Sóc Trăng: Ứng phó nguy cơ thiếu nước sinh hoạt do hạn mặn

TMO - Mặc dù các công trình cấp nước trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng ngày càng được đầu tư mở rộng, tuy nhiên thời gian qua, do tác động từ biến đổi khí hậu đã làm cho nguồn nước mặt, nước ngầm trên địa bàn tỉnh bị suy kiệt ảnh hưởng đến nguồn nước cung cấp sinh hoạt cho người dân.

Tỉnh Sóc Trăng có 72km bờ biển với 3 cửa sông chính ra biển Đông là Định An, Trần Đề và Mỹ Thanh hằng năm chịu ảnh hưởng do hạn hán, mặn xâm nhập. Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Sóc Trăng, mùa khô năm 2024 - 2025, độ mặn cao nhất tại các trạm đo trên sông Hậu xuất hiện vào tháng 2, 3 và duy trì dài ngày do thiếu hụt nước từ thượng nguồn. Độ mặn trên sông Mỹ Thanh và trên kênh Quản lộ Phụng Hiệp có khả năng xuất hiện muộn hơn và đều ở mức cao hơn trung bình nhiều năm.

Trước dự báo này, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn (NS&VSMTNT) tỉnh chủ động triển khai các giải pháp nhằm đảm bảo nguồn nước sạch đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cho người dân trong mùa khô, nhất là vào cao điểm mùa khô.

Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Sóc Trăng đang quản lý vận hành 140 công trình cấp nước tập trung nông thôn, các công trình có công suất thiết kế từ 168 - 2.900m3/ngày đêm, với tổng lưu lượng được cấp phép là 116.508m3/ngày, lưu lượng khai thác bình quân là 90.000m3/ngày, tổng chiều dài tuyến ống cấp nước đang quản lý hơn 3.600km, phục vụ cấp nước cho 149.135 hộ dân nông thôn trên địa bàn các huyện, thị xã trong tỉnh.

Trung tâm NS&VSMTNT nâng cấp, cải tạo đường ống dẫn cấp nước sinh hoạt cho người dân trên địa bàn.   

Để chủ động phòng ngừa khi nguồn nước mặt trên các sông, kênh rạch cạn kiệt, nhiễm mặn không thể lấy nước xử lý cấp cho người dân, Trung tâm NS&VSMTNT tỉnh đã lập hồ sơ xin cấp phép khoan bổ sung một số giếng khoan nước ngầm và điều chỉnh nâng lưu lượng khai thác nước tại 21 trạm, hệ cấp nước hiện có trên địa bàn tỉnh; đồng thời, thực hiện điều hòa áp lực nước từ các trạm cấp nước có công suất lớn, chất lượng nước tốt cho các trạm công suất nhỏ để ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Cùng với đó, Trung tâm cũng tiến hành súc rửa toàn bộ mạng lưới đường ống cấp nước với tổng chiều dài hơn 3.559 km trên địa bàn các huyện, thị xã; duy trì thực hiện lấy mẫu, lưu mẫu nước hàng ngày tại trạm và định kỳ hàng tháng sẽ tiến hành lấy mẫu nước cấp ngoài cộng đồng để thực hiện xét nghiệm các chỉ tiêu thuộc Nhóm A theo Thông tư số 41/2018/TT-BYT ngày 14/12/2018 của Bộ Y tế.

Trước tình hình hạn mặn trong những năm trở lại đây, Trung tâm luôn theo dõi sát tình hình dự báo diễn biến hạn hán, xâm nhập mặn từ các cơ quan chuyên môn và thường xuyên đo độ mặn của các công trình cấp nước đánh giá ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn đến việc cung cấp nước sạch để xử lý kịp thời.

Thực hiện điều hòa nguồn nước từ trạm cấp nước có công suất lớn, chất lượng nước tốt cho các trạm cấp nước không đủ nguồn để ứng phó tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, sử dụng hiệu quả nước dưới đất của từng công trình cấp nước đang hoạt động trong những tháng cao điểm mùa khô hạn. Chuẩn bị sẵn sàng các phương án về phương tiện và nhân lực vận chuyển nước đến các điểm có ít hộ dân sinh sống xa đường ống cấp nước để đưa nước sạch đến người dân khi hạn hán, xâm nhập mặn xảy ra.

Cùng với đó, triển khai lắp đặt các thiết bị năng lượng tái tạo (điện gió và điện mặt trời), quan trắc và giám sát chất lượng nước tại nhiều trạm cấp nước trên địa bàn các huyện: Cù Lao Dung, Mỹ Tú, Long Phú và thị xã Vĩnh Châu. Đồng thời, trung tâm đã xin cấp phép khoan bổ sung thêm giếng cho 15 công trình cấp nước và điều chỉnh nâng lưu lượng khai thác cho 21 công trình cấp nước trên địa bàn các huyện, thị xã để đảm bảo nguồn nước cung cấp cho người dân trong những tháng mùa khô năm 2025 và tập trung nguồn lực đầu tư cải tạo, trang bị bổ sung thêm hệ thống lọc mới cho các công trình cấp nước hiện có. 

Nằm tiếp giáp biển, huyện Trần Đề đối diện với nguy cơ thiếu nước sinh hoạt trong mùa khô. Trong đợt hạn, mặn lịch sử của mùa khô 2015 - 2016, toàn huyện có trên 2.000 hộ dân thiếu nước sạch sinh hoạt. Trước tình hình này, Trung tâm NS&VSMTNT tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với từng địa phương trên địa bàn huyện thực hiện rà soát, thống kê những khu vực còn khó khăn trong việc tiếp cận nguồn nước sạch hợp vệ sinh để triển khai phương án khắc phục. Nhờ vậy, trong giai đoạn hạn, mặn đang bước vào cao điểm, từng khối nước sạch vẫn được cấp kịp thời, đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu dân sinh của bà con ở những khu vực dễ bị ảnh hưởng.

Trung tâm NS&VSMTNT tỉnh đã phối hợp với từng địa phương thực hiện rà soát những khu vực còn khó khăn trong việc tiếp cận nguồn nước sạch. 

Tại thị xã Vĩnh Châu, việc đầu tư hạ tầng cấp nước cần nguồn kinh phí khá lớn do người dân sống rải rác ở nhiều khu vực khác nhau, Với số hộ dân tham gia đấu nối trên tuyến ống đã được đầu tư còn hạn chế, Trung tâm đã ưu tiên tiến hành lắp đặt, đấu nối đồng hồ nước hoàn toàn miễn phí, giải quyết kịp thời khó khăn trước mắt cho các gia đình không có điều kiện, đảm bảo không để xảy ra tình trạng thiếu nước sạch sinh hoạt tại các khu vực cách xa khu dân cư tập trung, dễ bị ảnh hưởng do mặn xâm nhập.

Là địa bàn thuộc vùng duyên hải, trong đó có hơn 80% dân số sinh sống ở khu vực nhiễm mặn, rốn phèn, nhiễm mặn theo mùa nên việc sử dụng nước mặt tại Sóc Trăng là rất hạn chế, phần lớn hộ dân đều phải sử dụng nước ngầm. Do vậy, những giải pháp đồng bộ mà tỉnh Sóc Trăng đã và đang triển khai trong công tác cấp nước sạch sinh hoạt là cần thiết, nhằm hạn chế tình trạng khai thác tài nguyên nước ngầm quá mức, đặc biệt là trong điều kiện hạn hán, xâm nhập mặn kéo dài.

Tháng 8/2023, UBND tỉnh đã phê duyệt tại Đề án cấp nước sạch nông thôn tỉnh Sóc Trăng, giai đoạn 2023 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, với mục tiêu đến năm 2025 có 68% hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung với số lượng tối thiểu 60 lít/người/ngày, đến năm 2030 có 80% hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung với số lượng tối thiểu 80 lít/người/ngày

Đồng thời xây dựng mới 14 công trình cấp nước tập trung; mở rộng 1.859.428m đường ống cấp nước, phục vụ cấp nước sạch cho thêm 54.970 hộ dân. Khi triển khai thực hiện đề án trên, Trung tâm NS&VSMTNT tỉnh đã triển khai đầu tư xây dựng mới 4/14 công trình cấp nước tập trung và mở rộng 159.157m đường ống cấp nước, giải quyết nhu cầu nước sạch cho hơn 10.525 hộ dân nông thôn trên địa bàn tỉnh. 

Để chủ động ứng phó nhanh, kịp thời và hiệu quả xâm nhập mặn mùa khô năm nay tỉnh Sóc Trăng đã tập trung huy động mọi nguồn lực để thực hiện công tác phòng, chống thiếu nước, hạn, xâm nhập mặn và đảm bảo tốt việc ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất, sinh hoạt của người dân trên địa bàn tỉnh, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn gây ra.

UBND tỉnh Sóc Trăng đã chỉ đạo ngành chuyên môn tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân về phương thức, cách thức ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn, đảm bảo nguồn nước ngọt phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt hằng ngày và thời điểm hiện tại, mọi biện pháp ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn đã được triển khai một cách đồng bộ, chặt chẽ bằng biện pháp công trình và phi công trình. ác địa phương phải xây dựng kế hoạch cụ thể về việc điều hòa, phân phối nước hợp lý để đảm bảo cung cấp đầy đủ cho các nhu cầu thiết yếu (sinh hoạt, công nghiệp, chăn nuôi và sản xuất nông nghiệp) mùa khô năm 2024 - 2025.

Các địa phương trên địa bàn tỉnh phải thường xuyên theo dõi tình hình hạn, mặn để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, hỗ trợ người dân và tổ chức gia cố bờ bao, đắp các đập tạm thuộc địa bàn quản lý để chủ động nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân.../.

Hà Thu