Phát triển vườn cây ăn trái an toàn, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu

TMO - Những năm qua, ngành chức năng tại các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long đang tích cực hỗ trợ, khuyến khích người dân sản xuất theo các tiêu chuẩn, chất lượng để tạo ra sản phẩm trái cây an toàn, đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Hiện nay, cả nước có hơn 1 triệu héc-ta cây ăn trái, trong đó vùng ÐBSCL chiếm gần 40% diện tích cả nước. Những năm qua, diện tích trồng cây ăn trái tại vùng ÐBSCL đã liên tục tăng mạnh, nếu năm 2010 toàn vùng chỉ có khoảng 287.300ha cây ăn trái thì đến năm 2020 đã lên ở mức hơn 377.700ha và còn tiếp tục tăng.

Tuy nhiên, việc trồng cây ăn trái tại nhiều địa phương ngày càng chịu ảnh hưởng tiêu cực từ biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và các điều kiện thời tiết, mưa nắng cực đoan, sâu bệnh, dịch hại. Giá phân bón và nhiều loại vật tư nông nghiệp lại tăng cao. Ðể sản xuất bền vững và tiêu thụ được sản phẩm, nông dân phải kịp thời đổi mới, chuẩn hóa sản xuất theo yêu cầu thị trường và chủ động thích ứng với các điều kiện sản xuất bất lợi.

Vùng trồng thanh long theo tiêu chuẩn Global GAP tại xã Thạnh Tân, huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang 

Đáp ứng nhu cầu của thị trường, trái cây phải đảm bảo các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt như VietGAP, Global GAP… đồng thời, cũng cần có mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói  để truy xuất được nguồn gốc. Theo Cục Bảo vệ thực vật thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), các thị trường khó tính như Mỹ, Úc, Nhật đều đưa ra yêu cầu về mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói đối với nông sản nhập khẩu.

Ðể giúp nông dân nâng cao hiệu quả trồng cây ăn trái, ngành chức năng tại các địa phương vùng ÐBSCL đang tích cực tăng cường tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ nông dân xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, thích ứng biến đổi khí hậu. Khuyến khích người dân, doanh nghiệp tăng cường liên kết theo chuỗi, kịp thời khắc phục những hạn chế trong khâu bảo quản, chế biến nhằm giảm áp lực tiêu thụ khi trái cây bước vào rộ mùa thu hoạch và nâng cao được giá trị gia tăng.

Tại tỉnh Tiền Giang với hơn 84.000ha cây ăn trái, với sản lượng đạt 1,6 triệu tấn/năm, ngành nông nghiệp Tiền Giang xác định đây là cây trồng chủ lực và đang tập trung đẩy mạnh công tác cấp mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói để truy xuất nguồn, đảm bảo chất lượng sản phẩm và thúc đẩy sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ. 

Tuy nhiên, do nhiều loại trái cây có sản lượng lớn như mít, thanh long... chưa được xuất khẩu đi nhiều nước mà chủ yếu còn tập trung xuất khẩu với khoảng 80% vào thị trường Trung Quốc. Do vậy, nhằm giảm rủi ro từ biến động thị trường tỉnh Tiền Giang đang thúc đẩy liên kết chặt từ sản xuất đến chế biến và tiêu thụ để từng bước phát triển ổn định, bền vững, cũng như tiến tới đa dạng thị trường xuất khẩu.

Thu hoạch sầu riêng tại huyện Phong Điền, TP Cần Thơ 

Ðến nay, TP Cần Thơ đã có hơn 23.400ha cây ăn trái, với sản lượng thu hoạch trái đạt hơn 167.700 tấn/năm. Bên cạnh hỗ trợ cây giống, tập huấn kỹ thuật và thúc đẩy nông dân tăng cường liên kết, sản xuất theo hướng tập trung, đạt các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn đáp ứng nhu cầu thị trường. Cần Thơ cũng đã và đang tích cực hỗ trợ nông dân trong kết nối cung - cầu, quảng bá sản phẩm. Kết nối, mời gọi các doanh nghiệp tham gia liên kết, bao tiêu sản phẩm trái cây cho nông dân và đầu tư phát triển các nhà máy chế biến, bảo quản trái cây.

Cùng với sự quan tâm của Nhà nước trong đầu tư phát triển hệ thống thủy lợi, nông dân cũng chủ động thực hiện nhiều giải pháp như: trữ nước trong mương vườn, đầu tư các hệ thống bờ bao, hệ thống tưới nhỏ giọt, tưới phun tự động... nhằm chủ động nước tưới tiêu. Sản xuất trái cây rải vụ, nghịch mùa cũng đã được các địa phương quan tâm đẩy mạnh thực hiện trên nhiều loại cây trái, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất.

Khánh Trung