Hải Phòng tổ chức chương trình nghệ thuật kỷ niệm 103 năm ngày sinh nhạc sĩ Đỗ Nhuận

TMO - Chương trình nghệ thuật “Đỗ Nhuận – Âm thanh cuộc đời” là một hoạt động văn hóa có ý nghĩa, không chỉ nhằm tri ân những cống hiến âm nhạc đồ sộ của "cây đại thụ" của nền âm nhạc Cách mạng Việt Nam, mà còn là bước chuẩn bị quan trọng để thành phố Hải Phòng hướng tới gia nhập mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực âm nhạc. 

Vừa qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng tổ chức họp báo giới thiệu chương trình nghệ thuật “Đỗ Nhuận – Âm thanh cuộc đời”, nhân kỷ niệm 103 năm ngày sinh của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận (10/12/1922 – 10/12/2025). Đây là sự kiện văn hóa điểm nhấn của thành phố trong tháng 12, đồng thời là hoạt động giàu ý nghĩa nhằm tôn vinh một biểu tượng của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam.

Một cuộc đời nghệ thuật gắn với cách mạng và dân tộc

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận sinh năm 1922 tại vùng Hoạch Trạch, huyện Bình Giang, Hải Dương (nay là xã Đường An, TP. Hải Phòng). Ông rời quê hương từ rất nhỏ, từng sống nhiều năm ở thành phố cảng Hải Phòng. Xuất thân trong một gia đình có truyền thống âm nhạc (cha ông từng phục vụ trong đội quân nhạc), Đỗ Nhuận sớm tiếp xúc với môi trường nghệ thuật và bộc lộ năng khiếu âm nhạc từ nhỏ.

Cuộc đời sáng tác của ông gắn liền với những bước chuyển của đất nước. Trong hai cuộc kháng chiến, ông vừa là chiến sĩ trực tiếp tham gia, vừa sáng tác nhiều ca khúc thấm đẫm tinh thần yêu nước. Sau này, ở vai trò của một nhà chuyên môn, ông trở thành Tổng thư ký đầu tiên của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, góp phần xây dựng nền tảng của âm nhạc chuyên nghiệp trong nước, đặc biệt là trong lĩnh vực nhạc kịch Opera — thể loại mà ông được xem là một trong những người đặt viên gạch đầu tiên.

Những phần thưởng cao quý như Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương Chiến thắng, Huân chương Chiến sĩ, đặc biệt là Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996), chính là ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp bền bỉ và cống hiến của ông đối với nền nghệ thuật nước nhà. 

Chương trình được xây dựng theo hình thức kể chuyện bằng nghệ thuật

Bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thông tin về chương trình nghệ thuật. 

Khác với format biểu diễn truyền thống, chương trình “Đỗ Nhuận – Âm thanh cuộc đời” được xây dựng như một cấu trúc kể chuyện bằng sân khấu. Ê kíp dàn dựng không chỉ trình diễn các tác phẩm âm nhạc mà còn liên kết múa, hình ảnh tư liệu và lời dẫn kể nhằm tái hiện các chặng đường sáng tác của ông theo dòng thời gian.

Mỗi phần của chương trình đại diện cho một mốc đáng nhớ trong cuộc đời nghệ sĩ — từ không khí chiến trường những năm kháng chiến, cho đến các sáng tác trữ tình phản ánh tình yêu đời, yêu người. Phương thức thể hiện này vừa tôn trọng tư liệu lịch sử, vừa tạo nên một không gian thưởng thức gần gũi, giúp khán giả cảm nhận chiều sâu cảm xúc và tinh thần nhân văn trong tác phẩm của Đỗ Nhuận.

Đây là lựa chọn dàn dựng thể hiện tư duy sân khấu mới: không đi theo lối minh họa đơn thuần mà hướng đến tái hiện chân dung nghệ sĩ thông qua ngôn ngữ tổng hợp của sân khấu đương đại. Chính điều này góp phần tạo nên khác biệt của chương trình so với các buổi diễn kỷ niệm thông thường.

Thực hiện chương trình là đội ngũ sáng tạo giàu kinh nghiệm: PGS.TS Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đảm nhiệm vai trò đạo diễn và chỉ huy dàn nhạc; Thiếu tướng – Nhạc sĩ Đức Trịnh làm Chủ nhiệm chương trình; phần âm nhạc do Nhạc sĩ Đức Tân đảm trách; biên đạo NS Hải Trường, thiết kế sân khấu NTK Phùng Nam Thắng; chỉ đạo nghệ thuật bởi NSND Khánh Hòa – Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật đương đại Hải Phòng.

Lực lượng biểu diễn gồm nhiều nghệ sĩ quen thuộc với khán giả sân khấu truyền hình như NSND Phạm Phương Thảo, NSƯT Đức Hoài, Lan Quỳnh, Thu Huyền, Khánh Ngọc… cùng tập thể diễn viên Nhà hát. Việc quy tụ những gương mặt tiêu biểu của nhiều thế hệ trong một chương trình tạo nên sự giao thoa giữa kinh nghiệm và sức sáng tạo, góp phần tạo nên không gian biểu diễn có chiều sâu cảm xúc, cho thấy sự đầu tư nghiêm túc và quy mô của nhà tổ chức.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đảm nhiệm vai trò đạo diễn và chỉ huy dàn nhạc tại chương trình nghệ thuật. 

Chương trình sẽ diễn ra vào ngày 06/12/2025 tại Trung tâm Hội nghị và Biểu diễn thành phố Hải Phòng, một trong những không gian văn hóa có quy mô lớn và hiện đại nhất hiện nay tại thành phố.

Sự kiện được tổ chức trong bối cảnh Hải Phòng đang triển khai đề án “Xây dựng Hải Phòng trở thành thành phố âm nhạc” — định hướng chiến lược nhằm nâng tầm đời sống văn hóa, thúc đẩy sự phát triển sáng tạo, đồng thời tạo động lực để thành phố từng bước tiến tới mục tiêu gia nhập Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực âm nhạc.

Trong chuỗi tiến trình ấy, “Đỗ Nhuận – Âm thanh cuộc đời” không chỉ là một chương trình biểu diễn mà còn là một thử nghiệm nghệ thuật cho thấy năng lực tổ chức của thành phố, cũng như khát vọng đưa Hải Phòng trở thành trung tâm hoạt động âm nhạc mang bản sắc riêng.

Với cách tiếp cận nghệ thuật mới mẻ, sự đầu tư nghiêm túc và hướng phát triển văn hóa dài hạn của thành phố, “Đỗ Nhuận – Âm thanh cuộc đời” được kỳ vọng sẽ mang đến một không gian nghệ thuật trang trọng, giàu cảm xúc và lan tỏa. Đây không chỉ là chương trình tưởng nhớ một nhạc sĩ lớn, mà còn là cách để Hải Phòng khẳng định vai trò của mình trong việc bảo tồn – phát huy di sản âm nhạc Việt Nam, nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo và tạo lập các giá trị văn hóa bền vững cho cộng đồng./. 

Trọng Nhân