Sửa đổi, bổ sung quy định về Kiểm lâm và Lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng

TMO - Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 01/2019/NĐ-CP của Chính phủ về Kiểm lâm và Lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng. Nghị định mới đã bổ sung một số quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm lâm, Kiểm lâm trung ương và Kiểm lâm các cấp…

Việt Nam là một trong những quốc gia có diện tích rừng rộng lớn, đóng vai trò quan trọng trong bảo tồn tính đa dạng sinh học, phòng chống biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, thông tin từ Quyết định số 816/QĐ-BNN-KL ngày 20/3/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công bố hiện trạng rừng toàn quốc năm 2023, diện tích rừng (gồm diện tích rừng chưa đủ tiêu chí tính tỷ lệ che phủ) của Việt Nam đạt 14.860.309ha, trong đó rừng tự nhiên 10.129.751ha; rừng trồng 4.730.557ha. Diện tích rừng đủ tiêu chí tính tỷ lệ che phủ đạt 13.927.122ha; trong đó, rừng tự nhiên 10.129.751ha, rừng trồng 3.797.371ha. Tỷ lệ che phủ rừng toàn quốc đạt 42,02%.

Mặc dù có diện tích rừng lớn, tuy nhiên tình trạng phá rừng, xâm phạm đến tài nguyên rừng tại Việt Nam diễn biến phức tạp, gây khó khăn trong công tác bảo vệ, bảo tồn rừng. Nhằm mục tiêu giải quyết những tồn tại, hạn chế trên, mới đây Chính phủ đã tiếp tục cập nhật và hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến bảo vệ rừng.

Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 159/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 01/2019/NĐ-CP ngày 01/01/2019 của Chính phủ về Kiểm lâm và Lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng. Cụ thể, Nghị định 159/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm lâm; Kiểm lâm trung ương; Kiểm lâm cấp tỉnh; Kiểm lâm cấp huyện; công chức Kiểm lâm; Tổ chức Kiểm lâm rừng đặc dụng, rừng phòng hộ...

Về nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm lâm, Nghị định 159/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung cụ thể như sau: Kiểm lâm khi thi hành công vụ thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao và chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo quy định tại Nghị định này và theo quy định của pháp luật; mặc đồng phục, đeo cấp hiệu, kiểm lâm hiệu, biển tên theo quy định.

Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ, kiểm tra hiện trường, áp dụng các biện pháp ngăn chặn hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.

Xử lý vi phạm pháp luật về lâm nghiệp theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, xử lý vi phạm pháp luật hình sự. Được trang bị và sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ, đồng phục, phương tiện, trang thiết bị chuyên dụng theo quy định của pháp luật. Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được giao khác theo quy định của pháp luật.

Đối với tổ chức Kiểm lâm trung ương, Kiểm lâm cấp tỉnh: Về tổ chức Kiểm lâm trung ương, Nghị định 159/2024/NĐ-CP nêu rõ: Cục Kiểm lâm là tổ chức hành chính thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giúp Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện chức năng quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy và chữa cháy rừng, bảo đảm chấp hành pháp luật về lâm nghiệp.

Theo quy định mới, lực lượng Kiểm lâm được trang bị và sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ, đồng phục, phương tiện, trang thiết bị chuyên dụng. 

Về tổ chức Kiểm lâm cấp tỉnh, theo Nghị định 159/2024/NĐ-CP, Chi cục Kiểm lâm cấp tỉnh là tổ chức hành chính thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giúp Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện chức năng quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy và chữa cháy rừng, bảo đảm chấp hành pháp luật về lâm nghiệp và thực hiện các nhiệm vụ khác về lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao.

Ngoài ra Nghị định 159/2024/NĐ-CP  còn sửa quy định về tổ chức Kiểm lâm rừng đặc dụng, rừng phòng hộ. Theo đó, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng, Hạt Kiểm lâm rừng phòng hộ là tổ chức hành chính thuộc Cục Kiểm lâm đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ do Trung ương quản lý; thuộc Chi cục Kiểm lâm cấp tỉnh đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ do địa phương quản lý. Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng, Hạt Kiểm lâm rừng phòng hộ có bộ phận giúp việc là Trạm Kiểm lâm.

Về tiêu chí thành lập Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng, Hạt Kiểm lâm rừng phòng hộ: Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng được thành lập ở Vườn quốc gia. Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng được thành lập ở khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài - sinh cảnh có diện tích từ 15.000 hecta trở lên.

Hạt Kiểm lâm rừng phòng hộ được thành lập ở khu rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay, rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển có diện tích từ 20.000 hecta trở lên.

Căn cứ tiêu chí thành lập Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng, Hạt Kiểm lâm rừng phòng hộ và yêu cầu, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng, Hạt Kiểm lâm rừng phòng hộ thuộc trung ương quản lý; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng, Hạt Kiểm lâm rừng phòng hộ thuộc địa phương quản lý. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 02/02/2025.

Nghị định 159/2024/NĐ-CP được ban hành đã tăng cường tính hiệu lực, hiệu quả trong công tác thi hành pháp luật về lâm nghiệp. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm nâng cao công tác quản lý, bảo vệ rừng và phát triển ngành lâm nghiệp bền vững tại Việt Nam.

Thuý Hà