Số hoá dữ liệu, tăng hiệu quả quản lý đất đai

TMO - TP. Hà Nội coi chuyển đổi số trong lĩnh vực đất đai là giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện dịch vụ cho người dân.

Thời gian qua, TP. Hà Nội tập trung triển khai mạnh mẽ việc số hoá dữ liệu đất đai nhằm phục vụ người dân tốt hơn. Toàn bộ hồ sơ, thông tin liên quan đến đất đai dần được đưa vào hệ thống điện tử, giúp công tác quản lý trở nên minh bạch, chính xác và dễ dàng tra cứu.

Nhờ ứng dụng công nghệ số, thủ tục hành chính được rút gọn, hạn chế tình trạng chồng chéo, thất lạc hoặc sai sót trong quá trình xử lý hồ sơ. Đồng thời, việc số hoá còn hỗ trợ chính quyền trong công tác quy hoạch, giám sát, cũng như dự báo, từ đó sử dụng quỹ đất hiệu quả hơn.

Đây được coi là bước đi quan trọng để Hà Nội hướng tới xây dựng chính quyền số, cải cách hành chính toàn diện, nâng cao niềm tin của người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, số hoá dữ liệu đất đai còn tạo điều kiện để các cơ quan quản lý phối hợp, chia sẻ thông tin thuận lợi, tránh trùng lặp, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Với định hướng này, Hà Nội khẳng định quyết tâm đưa công tác quản lý đất đai ngày càng hiện đại, minh bạch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Hiện nay, dữ liệu quy hoạch, đất đai, hạ tầng và xây dựng của TP.Hà Nội vẫn còn phân tán ở nhiều cấp, nhiều ngành, thiếu tính kết nối và đồng bộ. Bên cạnh đó, việc số hóa dữ liệu còn nhiều khoảng trống, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai.

Bản đồ số hóa địa chính của toàn bộ các xã, phường ở Hà Nội chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt. Đối với các xã còn đất nông nghiệp thì được quản lý bằng sổ mục kê và sơ đồ vẽ tay do các trưởng thôn, xóm giữ và truyền tay. Các quy trình quản lý phần lớn vẫn dựa vào hồ sơ giấy, gây tốn kém thời gian, chi phí và hạn chế khả năng giám sát.

Trong khi đó, tốc độ đô thị hóa nhanh, áp lực về dân số, hạ tầng giao thông, môi trường và nhu cầu nhà ở ngày càng gia tăng, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới phương thức quản lý thông qua nền tảng số. Theo đại diện Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, cách quản lý truyền thống trong lĩnh vực này đã bộc lộ nhiều hạn chế.

Quy hoạch “cứng nhắc”, thiếu sự linh động để kịp phản ứng với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội, nhất là khi có các thay đổi lớn như mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Các bản quy hoạch thường được lập thủ công, khó cập nhật. Dữ liệu nằm rải rác trên giấy tờ, bản vẽ, khiến việc phân tích, mô phỏng và dự báo xu hướng phát triển gặp nhiều khó khăn. Thông tin về quy hoạch, giá đất, quyền sử dụng đất chưa được số hóa đồng bộ, dẫn đến tình trạng chồng chéo, tranh chấp, gây khó khăn cho công tác quản lý.

Hệ thống cấp thoát nước, giao thông, chiếu sáng... vận hành một cách riêng lẻ, thiếu sự giám sát và điều phối thông minh, dẫn đến lãng phí năng lượng, ùn tắc giao thông và ứng phó chậm trễ với sự cố…Đại diện Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nhấn mạnh lợi ích khi thực hiện chuyển đổi số là có hệ thống dữ liệu nền thống nhất, sống động.

Khi xây dựng một cơ sở dữ liệu tổng hợp, tích hợp đa ngành (đất đai, quy hoạch, giao thông, môi trường...) trên nền tảng GIS và BIM sẽ tạo nên một “bộ não số”cho phép mô phỏng, phân tích kịch bản phát triển đô thị trong tương lai một cách trực quan và chính xác. Theo đánh giá của các chuyên gia quy hoạch, chuyển đổi số là bước đi quan trọng trong việc minh bạch thông tin.

Số hoá dữ liệu đất đai tạo điều kiện thuận lợi cho người dân cũng như công tác quản lý nhà nước. (Ảnh minh hoạ). 

Người dân và doanh nghiệp có thể dễ dàng tra cứu thông tin quy hoạch, thủ tục đất đai trực tuyến. Cải cách thủ tục hành chính qua nền tảng số cũng là định hướng quan trọng đối với chính quyền địa phương. Từ đó, phát triển dịch vụ công trực tuyến về cấp phép xây dựng, thẩm định quy hoạch, tra cứu thông tin đất đai, giảm tiếp xúc trực tiếp, góp phần phòng chống tiêu cực và nâng cao sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Để hiện thực hóa nhu cầu chuyển đổi số trong lĩnh vực quy hoạch và quản lý đô thị, một số giải pháp được đề xuất, trong đó quan trọng nhất là hoàn thiện khung pháp lý. Thành phố cần xây dựng và ban hành cơ chế thống nhất về quản lý, chia sẻ và khai thác dữ liệu đất đai, quy hoạch, hạ tầng và xây dựng.

Cùng với đó, đầu tư cho hạ tầng số; xây dựng hệ thống nền tảng dữ liệu mở, đồng bộ, có khả năng cập nhật và kết nối đa ngành, đa cấp. Điều kiện không thể thiếu trong hành trình chuyển đổi số là đào tạo nguồn nhân lực số. Trang bị cho đội ngũ cán bộ quy hoạch, quản lý đô thị kỹ năng sử dụng công nghệ số, phân tích dữ liệu và vận hành hệ thống.

Liên quan vấn đề nhân sự trong công tác quy hoạch, quản lý phát triển đô thị, đại diện Hội Truyền thông số Việt Nam cho rằng: Trong bối cảnh Hà Nội đang đổi mới mô hình quản trị đô thị, vận hành chính quyền địa phương hai cấp và đẩy mạnh chuyển đổi số, yêu cầu về phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ càng trở nên cấp thiết.

Đây là nhu cầu tất yếu, là nhiệm vụ cấp bách và cũng là cơ hội để Hà Nội trở thành đô thị đi đầu trong đổi mới quản lý ở Việt Nam. Quá trình số hoá dữ liệu đất đai tại Hà Nội không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là một bước chuyển mình quan trọng trong quản lý nhà nước. Khi toàn bộ hồ sơ được quản lý tập trung, minh bạch, người dân và doanh nghiệp sẽ được tiếp cận dịch vụ nhanh chóng, giảm chi phí và thời gian đi lại.

Đối với cơ quan quản lý, hệ thống dữ liệu số tạo nền tảng để nâng cao năng lực giám sát, hạn chế sai phạm, đồng thời giúp hoạch định chính sách, quy hoạch sử dụng đất một cách khoa học, sát thực tiễn hơn. Đây cũng là xu thế tất yếu trong tiến trình xây dựng chính quyền số, đô thị thông minh và cải cách hành chính toàn diện.

Đặc biệt, số hoá đất đai còn góp phần ngăn chặn tiêu cực, tăng cường sự công khai, minh bạch, củng cố niềm tin của người dân. Với những lợi ích mang lại, việc Hà Nội kiên trì đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực đất đai sẽ không chỉ cải thiện hiệu quả quản lý, mà còn tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ mới.

Nguyễn Thành