Số hoá - Giải pháp đột phá phát triển ngành chăn nuôi

TMO - Ứng dụng công nghệ số được xem là động lực giúp ngành chăn nuôi nâng cao năng suất, tối ưu hoá quản lý, thích ứng với sự khắc nghiệt của biến đổi khí hậu, từ đó tạo ra những đột phá nhất định để phát triển ngành chăn nuôi hiện đại.

Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), hết năm 2024, tổng đàn lợn cả nước đạt hơn 31 triệu con, tăng 3,3% so với năm 2023, trong đó có hơn 4 triệu lợn con chưa tách mẹ. Đàn gia cầm đạt trên 575 triệu con, tăng 2,8%. Tuy nhiên, đàn trâu giảm 3% (còn hơn 2 triệu con), đàn bò giảm nhẹ 0,6% (hơn 6 triệu con). Sản lượng thịt hơi các loại tăng mạnh, đạt hơn 8 triệu tấn, tăng 5,4% so với năm trước.

Ngoài ra, ngành đã hoàn thành và vượt 7 chỉ tiêu quan trọng theo Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cụ thể, sản lượng thịt xẻ đạt 5,6 – 5,8 triệu tấn, vượt mục tiêu 5 – 5,5 triệu tấn; sản lượng trứng hơn 20 tỷ quả, vượt ngưỡng 18 – 19 tỷ quả. Bình quân sản phẩm chăn nuôi/người đạt 56 – 57kg thịt xẻ và 220 quả trứng mỗi năm, đều cao hơn mức chỉ tiêu đề ra.

Để đạt được kết quả trên, ngành chăn nuôi đã triển khai đồng bộ các giải pháp, đặc biệt chú trọng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại để gia tăng sản lượng, chất lượng sản phẩm và hạn chế dịch bệnh cho đàn vật nuôi,

Chuyển đổi số đã trở thành một cuộc cách mạng trên mọi mặt của đời sống xã hội tại Việt Nam, trở thành yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững trong thời đại công nghiệp 4.0. Trong bối cảnh ngành Chăn nuôi đang dần tiếp cận các công nghệ mới và định hình tư duy quản lý hiện đại, việc thúc đẩy chuyển đổi số đang mang lại cả cơ hội và thách thức lớn.

Đây không chỉ là bước đi cần thiết để tăng cường năng lực cạnh tranh, mà còn là cách để ngành Chăn nuôi thích nghi với những biến động từ thị trường và công nghệ. Trong lĩnh vực chăn nuôi, công nghệ thông tin (CNTT) giúp tăng cường kiểm soát dịch bệnh, quản lý chuỗi sản xuất và chăn nuôi. Các cơ quan quản lý thú y và người chăn nuôi có thể truy cập thông tin cập nhật về dịch bệnh, hỗ trợ chẩn đoán, điều trị và kiểm soát kịp thời các dịch bệnh xuyên biên giới và bệnh lây truyền từ động vật sang người.  Đại diện Cục Chuyển đổi số (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, phát triển hạ tầng số, bảo mật thông tin dữ liệu cần được quan tâm.

Nuôi lợn công nghệ cao góp phần gia tăng chất lượng sản phẩm, hạn chế dịch bệnh. (Ảnh: Internet). 

Đồng thời tập trung củng cố kho dữ liệu chung của Bộ làm bằng chứng cho xây dựng chính sách. Hiện, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng số, triển khai tốt các ứng dụng đòi hỏi cấu hình và dữ liệu mạnh. Chủ trương là nâng cao hạ tầng triển khai kho dữ liệu, nguồn lực vận hành và duy trì bảo mật tốt. Tuy nhiên, thách thức của ngành hiện nay là chuẩn hóa dữ liệu và năng lực điều phối khi ứng dụng thu thập các nguồn dữ liệu khác nhau, được tổng hợp từ các cơ quan, địa phương và cá nhân. Do đó cần có một hệ thống tổng thể xử lý nguồn dữ liệu đầu ra và đầu vào.

Trong khi đó, đại diện Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) cho rằng, công tác quản lý nhà nước vẫn còn nhiều thách thức. Cơ chế mới về hỗ trợ nông dân chịu ảnh hưởng sẽ là hình thức giúp người chăn nuôi làm quen với việc khai báo. Sở dĩ, nếu họ khai báo đúng, đủ, rõ ràng, thì sẽ nhận được hỗ trợ của Nhà nước để ngăn ngừa bệnh lây lan và khôi phục sản xuất. Chuyển đổi số trong công tác quản lý thú ở Việt Nam đã lên phương án: Tất cả thông tin về quá trình chăn nuôi, dịch bệnh, tiêm phòng được lưu trữ trên blockchain, không thể chỉnh sửa hoặc giả mạo.

Blockchain giúp các bên liên quan trong chuỗi cung ứng dễ dàng kiểm tra nguồn gốc sản phẩm, giảm thiểu gian lận và đảm bảo chất lượng sản phẩm chăn nuôi, hỗ trợ xác thực thông tin trong chuỗi cung ứng. Ngoài ra, AI có thể tổng hợp và xử lý dữ liệu từ nhiều nguồn để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát sinh dịch bệnh. Dựa vào lịch sử dữ liệu, dự đoán xu hướng bùng phát dịch…

Ngành Chăn nuôi là một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế nông nghiệp Việt Nam, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực, mà còn góp phần đáng kể vào tăng trưởng GDP. Với hàng triệu hộ nông dân tham gia vào các hoạt động chăn nuôi, lĩnh vực này cung cấp thực phẩm, tạo việc làm và duy trì sinh kế cho một phần lớn dân số. Để phát triển ngành theo hướng đột phá, đòi hỏi ngành chăn nuôi phải đổi mới, thích ứng kịp thời với chuyển đổi số, từ đó nâng cao hiệu quả trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa.

Thu Minh