn vị thực hiện việc lắp đặt trạm cân, camera theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý đối với các mỏ cố tình không lắp trạm cân và camera theo quy định. Đồng thời, giao Sở Tài nguyên và Môi trường có văn bản yêu cầu các chủ mỏ thực hiện các nội dung nêu trên, tiếp tục đôn đốc, gám sát việc thực hiện của các đơn vị, tổng hợp báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện.

Trước đó, theo kế hoạch giám sát các mỏ đang khai thác khoáng sản trên địa bàn thành phố Thanh Hóa quý III/2023 gồm 12 mỏ, trong đó có 10 mỏ đá, 2 mỏ cát. Số đơn vị khai thác đã lắp camera là 5 đơn vị (12 camera); số mỏ đã lắp camera thực hiện giám sát là 7 mỏ; số mỏ chưa thực hiện giám sát là 5/12 mỏ. Kết quả giám sát và khai thuế cho thấy, trong quý III/2023, Chi cục Thuế khu vực TP Thanh Hóa - Đông Sơn đã rà soát, cử cán bộ đến các mỏ, nắm bắt tình hình khai thác thực tế, quy mô mỏ, tài sản và công nhân tại mỏ để có thêm thông tin đấu tranh với tình hình kê khai thuế. Tổng sản lượng tài nguyên kê khai trong quý là hơn 640.000 m3, bằng 179% so với cùng kỳ. Tổng số tiền thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường phát sinh trong quý là hơn 7,2 tỷ đồng.

Theo cơ quan chức năng, các đơn vị được giám sát đã nắm được chủ trương và mục tiêu của việc thực hiện đề án giám sát khai thuế đối với các doanh nghiệp có hoạt động khai thác khoáng sản. Từ cuối quý IV/2020 đến nay, các camera đều mất tín hiệu, đoàn giám sát đã có công văn đề nghị phối hợp các phòng, ban và UBND các phường xã có liên quan để phối hợp kiểm tra sửa chữa, nhưng đến nay, các camera vẫn mất tín hiệu, chưa hoạt động trở lại.

Trước tình trạng trên, Chi cục Thuế khu vực thành phố Thanh Hóa - Đông Sơn đã đề nghị Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Thanh Hóa sửa chữa, khôi phục kịp thời hoạt động của camera để công tác giám sát được liên tục và hiệu quả. Trong thời gian qua, Công an tỉnh Thanh Hóa và Công an TP Thanh Hóa đã phối hợp với Cục Thuế Thanh Hóa, Chi cục Thuế thành phố Thanh Hóa - Đông Sơn trao đổi thông tin, phá nhiều chuyên án về mua bán trái phép hóa đơn trái phép, đồng thời thực hiện nghiêm các biện pháp theo dõi, kê khai thuế theo quy định của pháp luật, tránh thất thoát nguồn thu cho Nhà nước.

UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng, địa phương tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản. 

Theo quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản, trên toàn tỉnh có 557 khu mỏ, cụ thể: Các mỏ đất làm vật liệu xây dựng thông thường, đã quy hoạch có 233 mỏ, diện tích khoảng 2.469ha, trữ lượng khoảng 235 triệu m3; trong đó: Mỏ đất san lấp có 156 mỏ, tài nguyên dự báo 183 triệu m3; Mỏ đất đắp đê: có 17 mỏ, tài nguyên dự báo 26 triệu m3; Mỏ đất sét sản xuất gạch tuynel: có 60 mỏ, trữ lượng 26 triệu m3. Mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường: Có 187 khu mỏ, tài nguyên dự báo khoảng 584 triệu m3; Mỏ khoáng sản phân tán nhỏ lẻ do Bộ Tài nguyên và Môi trường bàn giao cho tỉnh: có 13 khu mỏ, trữ lượng khoảng 649.351 tấn; Cát làm vật liệu xây dựng: Có 124 mỏ, điểm mỏ; với tổng diện tích 571ha, trữ lượng khoảng 18 triệu m3.

Tính đến tháng 6/2023, toàn tỉnh có 330 giấy phép khai thác khoáng sản do UBND tỉnh đã cấp phép còn hiệu lực, gồm có đá làm vật liệu xây dựng thông thường 222 giấy phép với tổng trữ lượng được khai thác khoảng 190 triệu m3, tổng công suất khoảng 8,25 triệu m3/năm. Cát làm vật liệu xây dựng thông thường 29 giấy phép với tổng trữ lượng được khai thác khoảng 7,9 triệu m3, tổng công suất năm 0,757 triệu m3/năm. Đất làm vật liệu san lấp 45 giấy phép với tổng trữ lượng được khai thác khoảng 38 triệu m3, công suất khai thác khoảng 4,55 triệu m3/năm. Đất san lấp cấp cho dự án đường cao tốc 2 giấy phép với tổng trữ lượng được khai thác khoảng 4,4 triệu m2, công suất khoảng 3,788 triệu m3/năm... 

Theo đánh giá của UBND tỉnh, nhìn chung hoạt động khai thác khoáng sản của các tổ chức, cá nhân đáp ứng được nhu cầu về sử dụng khoáng sản của tỉnh, nhất là nhóm khoáng sản làm vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh; tạo việc làm cho hàng ngàn lao động có thu nhập ổn định (bình quân mỗi doanh nghiệp khoảng 25 lao động, thu nhập bình quân gần 7,5 triệu đồng/người/tháng); nhiều đơn vị hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả đã đóng góp ngân sách cho địa phương xây dựng cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi.

Tuy nhiên, qua kiểm tra, giám sát của ngành chức năng cho thấy vẫn còn một số đơn vị khai thác mỏ chưa chấp hành đầy đủ các quy định pháp luật hiện hành, còn nhiều tồn tại, hạn chế như khai thác ra ngoài vị trí mỏ được cấp; khai thác vượt công suất; chưa hoàn thành đầy đủ các thủ tục liên quan đến môi trường; việc lắp đặt trạm cân còn hạn chế. Quá trình khai thác, vận chuyển làm ảnh hưởng đến môi trường, đường giao thông...

Để việc khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên khoáng sản có hiệu quả và bền vững, ngành chức năng, chính quyền, các doanh nghiệp cần nâng cao vai trò, trách nhiệm trong quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản. Tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lĩnh vực này cho đội ngũ cán bộ các cơ quan quản lý Nhà nước và người dân; quan tâm rà soát nắm rõ quy hoạch để có sự đánh giá sát với thực tế, tránh thất thoát tài nguyên. Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra cần phải được triển khai mạnh mẽ, thường xuyên, quyết liệt hơn. Kiên quyết xử lý nghiêm việc khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản trái phép. Cần xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng khai thác, vận chuyển, mua bán khoáng sản mà không có biện pháp ngăn chặn xử lý triệt để. 

Mạnh Dũng