Số hoá công tác vận hành, quản lý lưới điện

TMO - Hướng tới mục tiêu xây dựng lưới điện thông minh, Đội Quản lý điện lực khu vực Văn Giang (tỉnh Hưng Yên) đang tích cực áp dụng công nghệ số trong công tác quản lý, vận hành hệ thống điện. Các ứng dụng công nghệ tự động hóa giúp ngành điện địa phương vận hành linh hoạt, minh bạch, phục vụ người dân và doanh nghiệp thuận lợi.

Thời gian qua, tỉnh Hưng Yên đang tích cực triển khai lộ trình chuyển đổi số trong ngành điện, tập trung vào việc số hóa toàn diện công tác vận hành và quản lý lưới điện. Thông qua việc ứng dụng các nền tảng công nghệ hiện đại như hệ thống quản lý dữ liệu, phần mềm giám sát từ xa, điều khiển tự động và phân tích dữ liệu thời gian thực, ngành điện Hưng Yên đã từng bước nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu sự cố và tối ưu hóa nguồn lực.

Nhiều trạm biến áp, tuyến đường dây được trang bị thiết bị thông minh, giúp việc giám sát, điều độ và khắc phục sự cố được thực hiện nhanh chóng, chính xác hơn. Cùng với đó, các dịch vụ điện trực tuyến, hóa đơn điện tử, và chăm sóc khách hàng qua nền tảng số được đẩy mạnh, góp phần nâng cao trải nghiệm người dùng.

Việc số hóa công tác vận hành không chỉ giúp ngành điện Hưng Yên nói chung và Đội Quản lý điện lực khu vực Văn Giang nói riêng hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật mà còn phù hợp với định hướng phát triển kinh tế số của tỉnh, hướng tới xây dựng lưới điện thông minh, an toàn và bền vững.

Đội Quản lý điện lực khu vực Văn Giang hiện đang quản lý vận hành hơn 220km đường dây trung thế, trên 316km đường dây hạ áp, hơn 540 trạm biến áp (TBA), bảo đảm cung ứng điện cho hơn 42.000 khách hàng sử dụng điện.

Để đáp ứng nhu cầu sử dụng điện ngày càng cao trên địa bàn, đơn vị đã đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ mới vào công tác quản lý, giám sát và vận hành lưới điện. Việc cải tạo, nâng cấp hệ thống lưới điện được đơn vị thực hiện theo định hướng lưới điện thông minh, ứng dụng khoa học, công nghệ nhằm cung cấp điện an toàn, ổn định, liên tục cho các phụ tải, giảm tổn thất điện năng, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, đáp ứng nhu cầu hoạt động sản xuất và đời sống của người dân.

Đến nay, một số dự án, công trình trọng điểm chống quá tải lưới điện đã được hoàn thành và đưa vào vận hành như: Xây dựng các xuất tuyến trung thế 22kV sau các TBA 110kV; nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cho lưới điện 22kV sau TBA 110kV Văn Giang 2 theo phương án đa chia đa nối; thực hiện 3 dự án chuyển đổi nguồn điện từ 35kV sang 22kV…

Trong quá trình triển khai các dự án, đơn vị tăng cường ứng dụng công nghệ mới vào công tác quản lý, vận hành lưới điện như: Kiểm tra phóng điện bằng thiết bị kiểm tra Ultra-Plus; kiểm tra theo kế hoạch, đột xuất tại hiện trường các đơn vị, kết hợp kiểm soát an toàn bằng hình ảnh (ECP) để ngăn ngừa sự cố và tai nạn; sử dụng thiết bị đóng cắt LBS, REC có kết nối, điều khiển xa và lắp đặt thiết bị, kênh truyền 3G/APN;

Bên cạnh đó, tự động hóa các mạch vòng lưới điện trung áp trên lưới điện; xây dựng kế hoạch đăng ký cắt điện hợp lý để tận dụng tối đa hiệu quả của công tác sửa chữa điện nóng (Hotline)... Trước đây, để loại bỏ các nguy cơ gây sự cố trên lưới điện như: Diều, tổ ong... Đội quản lý điện lực khu vực Văn Giang phải bố trí tối thiểu 2 công nhân và 1 xe cẩu để xử lý.

Số hoá, chuyển đổi số trong ngành điện lực tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình giám sát, vận hành lưới điện. (Ảnh: PA). 

Tuy nhiên, phương pháp thủ công này tiềm ẩn rủi ro cho người lao động. Đối với những vị trí cột cao, xa đường giao thông, xe cẩu không thể tiếp cận, đơn vị phải đăng ký lịch cắt điện để xử lý, gây ảnh hưởng đến việc cung cấp điện cho khách hàng. Để khắc phục những hạn chế trên, từ tháng 2/2024, Đội Quản lý điện lực khu vực Văn Giang đã ứng dụng thiết bị bay điều khiển từ xa (UAV) trong công tác quản lý, vận hành lưới điện. Khi phát hiện diều hoặc dị vật trên lưới điện, UAV được điều khiển bay đến vị trí sự cố, sau đó kích hoạt bộ phun lửa để đốt cháy dị vật.

Ngoài ra, thiết bị này còn có thể kéo dây mồi, phục vụ công tác kéo rải dây dẫn điện, giúp rút ngắn thời gian cắt điện trong quá trình xử lý sự cố hoặc thi công công trình điện, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện. Các thiết bị UAV được trang bị camera, cho phép kiểm tra tình trạng lưới điện ngay khi đang mang điện mà không cần cắt điện hoặc để công nhân trực tiếp trèo cột.

Giải pháp này giúp rút ngắn thời gian kiểm tra, giảm sức lao động, hạn chế nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, đồng thời, hỗ trợ hiệu quả công tác kiểm tra hành lang tuyến, soi phát nhiệt, phát hiện sớm nguy cơ xảy ra sự cố...

Cùng với công tác đầu tư, sửa chữa lưới điện, nhằm hiện đại hóa hệ thống lưới điện, Đội Quản lý điện lực khu vực Văn Giang đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, kinh doanh, triển khai lắp đặt công tơ điện tử đo xa và hệ thống thu thập dữ liệu giám sát và điều khiển từ xa nhằm từng bước hiện đại phương thức ghi chỉ số công tơ và giám sát các thông số vận hành lưới điện.

Đến nay, đơn vị đã thay thế 100% công tơ 1 pha, 3 pha bằng công tơ điện tử đo xa cho khách hàng; tỉ lệ lắp đặt Modem 4G tại các TBA chuyên dùng và công cộng, kết nối đo xa đạt 100%; toàn bộ công tơ điện tử sau TBA công cộng có hình thức thu thập dữ liệu từ xa, tỉ lệ thu thập dữ liệu trung bình đạt gần 99%...

Số hóa công tác vận hành và quản lý lưới điện là bước đi quan trọng trong quá trình nâng cao năng lực quản lý, đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ công nghiệp 4.0. Điều này không chỉ góp phần đảm bảo cung cấp điện ổn định, an toàn mà còn giảm thiểu tổn thất, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất lao động.

Đồng thời, việc hiện đại hóa lưới điện còn tạo nền tảng cho phát triển năng lượng tái tạo, tích hợp các nguồn điện phân tán, hướng tới xây dựng hạ tầng năng lượng thông minh, thân thiện với môi trường. Với định hướng rõ ràng ngành điện lực khu vực Văn Giang đang khẳng định quyết tâm trở thành địa phương tiên phong trong chuyển đổi số ngành năng lượng, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh, bền vững của tỉnh và cả nước.

Lê Thanh