Quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững tại khu vực Bắc Trung Bộ

TMO - Các địa phương tại khu vực Bắc Trung Bộ phải bảo vệ được diện tích rừng hiện có, giải quyết dứt điểm các tồn đọng, vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp có nguồn gốc từ nông lâm trường quốc doanh, hướng đến mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững.

Khu vực Bắc Trung Bộ bao gồm 6 tỉnh, dân số trên 11,09 triệu người, với diện tích hơn 51,4 nghìn km2, chiếm 15,5% diện tích cả nước. Trong đó, trên 3,1 triệu ha đất có rừng với độ che phủ 57,4% (chiếm hơn 21,2% diện tích rừng cả nước), là khu vực có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước.

Trong 5 năm qua, các địa phương ở khu vực Bắc Trung Bộ đã chủ động, tích cực phát triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nhất là Chỉ thị số 13 - CT/TW và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, nâng cao ý thức trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Ngành lâm nghiệp đã từng bước phát triển khá nhanh, từng bước khẳng định được định vị thế, khép lại cuộc chơi phát triển kinh tế - xã hội của khu vực, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Diện tích rừng trồng tăng trưởng nhanh; diện rừng tự nhiên, hệ sinh thái rừng và đa dạng sinh học được bảo vệ khá tốt, mức độ phủ rừng cao nhất so với các vùng trên cả nước (57,4%), tăng 0,9% so với trước khi có chỉ thị 13. Công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản ngoài gỗ phát triển khá. Các cơ chế, chính sách về phát triển lâm nghiệp từng bước được quan tâm và hoàn thiện. Đặc biệt, Bắc Trung Bộ là vùng đầu tiên của cả nước được Chính phủ cho phát triển thí nghiệm điểm chuyển tín hiệu carbon duy nhất theo Nghị định 107/2022/NĐ-CP ngày 28/12/2022.

Ngành lâm nghiệp tại các địa phương khu vực Bắc Trung Bộ đã từng bước phát triển khá nhanh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của khu vực, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Ảnh: VS. 

Các địa phương trong vùng đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Công tác phối hợp liên ngành được triển khai thực hiện hiệu quả hơn. Các nguồn lực xã hội đầu tư cho lâm nghiệp, nhất là xã hội hóa nghề rừng được tăng cường, ngày càng thực chất hơn. Các vụ việc vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ, phát triển rừng được xử lý kịp thời, nghiêm túc, góp phần từng bước hạn chế vi phạm pháp luật. Lợi ích kinh tế từ rừng ngày càng được khẳng định rõ nét hơn. Bộ mặt nông thôn, miền núi, khu vực có rừng có nhiều đổi thay, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững quốc phòng, an ninh.

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, quá trình triển khai Chỉ thị số 13-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với  công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tại khu vực Bắc Trung Bộ vẫn còn một số hạn chế: Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng có lúc, có nơi chưa thực hiện thường xuyên, chưa thu hút được đông đảo người dân tham gia. Tình trạng khai thác, phá rừng, vận chuyển lâm sản trái pháp luật nhỏ lẻ, tình trạng xâm canh, lấn chiếm, tranh chấp đất lâm nghiệp. Cơ cấu cây trồng chưa đa dạng, năng suất, hiệu quả còn thấp. Việc ứng dụng và chuyển giao khoa học kỹ thuật, xây dựng và nhân rộng các mô hình phát triển lâm nghiệp hiệu quả còn hạn chế. 

Thời gian tới khu vực này cần tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ, phát triển rừng. 

Tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW, ngày 12/01/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng khu vực Bắc Trung Bộ, ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo sơ kết Chỉ thị 13-CT/TW nhấn mạnh: Hướng đến mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, các địa phương khu vực Bắc Trung Bộ cần triển khai đồng bộ các giải pháp.

Trong đó, cần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, giải quyết dứt điểm các tồn đọng, vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp có nguồn gốc từ nông lâm trường quốc doanh; tình trạng di dân tự do. Có cơ chế, chính sách đủ mạnh để phát triển kinh tế rừng: đổi mới chính sách đầu tư, hỗ trợ và ưu đãi đầu tư cho quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; đẩy mạnh phát triển chế biến, thương mại gỗ và lâm sản; phát triển kết cấu hạ tầng lâm nghiệp; phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo vệ và phát triển rừng, bảo đảm thực hiện cam kết đạt mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050 theo cam kết quốc tế tại COP26 về biến đổi khí hậu. 

Các giải pháp nâng cao hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, phát triển bền vững dịch vụ môi trường rừng; khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách cho thị trường tín chỉ carbon ở Việt Nam. Bảo vệ toàn bộ diện tích rừng hiện có, đặc biệt là các diện tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng tự nhiên, bảo đảm thực hiện cam kết đạt mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050 theo cam kết quốc tế tại COP26 về ứng phó biến đổi khí hậu. Đồng thời, tăng cường ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ mới trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, tạo việc làm bền vững cho người dân khu vực có rừng, hợp tác, hội nhập quốc tế trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Minh An