Quảng Ninh: Ứng dụng công nghệ trong sản xuất, tiêu thụ vải chín sớm

TMO - Những năm trở lại đây, nông dân phường Phương Nam (TP. Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, tiêu thụ vải chín sớm.

Vải chín sớm Phương Nam được trồng tại phường Phương Nam (TP.Uông Bí) từ khoảng năm 1966, tập trung tại các vùng Bạch Đằng 1, Bạch Đằng 2, Hiệp Thanh, Phong Thái, Hồng Hà, Hồng Hải, Đá Bạc, Cẩm Hồng. Năm 2025, dù diện tích trồng vải tại địa phương có giảm do ảnh hưởng của công tác giải phóng mặt bằng dự án đường ven sông và thiệt hại từ cơn bão số 3 (YAGI), song vải ra hoa và đậu quả đạt 100% diện tích hiện có. Sản lượng toàn vùng ước đạt khoảng 2.000 tấn.

Thời gian qua, nông dân trên địa bàn phường Phương Nam đã từng bước ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao hiệu quả sản xuất. Từ năm 2021, 9 hộ dân đầu tiên ở các khu Hiệp Thái, Cẩm Hồng, Hồng Hải (phường Phương Namtriển khai mô hình "vườn cây thương hiệu", bước đầu thực hiện quản lý vườn vải bằng mã QR. Đồng thời, tại trụ sở UBND phường, một vườn mẫu gồm 15 cây đại diện cho 14 khu dân cư cũng đã được tạo dựng, vừa là nơi trưng bày, vừa là nơi thử nghiệm, lan tỏa kỹ thuật.

Đến năm 2022, Hội Nông dân phường tiếp tục phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh triển khai chuẩn hóa dữ liệu vùng trồng vải theo hệ thống OTAS – nền tảng truy xuất nguồn gốc trực tuyến được các thị trường xuất khẩu như Trung Quốc, Nhật Bản, châu Âu chấp nhận. 

Năm 2023, Hội Nông dân phường đã xây dựng mô hình cánh đồng chuyển đổi số tại khu Bạch Đằng 1 với sự tham gia của 30 hộ dân trồng vải trên tổng diện tích 1ha. Theo đó, Hội Nông dân phường đã tích hợp thông tin của từng hộ gia đình, số cây, tuổi cây, quy trình chăm sóc, dự kiến thời gian cho thu hoạch, số điện thoại của từng hộ vào mã QRcode. Mỗi hộ trồng vải có một mã để thuận tiện cho thương lái về thu mua sản phẩm có thể tra cứu thông tin của chủ vườn, thời gian dự kiến thu hoạch, quy trình chăm sóc vải theo từng chu kỳ trong năm.

Nông dân đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong sản xuất, tiêu thụ vải chín sớm. 

Đến năm 2024, Hội Nông dân phường phối hợp các đơn vị được cấp phép, tổ chức thí điểm phun thuốc bảo vệ thực vật bằng máy bay nông nghiệp. Hội cũng khuyến khích bà con phun thuốc bảo vệ thực vật bằng máy bay nông nghiệp để tiết kiệm chi phí, đảm bảo sức khỏe cho người dân. Hiện có khoảng 150 hộ trồng vải trên địa bàn phường đã ứng dụng máy bay không người lái để phun thuốc, chiếm tỉ lệ 10%.

Theo các hộ sản xuất, trước đây, phun theo cách truyền thống, nếu thuê nhân công mất 450.000 đồng/ngày. Thời gian phun thuốc cũng mất khá nhiều, khoảng 1 tiếng để pha thuốc và 2 tiếng phun, tổng là 3 tiếng. Trong khi thuê máy bay không người lái để phun chi phí chỉ 40.000 đồng/sào, 1 mẫu hết 400.000 đồng nhưng chỉ mất chưa đến 1 giờ đồng hồ là đã phun xong, vừa tiết kiệm chi phí và thời gian vừa không ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Cũng từ tháng 5/2024, một phiên livestream bán vải chín sớm Phương Nam lần đầu được tổ chức với sự phối hợp của Trung tâm Xúc tiến và Phát triển Công Thương tỉnh. Tại phiên live này đã có 5.400 lượt xem và thích, 400 lượt bình luận và 480 lượt chia sẻ. Cũng trong năm này, sản lượng vải toàn phường đạt 1.600 tấn, với giá bán trung bình 35.000 đồng/kg, đem lại doanh thu 56 tỷ đồng... 

Chuẩn bị cho vụ thu hoạch và tiêu thụ năm nay, UBND phường Phương Nam đã chỉ đạo các bộ phận chuyên môn hướng dẫn nhân dân áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, đảm bảo sản phẩm vải sạch, an toàn và chất lượng. Đồng thời, địa phương chủ động mở rộng thị trường, tăng cường hợp tác sản xuất giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân; tiếp tục triển khai mô hình OTAS chuẩn hóa dữ liệu vùng trồng trên diện tích 30ha, với sự tham gia của hơn 100 hộ dân.

Phường cũng đã hướng dẫn bà con chăm sóc vải đúng quy trình, đúng thời vụ nhằm đảm bảo năng suất và chất lượng. Hội Nông dân phường phối hợp với Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp địa phương tích cực liên hệ các doanh nghiệp, thương lái đến từ các tỉnh như Đồng Nai, Lạng Sơn, Bắc Giang để nghiên cứu thị trường và hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm; tiếp tục hình thức quảng bá vải chín sớm thông qua việc mời các YouTuber nổi tiếng về địa phương livestream, bán sản phẩm trực tuyến./.

Đức Lâm