Phong Nha - Kẻ Bàng trở thành di sản thế giới liên biên giới, bước tiến mới trong công tác bảo tồn

TMO - Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Trị) chính thức được công nhận là Di sản thế giới liên biên giới. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một di sản thiên nhiên được công nhận theo mô hình xuyên quốc gia, đánh dấu bước ngoặt lớn trong công tác bảo tồn thiên nhiên và hợp tác quốc tế trong khu vực Đông Nam Á.

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng từ lâu đã nổi tiếng với hệ thống hang động kỳ vĩ và hệ sinh thái rừng nguyên sinh đa dạng. Với địa hình núi đá vôi cổ hình thành cách đây hơn 400 triệu năm, nơi đây từng hai lần được UNESCO vinh danh là Di sản thiên nhiên thế giới.

Bên cạnh đó, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng có chung ranh giới tự nhiên với Vườn quốc gia Hin Nam Nô của Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Nơi đây sở hữu hệ sinh thái rừng nhiệt đới và cảnh quan karst tương đồng. Trong nhiều năm qua, các chuyên gia đã ghi nhận tính liên kết sinh thái và địa chất rõ nét giữa hai khu vực, hình thành một khối karst liền mạch lớn nhất ở Đông Nam Á, trải dài hàng chục nghìn hecta.

Việc công nhận di sản liên biên giới không chỉ xác nhận giá trị toàn cầu của hai khu vực này mà còn mở ra cơ hội mới trong việc quản lý tài nguyên xuyên biên giới, bảo vệ đa dạng sinh học, đồng thời thúc đẩy phát triển du lịch bền vững trên cả hai lãnh thổ.

Quá trình đề cử di sản liên biên giới được sự hỗ trợ của nhiều tổ chức quốc tế như IUCN, UNESCO, cùng cam kết hợp tác chặt chẽ giữa hai chính phủ Việt Nam và Lào. Các nhóm chuyên gia từ hai nước đã tiến hành khảo sát, lập hồ sơ, đồng thời xây dựng kế hoạch quản lý chung cho toàn bộ khối karst xuyên quốc gia.

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng có hệ thống hang động, động thực vật đa dạng, phong phú.

Việc được công nhận không chỉ là niềm tự hào của hai quốc gia, mà còn khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam và Lào trong việc thúc đẩy mô hình bảo tồn dựa trên liên kết sinh thái thay vì ranh giới hành chính.

Với danh hiệu Di sản thế giới liên biên giới, Phong Nha - Kẻ Bàng - Hin Nam Nô sẽ có thêm nguồn lực quốc tế hỗ trợ trong việc bảo tồn, nghiên cứu khoa học và phát triển sinh kế cho cộng đồng địa phương. Việc kết nối hai khu bảo tồn hứa hẹn hình thành tuyến du lịch sinh thái xuyên quốc gia độc đáo, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương hai bên biên giới.

Tuy nhiên, đi cùng với cơ hội là không ít thách thức. Việc quản lý hiệu quả một di sản xuyên biên giới đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ về chính sách, cơ chế điều hành, chia sẻ dữ liệu và giám sát liên tục. Đồng thời, cần bảo đảm việc phát triển du lịch không gây áp lực lên môi trường tự nhiên vốn rất nhạy cảm.

Sự kiện Phong Nha - Kẻ Bàng trở thành Di sản thế giới liên biên giới không chỉ góp phần nâng tầm hình ảnh Việt Nam trên bản đồ bảo tồn quốc tế, mà còn thể hiện tư duy mới trong bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Đây là mô hình hợp tác đáng được nhân rộng tại các khu vực có hệ sinh thái xuyên biên giới khác như Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long hay vùng núi phía Bắc.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học ngày càng gia tăng, sự kiện này là lời nhắc nhở về vai trò thiết yếu của hợp tác khu vực, gắn kết bảo tồn với phát triển kinh tế bền vững, các quốc gia cùng hành động vì mục tiêu bảo vệ và phát triển xanh.

Lê Nga