Sóc Trăng nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu

TMO - Tỉnh Sóc Trăng là một trong những địa phương thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long chịu tác động lớn từ biến đổi khí hậu, nhất là tình trạng sạt lở, hạn hán, xâm nhập mặn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân trên địa bàn tỉnh.

Với điều kiện địa hình khá thấp so với mực nước biển nên trong thời gian qua, tỉnh Sóc Trăng thường chịu ảnh hưởng nghiêm trọng trước tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Trong đó, biểu hiện rõ nét là nhiệt độ tăng cao, hạn hán khốc liệt, xâm nhập mặn sâu vào nội đồng, lốc xoáy diễn ra thường xuyên, triều cường gây ngập úng và sạt lở bờ sông, bờ biển diễn biến ngày càng phức tạp... Để chủ động ứng phó với những thách thức có thể xảy ra từ diễn biến khó lường của thời tiết, khí hậu, UBND tỉnh Sóc Trăng cũng đã phê duyệt Quyết định số 1422/QĐ-UBND về việc ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. 

Thống kê của ngành chức năng tỉnh cho thấy từ đầu năm 2023 đến nay, trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng, dưới tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai đã làm thiệt hại 276 căn nhà của người dân; 1.775m đê sông, bờ bao bị tràn, sụt lún. Trên cơ sở kế hoạch của tỉnh về phòng, chống thiên tai, tùy tình hình thực tế, các địa phương kịp thời xây dựng kế hoạch, đảm bảo đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản do thiên tai gây ra; thành lập lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai ở 109/109 xã, phường, thị trấn,…

Những năm trở lại đây, tình trạng sạt lở bờ sông diễn biến phức tạp tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng. Ảnh: VS.  

Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cù Lao Dung, cho biết: Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn huyện phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên phụ trách địa bàn các xã, thị trấn thực hiện công tác chỉ huy tại chỗ từ giai đoạn phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả khi có triều cường xảy ra, theo phương châm “4 tại chỗ”, “3 sẵn sàng” và trực ban 24/24 giờ. Ban tiếp nhận thông tin dự báo về tình hình triều cường của các kênh truyền thông chính thống cung cấp cho người dân để hộ dân kịp thời chủ động ứng phó.

Thực tế, để giúp người dân thích ứng an toàn trước các loại hình thiên tai, yên tâm sản xuất cải thiện đời sống, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Sóc Trăng tập trung nguồn lực đầu tư các công trình ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở bằng hệ thống đê, kè, cống, âu thuyền; nạo vét kênh, rạch tạo nguồn giữ nước. UBND tỉnh Sóc Trăng đề xuất Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai xem xét, xây dựng đề án mang tính tổng thể về ứng phó, khắc phục thiên tai cho từng khu vực vùng trũng, sạt lở trên địa bàn. Quan tâm, bố trí kinh phí để thực hiện các công trình bức xúc, xử lý sạt lở bờ sông Saintard (huyện Long Phú); xử lý khẩn cấp sạt lở nguy hiểm bờ sông Phụng An (huyện Kế Sách); cấp kinh phí xây dựng kè ly tâm bảo vệ bờ biển từ K39 đến K45 (thị xã Vĩnh Châu),…

Tỉnh Sóc Trăng tiếp tục tập trung đầu tư hoàn thiện hệ thống quan trắc tự động liên tục để kịp thời thông tin đến người dân về diễn biến xâm nhập mặn, độ mặn; quy hoạch xây dựng các vùng chuyên trồng lúa, rau màu, cây ăn trái, nuôi trồng thủy hải sản tập trung quy mô lớn để hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, đảm bảo thu nhập. Bên cạnh đó, tỉnh đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án xây dựng khu tái định cư để bố trí cho những hộ dân nằm trong vùng sạt lở hoặc có nguy cơ sạt lở bờ sông, bờ biển vào ở; đầu tư đấu nối hệ thống đường ống dẫn nước đảm bảo cấp nước sinh hoạt cho người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, ven biển.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Để ứng phó, phòng tránh thiên tai trên địa bàn tỉnh, trong thời gian qua đơn vị đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các kế hoạch về phòng, chống hạn, thiếu nước xâm nhập mặn mùa khô 2022 - 2023; kế hoạch về phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, năm 2023 trên địa bàn tỉnh; kế hoạch về triển khai thực hiện chiến lược thủy lợi tỉnh Sóc Trăng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bên cạnh đó, tỉnh đã đưa vào sử dụng cống Ba Rẹt thuộc Dự án hạ tầng thiết yếu, phát triển nông nghiệp các vùng sản xuất tập trung, chủ động phòng, chống hạn, mặn tỉnh Sóc Trăng. Đưa vào sử dụng cống Ngan Rô thuộc Dự án đầu tư xây dựng công trình, xây dựng hệ thống cống ngăn mặn và kênh trục thủy lợi tạo nguồn, trữ ngọt các địa bàn xung yếu tỉnh Sóc Trăng và đưa vào sử dụng cống ngăn mặn Xóm Chùa, tại thị xã Vĩnh Châu.

Xây dựng các công trình phục vụ phòng, chống thiên tai như: Nâng cấp hơn 22 km đê biển; xây dựng mới 2 tuyến đê sông Cồn Tròn và Bến Bạ có chiều dài hơn 39 km đê sông (huyện Cù Lao Dung); khởi công Dự án xử lý sạt lở cấp bách bờ sông, bờ biển khu vực Đồng bằng sông Cửu Long năm 2022 để khắc phục sạt lở bờ sông Rạch Vọp chiều dài 575 m, xã Trinh Phú, huyện Kế sách, sạt lở bờ biển chiều dài 2.200 m, xã Lai Hòa, thị xã Vĩnh Châu; khởi công Dự án xây mới Cống Âu thuyền Rạch Mọp, thuộc Công trình kiểm soát nguồn nước bờ Nam Sông Hậu.

Đảm bảo nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp, chủ động ứng phó với hạn, mặn là nhiệm vụ quan trọng được các địa phương đẩy mạnh triển khai (Ảnh minh họa). 

UBND tỉnh Sóc Trăng yêu cầu các địa phương cần chủ động hơn nữa trong công tác phòng ngừa, ứng phó các tình huống thiên tai có thể xảy ra. Cần phải huy động cả bộ máy chính trị vào cuộc để chỉ đạo phòng, chống thiên tai kịp thời, hạn chế thấp nhất thiệt hại. Theo dõi diễn biến, thông tin dự báo về tình hình thời tiết, nhằm chủ động ứng phó phù hợp điều kiện từng địa phương. Rà soát, khoanh vùng các khu vực có nguy cơ ảnh hưởng thiên tai, triển khai các giải pháp ứng phó kịp thời, khi có tình huống thiên tai. Xây dựng kế hoạch, phương án bảo vệ sản xuất, tài sản, tính mạng và các công trình tại các địa phương.

Rà soát các hộ sống trong khu vực nguy hiểm, khu vực có nguy cơ cần di dời, sơ tán khi có yêu cầu. Riêng đối với việc ứng phó hiện tượng El Nino, UBND tỉnh đề nghị các huyện, thị xã, thành phố tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động tích trữ nước ngọt. Rà soát, kiểm tra nguồn nước dự trữ tại các công trình thủy lợi trên địa bàn, có kế hoạch vận hành hệ thống thủy lợi; điều chỉnh, bổ sung phương án sử dụng nước (ưu tiên nguồn nước cấp sinh hoạt cho người dân, chăn nuôi gia súc và các lĩnh vực sản xuất trọng yếu).

Triển khai các biện pháp cần thiết để trữ nước ngọt, ngăn mặn. Thực hiện giải pháp cung cấp nước, không để thiếu nước cho sinh hoạt và chăn nuôi, nhất là đối với vùng ven biển, vùng có nguy cơ ảnh hưởng xâm nhập mặn, vùng thiếu nước sinh hoạt. Có kế hoạch điều chỉnh mùa vụ, cơ cấu cây trồng phù hợp, chuyển đổi diện tích trồng lúa ở vùng hạn hán, xâm nhập mặn chưa đảm bảo cấp nước sang cây trồng khác...

Theo nhận định từ ngành chuyên môn, hạn, mặn mùa khô năm 2023 - 2024 diễn ra không gay gắt so với trung bình nhiều năm, nhưng độ mặn diễn biến phức tạp và nhiều thời điểm tăng cao đột ngột. Bên cạnh việc khẩn trương nạo vét các kênh thủy lợi, công tác vận hành các công trình cũng được đơn vị chuyên môn chỉ đạo phù hợp với diễn biến tình hình thực tế nhằm phát huy tối đa hiệu quả các công trình hiện có. Do đó, để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của hộ dân, đơn vị sẽ cho nhân viên trực cống 24/24 giờ để kịp thời lấy nước ngọt đưa vào hệ thống kênh nội đồng trong thời điểm không có mặn xuất hiện.

Đồng thời, tiến hành duy tu, sửa chữa, nâng cấp hệ thống cống trên địa bàn tỉnh nhằm đảm bảo không rò rỉ nước mặn khi mặn xâm nhập trên sông Hậu và sông Mỹ Thanh. Tiến hành nạo vét các kênh thủy lợi, nạo vét từ kênh cấp 3 lên cấp 2, cấp 2 lên cấp 1 và cấp 1 lên tạo nguồn... để góp phần giúp tỉnh Sóc Trăng thực hiện tốt công tác ngăn mặn, trữ ngọt, góp phần kiểm soát nguồn nước phục vụ cho sản xuất, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp. Hiện nay, tỉnh đã và đang trình Trung ương phê duyệt kinh phí đầu tư thêm nhiều công trình quy mô nhằm nâng cao năng lực ứng phó xâm nhập mặn tại những địa bàn thường thiếu nước ngọt thông qua giải pháp công trình... 

Thu Thảo